Ayahuasca hielp Leontine te 'helen', maar dit zijn de risico's

Ruiters en de bekende Nederlandse zanger Borsato gingen ruim vijf jaar geleden uit elkaar. Ze vertelde vorig jaar dat ze door een zware depressie ging en daarvoor EMDR-therapie onderging. In het programma Het Waren Twee Fantastische Dagen liet ze gisteren dus ook weten ayahuasca te hebben gedronken en vertelde daar openhartig over.

"Toch is dat gebruik daarvan niet zonder gevaar", zegt Raoul Koning, preventiedeskundige bij Jellinek. "Het gebruik van ayahuasca is niet toegestaan in Nederland. Ondanks dat er een hoop signalen zijn dat het positieve ervaringen kan opleveren, schuilt er ook een hoop gevaar achter."

"Het heeft mij heel erg geholpen", zei Leontine over haar gebruik van het middel. "Maar als het misgaat, dan kan het echt goed misgaan", waarschuwt Koning. "Het is niet een drug zoals mensen op een feestje weleens nemen. Er gaat vaak een hele ceremonie aan vooraf, waarbij je een soort van thee drinkt. Veel mensen ervaren die thee als erg bitter, erg vies. Dat brouwsel wordt al honderden, zo niet duizenden jaren gebruikt door de lokale, inheemse bevolking uit het Amazonegebied in Zuid-Amerika."

"De thee bestaat uit twee werkzame stoffen, namelijk DMT en een MAO-remmer. Het eerste zorgt voor de werking, voor de hallucinaties bijvoorbeeld. Het tweede zorgt ervoor dat bepaalde afbraakprocessen in het lichaam tijdelijk worden geremd. Normaal als je DMT zou innemen, breekt je lichaam dat meteen af. Maar door die MAO-remmer gebeurt dat tijdelijk dus niet", zegt Koning.

'Combinatie met medicijnen gevaarlijk'

Waar het gebruik van ayahuasca voor Leontine dus positief uitpakte, zijn er ook genoeg verhalen bekend waar het een stuk slechter ging. Het bekendste voorbeeld is misschien de zaak waarbij in het Brabantse Eersel een 31-jarige Hongaarse man overleed. Eerder dit jaar werd een 39-jarige man uit Mexico daar nog voor veroordeeld. In Nederland is het gebruik van ayahuasca verboden. Tot 2019 gold nog een uitzondering voor sacramenteel gebruik. 

Dat is niet voor niks. "Het kan bijvoorbeeld erg gevaarlijk worden als je ook antidepressiva slikt of andere medicijnen die niet goed samen gaan met ayahuasca. Daarnaast is ook het belangrijk dat je goed in je vel zit als je hieraan begint. Terwijl juist veel mensen dit doen als ze niet zo lekker in hun vel zitten."

Eén van de grootste gevaren is dat je er slecht uitkomt dan je er in ging, zegt Koning. "Dat kan een psychose zijn, of dat het je een nieuw trauma oplevert. Of een ervaring die je niet kan plaatsen en vragen die je niet kan beantwoorden. Wat kan leiden tot mentale klachten, zoals bijvoorbeeld angst."

"Ook bestaat de kans dat je bloeddruk flink omhoog schiet", gaat Koning verder. "Stel dat je een geschiedenis van psychose in je familie hebt, dan is het wel erg risicovol om zo'n ayahuasca-sessie te doen. Zo'n psychose kan in het beste geval een paar dagen duren, maar in het ergste geval veel langer."

Ook voordelen

Tegelijkertijd erkent Koning dat er wel degelijk ook voordelige effecten kunnen optreden bij het gebruik van het middel. "Goed om te weten is dat de wetenschap momenteel met allerlei studies bezig is om de werking en de voordelen van ayahuasca te onderzoeken. Er zijn zeker signalen dat mensen er positieve effecten van kunnen ervaren. Dat mensen een positieve trip hebben en daardoor dingen over zichzelf leren."

Hoewel het middel dus momenteel illegaal is, zijn er nog steeds mensen die manieren vinden om het te gebruiken. "Als je dit zelf zou willen doen, denk er dan heel erg goed over na", waarschuwt Koning. 

"Ga alle mogelijke voor- en nadelen af. Doe het niet voor de lol of zomaar, het kan namelijk ook heel onprettig zijn. Ga op zoek naar iemand die je professioneel kan begeleiden. En kijk of dit een persoon is waarbij je van tevoren ook al je vragen kwijt kan. Als die persoon alleen op geld uit is, zal dat gedeelte vaak worden overgeslagen. Maar ook begeleiding achteraf is belangrijk. Neem het niet te lichtzinnig op als je het wilt gebruiken."