Ruzie buurvrouwen (82 en 85 jaar) loopt uit de hand, met hakbijl geslagen: 'Ik wist niet wat ik deed'

De Hellevoetse belde vervolgens zelf met 112 om het incident te melden. Ze werd in haar woning aangehouden. Het slachtoffer werd op straat aangetroffen door buurtbewoners, waarna de politie eerste hulp verrichtte. De vrouw overleefde de mishandeling, ondanks de verwonding aan haar hoofd.

Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt de Hellevoetse van poging tot moord, dan wel poging tot doodslag. De vrouw heeft een paar maanden in de Penitentiaire Inrichting (PI) in Zwolle vastgezeten, maar woont sinds een tijdje bij haar zoon in huis.

Het OM heeft tbs met voorwaarden tegen de vrouw geëist. Dat betekent dat, als de rechtbank hierin meegaat, de vrouw op vrije voeten blijft, maar zich wel aan verschillende voorwaarden moet houden. Zo zal ze dan haar medicatie moeten nemen, mag ze niet in een straal van 500 meter van het slachtoffer komen en mag ze niet terugkeren naar haar oude huis. Als ze zich niet aan de voorwaarden zou houden, zou ze alsnog een tbs-behandeling met dwang opgelegd kunnen krijgen. 

Decennialang ruzie

Het incident met de hakbijl kwam niet helemaal uit het niets. Volgens de verdachte, die netjes gekleed in mantelpak, met zwart haar en enigszins fragiel in de rechtbank verscheen, had ze al decennialang ruzie. Sinds 1985 om precies te zijn.

De ruzie had volgens haar onder meer te maken met jarenlang lawaai, dat de buren bewust zouden hebben veroorzaakt om haar uit haar slaap te houden. Ook hadden de buren een moestuin, waar dusdanig veel groente mee werd geproduceerd, dat het volgens de verdachte voelde alsof ze naast een groentefabriek woonde. Daarnaast zouden de buren volgens haar koude lucht haar tuin in blazen. 

Tijdens de zitting bleek dat de verdachte enkele jaren eerder pillen slikte tegen waanbeelden. Rond de mishandeling slikte ze die alleen niet meer. Inmiddels krijgt ze weer elke vier weken medicatie via een prik. Een psycholoog die de verdachte heeft onderzocht, heeft verklaard dat de vrouw alleen onder dwang de medicatie neemt. Ze verklaarde zelf dat dat 'nu niet meer' het geval zou zijn. Ze zou nu zelf ook het nut ervan inzien.

De verdachte is door een psycholoog en psychiater volledig ontoerekeningsvatbaar verklaard, vanwege haar waanbeelden en het psychotisch handelen. Wat de advocaat van de verdachte betreft, is een voorwaardelijke tbs-maatregel dan ook - mede gezien de leeftijd van de vrouw - te streng. Een zorgbeschikking, ofwel een tijdelijke vorm van dwangmatige zorg, is wat de advocaat betreft gepaster. Het OM vindt dat er bij zo'n maatregel onvoldoende controle en toezicht zouden zijn.

Buiten zinnen

Toch begrijpt de vrouw naar eigen zeggen niet hoe het komt dat ze 'tot zoiets in staat was'. In de rechtbank verklaarde ze dat ze niet veel meer weet van het incident met de hakbijl. Ze weet nog wel dat ze de bijl al vast had, omdat ze bezig was in de tuin. Toen ze haar buurvrouw aan zag komen, raakte ze 'helemaal buiten zinnen'.

De aanval zelf zei ze zich niet te kunnen herinneren. Ze was pas weer bewust toen ze bloed op haar hand zag, terwijl ze de bijl nog vasthad. "Ik was hard aan het gillen en was helemaal de kluts kwijt."

Aan de telefoon met 112 zei de verdachte meerdere dingen die het Openbaar Ministerie (OM) als bewijs voor poging tot doodslag ziet. Zo zei de vrouw aan de telefoon: "Ik hoop dat ze dood is." Later stelde ze dat ze dit puur uit emotie had gezegd, maar echt niet wilde dat haar buurvrouw zou sterven.

Het slachtoffer werd meermaals met de hakbijl geraakt. Ze liep uiteindelijk vijf actief bloedende verwondingen op haar hoofd op, een schedelbreuk, meerdere hersenbloedingen, een breuk aan de rechter zijwand van de rechter oogkas, een inwendige bloeding en een breuk aan de rechter zijwand van de rechter kaakbijholte. 

Veel spijt

Huilend gaf de verdachte vandaag aan spijt te hebben van wat ze heeft gedaan. Ze gaf aan het verschrikkelijk te vinden. "Maar ik kan de tijd niet terugdraaien."

Om haar spijt verder toe te lichten, had ze een handgeschreven brief bij zich. Niet gericht aan (de familie van) het slachtoffer, maar aan de rechters. Ze las voor dat ze haar oprechte excuses aanbood aan haar buren en dat het afgelopen jaar voor haar ook zwaar is geweest. "De PI in Zwolle is verschrikkelijk geweest", sprak ze. 

"De toekomst van mij is nu onzeker. Ik hoop dan ook, met steun van mijn zoon en schoondochter, dat ik mijn laatste levensjaren in rust kan doorbrengen." De rechtbank doet over twee weken uitspraak.

Tachtiger zeldzaam in de gevangenis

Als de inmiddels 85-jarige verdachte in een cel zou belanden, zou dat gezien haar leeftijd opmerkelijk zijn. Minder dan 2 procent van de gedetineerden is 65 jaar of ouder. In totaal zijn slechts 14 gedetineerden in Nederland ouder dan 80 jaar. 

Het komt weinig voor dat mensen op deze leeftijd in de gevangenis komen. De rechter weegt hoge leeftijd en gezondheid, net als het hebben van een blanco strafblad, vaak mee in de strafmaat. 

De Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) schreef in een advies in 2022 dat 'het uitgangspunt moet zijn dat, mits de veiligheid van de samenleving het toelaat, wordt voorkomen dat een oudere verdachte in detentie terecht komt'. "Bij oudere verdachten moet worden overwogen of detentie passend en geboden is", schreef de RSJ eerder in een rapport.

Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat maatwerk bij oudere gedetineerden nodig is en ook wordt geboden. "Niet iedere oudere gedetineerde is hetzelfde. We focussen in de gevangenis niet zozeer op de leeftijd van gedetineerden, maar op hun vitaliteit, kwetsbaarheid en zorgbehoefte", zegt een woordvoerder.