Examenleerlingen Den Helder gescand op spiekmiddelen: 'Alsof je langs de douane moet'

Middelbare scholieren van het Lyceum aan Zee wordt het dit jaar wel heel lastig gemaakt om te spieken bij het centraal eindexamen. De middelbare school uit Den Helder gebruikt voor het eerst een handscanner bij het controleren op spiekmiddelen. Het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) is kritisch. "Deze maatregel zal extra spanning voor leerlingen met zich meebrengen."
De scanner moet voorkomen dat leerlingen tijdens de schriftelijke examens elektronische apparatuur bij zich dragen, zoals smartphones, oortjes en smartwatches. Schooldirecteur Hielke ter Veld zag dat leerlingen de afgelopen jaren steeds vaker naar het toilet gingen. "Ik weet niet of ze veel meer water hadden gedronken, maar vermoedelijk maakten ze ook gebruik van de gelegenheid om even hun telefoon te checken."
Volgens Ter Veld mochten leerlingen eerder ook al geen telefoon bij zich hebben, maar gebeurde dit toch met enige regelmaat. "Als ze dan betrapt werden, wisten we niet of ze de telefoon per ongeluk bij zich droegen of gebruikten om te spieken. Dat leverde vervelende discussies op, die we nu kunnen voorkomen."

Als oplossing gebruikt de school een steekproef met een handscanner. Volgens hem lijkt de handscanner een beetje op een smal padelracket en maakt die weinig indruk op de leerlingen. "We hebben geen scanpoortjes zoals op het vliegveld. Leerlingen hoeven hun armen en benen niet wijd te doen en worden ook niet besnuffeld door drugshonden. We willen het ook absoluut niet zo ver laten komen dat we leerlingen moeten fouilleren."
Alle examenleerlingen en ouders zijn volgens de directeur van tevoren ingelicht tijdens informatieavonden en via een brief.
Het controleren van leerlingen is van alle tijden. Naslagwerken, grote etuis en woordenboeken werden altijd al gecontroleerd op spiekbriefjes. Ter Veld: "Tegenwoordig hebben bijna alle leerlingen een smartphone en een smartwatch, daarmee kunnen ze gemakkelijk spieken. Met nieuwe middelen zoals ChatGPT kun je binnen een paar seconden het antwoord vinden op een examenvraag."
Extra spanning voor leerlingen
Opvallend, noemt het LAKS, de belangenorganisatie voor leerlingen, de maatregel op de Helderse school. "We hebben nog geen klachten ontvangen van leerlingen, maar kunnen ons wel voorstellen dat deze drukkende maatregel extra spanning met zich meebrengt. Dit komt vooral doordat de maatregel heel nieuw is en leerlingen er niet aan gewend zijn. We kunnen ons ook voorstellen dat het voelt alsof ze langs de douane moeten."
De VO-raad, de belangenorganisatie voor het voortgezet onderwijs, is verrast over de inzet van de handscanner. "Scholen controleren wel vaker op de aanwezigheid van een telefoon of smartwatch bij leerlingen. Die mogen leerlingen eigenlijk nooit meenemen tijdens het eindexamen." Maar de woordvoerder had nog nooit eerder gehoord van een scan op zulke apparatuur.
Op de Helderse school zijn na drie dagen nog geen leerlingen betrapt op spieken.
De smartphone speelt ook bij de voorbereiding op de eindexamens een grote rol: