Bunkers en kippenschuren: Duitse grensregio is het broeinest van de illegale vuurwerkhandel

Pas nadat de bus is teruggereden naar Nederland en de garage van een bedrijfspand in het Gelderse Herwijnen inrijdt, valt de politie binnen. Achterin de bus vinden agenten meer dan 800 kilo aan zwaar, illegaal vuurwerk, waaronder meer dan 1000 shells; levensgevaarlijke mortierbommen.

In de telefoons van twee gearresteerde mannen ontdekt de politie een groepschat, waarin de mannen al dagenlang praten over het leveren van 'C6' (Cobra's) en 'shells' aan klanten. Na enige speurwerk stuit de politie in een opslag in het Duitse Hüven op nog eens 35.000 kilo illegaal vuurwerk. 

Opgerolde vuurwerklijn

Het is één voorbeeld van een opgerolde vuurwerklijn van het Duitse grensgebied naar Nederland. Jaarlijks rijden er volgens de politie talloze van dit soort busjes, volgeladen met hier verboden zwaar knalvuurwerk, de Nederlandse grens over. Want net over de grens met Duitsland bevindt zich de groothandel van het illegale vuurwerk, dat bij criminelen zo populair is geworden. Hier liggen de Cobra's, Dumbums en shells waarmee het afgelopen jaar in Nederland 1200 aanslagen zijn gepleegd.

In slaapstadjes net over de Duitse grens zijn tientallen vuurwerkbedrijven met een Nederlandse eigenaar gevestigd. Sommige verkopen ook vapes (met in Nederland verboden smaakjes), goedkope sloffen sigaretten, pepperspray en zelfs alarmpistolen. De winkels trekken het hele jaar door Nederlandse klanten, maar pas vanaf 28 december wordt het gekkenhuis. Dan staan rijen Nederlanders met boodschappentassen te wachten om vuurwerk in te slaan. Want in Duitsland is vuurwerk goedkoper - en kun je vuurwerk krijgen dat in Nederland niet over de toonbank gaat.

Cobra's, DumBums en mortierbommen

Dan is er nog een buitencategorie vuurwerk die ook in Duitsland niet voor consumenten is bestemd: Cobra's, DumBums, mortierbommen. Het zijn flashbangers met zoveel explosief flitspoeder dat alleen professionals het mogen afsteken, voor vuurwerkshows bijvoorbeeld. "Maar in de praktijk zie je eigenlijk dat dit type vuurwerk geen enkel professioneel nut dient", zegt politiechef Tolga Koklu. "Bij vuurwerkshows heb je hier gewoon helemaal niks aan. Dus dienen deze flashbangers alleen maar een crimineel doel."

Een volgens het Openbaar Ministerie 'handjevol' vuurwerkhandelaren in de Duits-Nederlandse grensregio wordt schatrijk met de illegale verkoop van dit zware, professionele vuurwerk, aan consumenten. Politie en justitie beschouwen deze mannen als topspelers in de illegale vuurwerkhandel. 

Gemanipuleerde remlichten

Het zijn deze groothandelaren, die verantwoordelijk zijn voor de grootste instroom van illegaal vuurwerk in Nederland, meent het Openbaar Ministerie. Ze runnen hun business net als grote spelers in de drugshandel, gebruikmakend van cryptocommunicatie, jammers om politiezenders te verstoren en gemanipuleerde remlichten om niet op te vallen tijdens nachtelijke ritten. 

Vuurwerk slaan ze van oudsher op in oude munitiebunkers langs de Duits-Nederlandse grens. Zoals in Ochtrup, waar de politie in november 2022 een deel vindt van de grootste vuurwerkvangst ooit, van 350.000 kilo. Een maand later wordt nog eens 250.000 kilo gevonden. 

Een Nederlandse rechercheur, die aanwezig is om de megahoeveelheid te inventariseren, gelooft zijn ogen niet. "Al die pallets, drie rijen hoog, drie rijen dik, vol Cobra's 6, Big Thunders, Gold Thunders en andere nitraten, dozen vol shells, grote batterijen." 

'Ideaal voor criminelen'

"De bunkers zijn afgelegen, er is geen mobiel bereik en er is vaak maar één toegangsweg. Ideaal voor criminelen", zegt een rechercheur. Maar de politie ziet ook dat het aantal opslaglocaties zich uitbreidt. Inmiddels vinden ze ook pallets vol vuurwerk in hooischuren, graanschuren en kippenschuren. 

Wie een lading Cobra's, Super Mario's of Dumbums bij een handelaar wil kopen, kan meestal niet terecht bij dit soort opslagplaatsen. Die locaties moeten geheim blijven, vertelt een afnemer van vuurwerk uit het Duitse bunkercomplex Muni Berka in een politieverhoor: "Degenen die vuurwerk wilden hebben, moesten naar een winkelcentrum in Duitsland rijden. Hier werden de auto's overgenomen door personen die naar de bunker reden. De bestelling werd hier ingeladen en daarna werden de auto's weer terug naar het winkelcentrum gereden."

'Levensgevaarlijk'

Vervolgens rijdt de koper met het volgeladen voertuig terug naar Nederland. 'Zo rijden er jaarlijks honderden busjes en auto's met zwaar, professioneel vuurwerk, verkeerd verpakt en verkeerd geclassificeerd, over de Europese wegen om opslagplaatsen in Nederland te bevoorraden', aldus de politie in een rapport over geweld in Nederland. 'Omdat het hier om 'massa-explosieven' gaat, de zwaarste soort ontstekingsgevoelige explosieven, is deze vorm van vervoer levensgevaarlijk.'

In Nederland worden partijen weer verdeeld onder tussenhandelaren, die doosjes Cobra's en Dumbums doorverkopen aan de straathandel. Zo belandt het zware knalvuurwerk via advertenties op Telegram en Snapchat in handen van scholieren, maar ook criminelen die een gevel willen opblazen. Met dank aan de groothandel in de Duitse grensregio.

Hoewel de politie in Duitsland eens in de zoveel jaar een grote vangst doet, schrikt dat de grote illegale vuurwerkverkopers niet af, zegt een Nederlandse rechercheur. "Ze zijn allemaal al eens veroordeeld voor illegale vuurwerkhandel. Maar het zijn mensen die gek zijn van vuurwerk, die gaan na de cel gewoon weer door."