Deze Nederlanders weten wat oorlog is: 'Vrijheid is het mooiste dat er is'
Myriam (94), Mahmoud en Arenda (49) maakten alle drie oorlogen mee. Arenda zit er zelfs nog middenin. Hoewel ze Bevrijdingsdag op een andere manier beleven, weten ze alle drie hoe hoog de prijs van vrijheid kan zijn. "Je mag dankbaar zijn dat je in een vrij land woont en je niet continu zorgen hoeft te maken."
Vandaag viert Nederland de 80ste Bevrijdingsdag, de dag waarop ons land in 1945 werd bevrijd van de Duitse bezetting. Kort na middernacht staken twee oorlogsveteranen het Nationaal Bevrijdingsvuur aan. Door heel Nederland zijn 14 officiële bevrijdingsfestivals. Daarnaast worden onder meer lezingen gegeven over het thema.
Voor iedereen betekent vrijheid iets anders. Mensen die een oorlog hebben meegemaakt hebben er speciale gevoelens bij. Myriam, Arenda en Mahmoud kunnen erover meepraten. RTL Nieuws vroeg wat vrijheid voor hen betekent.
Naast elkaar leven
Myriam Mater (94) heeft de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding van Nederland bewust meegemaakt. Ze was negen jaar toen de oorlog uitbrak. Ze moest met haar familie onderduiken omdat haar vader in het verzet zat. "Voor de oorlog waren we een blije familie", zegt ze. Doordat ze moest onderduiken, kreeg vrijheid bij haar een bijzondere betekenis. "Vrijheid van zeggen wat je wil en lopen waar je wil. Nu kan dat, toen niet", zegt ze.
De waarde van vrijheid ligt voor Myriam in het kunnen samenleven met mensen met wie je het niet eens bent. "Vrijheid is dat je het jezelf én de ander gunt om te zijn wie je bent." Op basisscholen vertelt ze kinderen over de oorlog en de betekenis van vrijheid.
In deze video vertelt Myriam over haar leven tijdens de oorlog en wat ze jonge generaties wil meegeven:
Niet vanzelfsprekend
Arenda (49) viert geen Bevrijdingsdag. De Nederlandse woont al 25 jaar in Oekraïne. Ze verhuisde naar het land nadat ze was getrouwd met haar Oekraïense man. "Hier is helemaal geen sprake van vrijheid. In Oekraïne leef ik elke dag in de realiteit van de oorlog", zegt ze tegen RTL Nieuws. "We hebben elke dag te maken met doden, gewonden en verwoesting. Daardoor leef je de hele tijd in onzekerheid over je leven."
Arenda mist vooral wat ze de 'mentale vrijheid' noemt. "Omdat je in onzekerheid en angst leeft over je eigen leven en dat van je naasten, en je niet weet wat er over een minuut kan gebeuren, ben je mentaal niet vrij", legt ze uit. "Pas dan besef je wat de waarde van vrijheid is."
Volgens Arenda moeten mensen erbij stilstaan dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. "Als ik in Nederland ben en naar mensen om mij heen kijk, bijvoorbeeld mensen die rustig op een terras zitten of door een winkelstraat lopen, dan besef ik dat ze geen flauw idee hebben wat de prijs van vrijheid is", zegt ze.
Arenda heeft daarom een boodschap aan Nederlanders: "Je mag dankbaar zijn dat je in een vrij land woont en je niet continu zorgen hoeft te maken over wat er over een minuut kan gebeuren."
Dieper in je ziel
De Nederlands-Syrische Mahmoud (28), die sinds 2013 in Maastricht woont, is heel blij met Bevrijdingsdag. Hij is door de burgeroorlog in Syrië naar Nederland gevlucht. "Ik behoor tot een volk dat heel erg heeft geleden om vrijheid te verkrijgen. We hebben veel verloren en opgeofferd om die te bereiken."
Mahmoud moest zijn leven opnieuw opbouwen. Voor hem is vrijheid nooit vanzelfsprekend geweest. "De ironie is dat toen ik klein was, ik altijd het woord 'vrijheid' zag staan bij overheidsinstanties. Maar van vrijheid was nooit sprake. We mochten het woord niet eens hardop zeggen. We hadden te maken met een wreed regime en een dictatuur die ons uitmoordde, waardoor we moesten vluchten."
Pas na de val van het regime in Syrië, op 8 december vorig jaar, voelde Mahmoud zich echt vrij. "Nu die weg is, besef ik dat vrijheid het mooiste is dat er bestaat."
Vrijheid zit voor hem niet in wat je mag dragen of zeggen. Dat zijn slechts uitingen ervan, legt hij uit. "Vrijheid zit dieper, in je ziel. Als je je vrij voelt, voel je je een volwaardig mens. Zonder vrijheid daal je als mens in waarde en ontwikkel je een soort minderwaardigheidscomplex."
Beleving van Nederlanders van Vrijheid
Nederlanders vinden het steeds belangrijker om stil te staan bij Bevrijdingsdag. Volgens het Nationaal Vrijheidsonderzoek wordt de dag door bijna driekwart van de Nederlanders als belangrijk ervaren.
Meer dan 60 procent staat bewust stil bij vrijheid en bij de offers die daarvoor zijn gebracht. De reden hiervoor is dat hedendaagse conflicten, zoals in Oekraïne en Gaza, de angst voor oorlog weer doen oplaaien.
