Crack maakt comeback, meestgebruikte drug onder probleemgebruikers
Crack, een rookbare en meer verslavende vorm van cocaïne, is heroïne voorbij als meestgebruikte illegale drug onder mensen die problematisch harddrugs gebruiken. Dat blijkt uit nieuw onderzoek. De laatste keer dat er onderzoek naar crack werd gedaan was tien jaar geleden.
De bevindingen komen uit onderzoek dat in 2023 is uitgevoerd door het Trimbos-instituut in samenwerking met stichting Mainline, die zich inzet voor verslaafden. Het doel van het onderzoek was om meer inzicht te krijgen in de groep mensen die opiaten (waaronder heroïne) en crack problematisch gebruiken. Het laatste onderzoek dat in Nederland hiernaar is gedaan, is van meer dan tien jaar geleden.
Voor het onderzoek werden 520 personen benaderd die problematisch harddrugs gebruiken. Dit gebeurde in de steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Eindhoven, Haarlem, Groningen, en Heerlen. Ruim tien jaar geleden waren opiaten, zoals heroïne, de meestgebruikte drugs binnen deze groep. Nu blijkt dat crack heroïne inmiddels heeft ingehaald.
Nieuwe groep gebruikers
Uit het nieuwe onderzoek blijkt dat naar schatting 27.900 mensen in Nederland problematisch opiaten gebruiken (crack, heroïne of andere opiaten). Daarvan gebruiken naar schatting 16.000 alleen crack tegenover 1400 mensen die alleen heroïne en andere opiaten gebruiken. Daarnaast is er nog een groep van 11.900 mensen die beiden type drugs gebruiken.
Op de vraag hoe het komt dat crackgebruik toeneemt, wordt in het onderzoek geen antwoord gegeven. "Over het waarom moeten we dieper onderzoek doen", zegt onderzoeker Thomas Martinelli van Trimbos. "Als we weten waarom mensen deze middelen gebruiken, kunnen we werken naar een oplossing. Dus daar gaan we nu mee aan de slag."
Volgens Has Cornelissen, veldwerker bij Mainline, gebruiken mensen de verslavende drug om herinneringen aan trauma en seksueel misbruik weg te drukken. "Het stigma dat op straat leven met zich meebrengt, maakt dat ze zorgmijdend zijn en zo komen ze in een neerwaartse spiraal terecht", aldus Cornelissen.
Uit beeld
Slechts 31 procent van de mensen die crack maar geen opiaten gebruiken, staat geregistreerd in het landelijke registratiesysteem voor verslavingszorg. Bij mensen die opiaten gebruiken, ligt dat op 61 procent. De onderzoekers noemen het opvallend dat een groot deel van de mensen die crack gebruiken buiten beeld blijft, ondanks grote en vaak complexe zorgbehoeften.
En dat is zorgelijk. Veel van de ondervraagden leven onder moeilijke omstandigheden en kampen met ernstige psychosociale problemen, zoals dakloosheid, een gebrek aan werk of structuur, en mentale en fysieke klachten, zoals gebitsproblemen, ademhalingsklachten, eenzaamheid en slaapproblemen.
"Mensen die crack gebruiken vallen vaak tussen wal en schip, en dat is zorgelijk. Gespecialiseerde behandelingen voor deze groep zijn hard nodig. Die komen niet alleen de gebruiker zelf ten goede, maar kunnen ook helpen om de overlast in de buurt terug te dringen", aldus projectleider van het Trimbos-instituut Lisa Strada.
Eerder kampte Parijs met een toenemend aantal crackgebruikers. De gevolgen daarvan zijn te vinden in de video hieronder:
