Steeds meer tekenbeten, maar beestjes kunnen slecht tegen droogte
Het tekenseizoen is weer begonnen, en dat is op sommige plekken goed te merken door het aantal mensen die worden gebeten. De toenemende droogte kan misschien roet in het eten gooien voor het bijtgrage gedrag van deze beestjes.
De stijging die op dit moment te zien is in tekenbeten, is gebruikelijk voor de tijd van het jaar, zegt infectieziekteonderzoeker Kees van den Wijngaard van het RIVM. In vergelijking met vorig jaar is het aantal beten ongeveer hetzelfde, maar ten opzichte van 2023 is het iets hoger. "De verwachting is dat het nog verder gaat toenemen, meestal zit de piek rond mei, juni of juli", zegt Van den Wijngaard.
Een nadeel voor de teken is de toenemende droogte. "Als een teek zich wil voeden, gaat hij in een grasspriet of struik zitten. Daar gaat hij wachten tot er een gastheer (mens of dier, red.) voorbijkomt", legt Van den Wijngaard uit. "Alleen zit de teek - op zo'n stukje gras of struik - best onbeschut als het heel warm is, waardoor het niet uit te sluiten is dat een teek dan uitdroogt."
Toch is het wel lastig om te voorspellen wat dit gaat doen met het aantal tekenbeten, zegt bioloog Arnold van Vliet van de Wageningen Universiteit. "Droogte is op zich risicovol voor de teek, dan hebben ze de neiging om terug richting bodem te kruipen." Dan zijn de beestjes minder actief op jacht. "Minder teken op jacht, minder mensen gebeten", vertelt Van Vliet.
Tegelijkertijd verandert ons gedrag ook bij droogte. "Mensen gaan sneller in het gras, op de grond, zitten. Het is kurkdroog, dus je krijgt geen natte kont", legt de bioloog uit. Daardoor neemt het risico dus juist weer toe dat je wordt gebeten door een teek. "Teken zitten altijd relatief laag aan de grond. Ze komen niet zo hoog dat ze uit de bomen vallen - zoals sommige mensen soms denken", zegt Van Vliet. Het wordt volgens Van Vliet spannend of de piek zoals andere jaren bereikt gaat worden.
Ziektes
Volgens de Tekenradar lopen jaarlijks bijna anderhalf miljoen mensen tekenbeten op. In bepaalde gevallen kan je ook ziek worden van een tekenbeet. "Zo'n 2 tot 3 op de 100 mensen krijgen de ziekte van Lyme na een tekenbeet", vertelt infectieziekteonderzoeker Van den Wijngaard. De ziekte van Lyme is te herkennen aan een rode ring, of een rode of blauwachtige vlek op je huid, die zit rond de plaats van de tekenbeet. Je kan er ook koorts, hoofdpijn en gewrichtspijn van krijgen.
De dokter kan je antibiotica geven tegen de ziekte, maar hoe eerder je erbij bent, hoe beter. "Als mensen hun tekenbeet binnen 12 uur verwijderen, hebben zij de helft minder kans op Lyme", zegt Van den Wijngaard.
In nog veel minder gevallen kan je ook tekenencefalitis (TBE) krijgen. Dit virus dragen maar heel weinig teken bij zich, daardoor raken er ook maar heel weinig mensen mee besmet. "In 2016 was de eerste patiënt met TBE in Nederland gesignaleerd. Sindsdien is het aantal patiënten ongeveer tussen de twee tot vijf per jaar geweest", vertelt Van Den Wijngaard.
Maar als je TBE krijgt, heb je wel gelijk heel veel pech. Het virus kan een hersen(vlies)ontsteking veroorzaken.
RTL Nieuws sprak eerder met Helmi, één van de weinige patiënten in Nederland die TBE opliep:
Ook al is de kans klein dat je ziek wordt van tekenbeten, volgens zowel Kees van den Wijngaard als Arnold van Vliet moeten we de tekenbeten nauwlettend in de gaten blijven houden, bij jezelf en bij huisdieren. En op tijd verwijderen. "Na het bezoek aan het groen, tekencheck doen. Vergeet daarbij de kinderen ook niet", zegt Van Vliet.
