Hoe een regionale treinstaking het hele land platlegt – en zo worden reizigers gecompenseerd

Lang leek het erop dat een landelijke stop op NS-treinen niet nodig was. De NS had namelijk een aangepaste dienstregeling klaarliggen, zo laat een woordvoerder weten aan RTL Nieuws. Het was bekend dat de vakbonden gingen staken in de regio Zuid-West. "Regio West kwam daar onverwachts bij waardoor een verantwoorde dienstregeling niet meer te realiseren was. Het stakingsgebied is simpelweg te groot."

Dat zit zo.

Veiliger en duidelijker

De NS kan anticiperen op een regionale staking door te schuiven met personeel maar wanneer het stakingsgebied zich uitbreidt, wordt dat problematisch.

"Dan wordt het heel lastig om de gaten op te vullen", zegt de NS-woordvoerder. "Dat komt omdat wij lange lijnen hebben. Neem het traject Alkmaar-Maastricht. Op die lijn zit niet de voor de gehele rit hetzelfde personeel."

Het kan dan bijvoorbeeld zo zijn dat op het eerste deel van een rit niet gestaakt wordt, maar het tweede deel wel of andersom. Op zo'n moment wordt de dienstregeling een 'grote gatenkaas' en wordt het risico dat er reizigers stranden te groot. "Dan is het veiliger en duidelijker om in heel het land niet te rijden", zegt de NS.

Geen alternatief

Ook vrijdag reden er in heel het land geen treinen. Dat had volgens de NS nog een andere reden. "In Utrecht zit de 'ANWB-helpdesk' voor onze machinisten. Die sturen bij als er problemen ontstaan. Als die mensen gaan stakingen is het niet mogelijk om een veilige dienstregeling te rijden." 

Ook andere manieren om de stakingen op te vangen zijn beperkt. Zo is de inzet van bussen niet te doen. "Je moet bedenken dat de trein een heel efficiënt vervoersmiddel is. In een dubbeldekker gaan honderden reizigers, in een bus hooguit vijftig. De hele dienstregeling 'verbussen' is onmogelijk."

Deze reizigers kwamen er pas op Amsterdam Centraal achter dat de treinen niet rijden:

Vergoeding

Voor de gedupeerde reiziger is er de mogelijkheid om geld terug te krijgen. Ze komen in aanmerking voor een tegemoetkoming in kosten voor vervangend vervoer met een maximum van 25 euro per persoon, per dag. 

Het aanvragen van de vergoedingen gaat via een formulier op de website van NS. Een treinreis met hotelovernachting die via spoordeelwinkel is gekocht en als gevolg van een staking niet door kan gaan, wordt volledig vergoed.

Reizigers die van Alkmaar naar Maastricht gaan, komen er wel bekaaid vanaf. Een retour is bij een vol tarief 62,40 euro. Volgens de NS gaat het dan ook vooral om een coulanceregeling.

Ook voor donderdag staat er een staking op het programma. Dan in de regio's Noord-West en Oost. Of die staking doorgaat is nog onduidelijk. De bonden moeten uiterlijk 36 uur van te voren melden of ze gaan staken. Of die staking wederom al het treinverkeer platlegt is volgens de NS dan ook nog niet bekend.

"In principe kondigen wij het niet-rijden van treinen vanwege een staking ver van tevoren aan", zegt de NS-woordvoerder. "Dat geeft de reiziger de tijd om ander vervoer te regelen. Al blijft een staking natuurlijk altijd erg vervelend."

Hoe reizigers zelf over de stakingen denken zie je in de onderstaande video.