Moeder mishandeld pleegmeisje Vlaardingen stuurde appjes naar hulpverleners: 'Waarom heeft ze littekens?'

'Ik vind hun allebei zo dun geworden' en 'hoe komt mijn oudste dochter aan die littekens als ik vragen mag?' Het zijn twee van tientallen appjes en mails die de onderzoeksredactie van RTL Nieuws heeft ingezien.

Het gaat om berichten die zijn verstuurd tussen maart 2022 en mei 2024 van de biologische moeder naar verschillende hulpverleners van jeugdzorginstellingen Enver en William Schrikker Stichting die betrokken waren bij het pleeggezin waar haar beide dochters woonden.

Hieronder zie je een aantal van de verstuurde berichten:

De zusjes werden al jong uit huis geplaatst omdat hun biologische moeder toen niet goed voor hen kon zorgen. In de nacht van 20 op 21 mei 2024 werd de oudste dochter, toen tien jaar oud, zwaargewond en niet aanspreekbaar opgenomen in het ziekenhuis. 

Een kleine week later werden de pleegouders aangehouden op verdenking van zware mishandeling. Het meisje had ernstig hersenletsel en meerdere botbreuken opgelopen en lag een tijd in coma. Sindsdien is zij voorgoed afhankelijk van intensieve zorg.

Vastgebonden en in kooi gezet

Het meisje, dat sinds maart 2022 bij de pleegouders verbleef, zou volgens het OM meermaals zijn vastgebonden en in een zelfgemaakte kooi zijn geplaatst. Ze zou amper te eten en drinken hebben gekregen en had niet altijd toegang tot het toilet. 

Later kwam naar buiten dat het meisje al eerder zelf tegen mensen zou hebben verteld dat ze thuis werd mishandeld. Ook haar zusje zat enige tijd bij dezelfde pleegouders, maar woont inmiddels weer bij haar biologische moeder.

De pleegouders zijn door deskundigen van het Pieter Baan Centrum (PBC) verminderd toerekeningsvatbaar verklaard, zo werd vorige week bekend in de rechtszaak. Zij staan volgende maand terecht voor mishandeling van in totaal vier pleegkinderen.

Biologische moeder Vlaardings pleegmeisje boos

De biologische moeder is boos dat het Openbaar Ministerie (OM) de betrokken hulpverleners niet gaat vervolgen.

Het OM zei afgelopen vrijdag tegen RTL Nieuws dat 'de pleegouders goed zijn in het manipuleren van mensen'. "Ze hebben de hulpverleners om de tuin geleid. We kunnen niet bewijzen dat ze wisten van deze ernstige situatie."

Dat wisten ze wel, zegt de biologische moeder. De moeder appte regelmatig heen en weer met hulpverleners van de pleegzorginstanties William Schrikker Stichting en Enver.

Naakt in de tuin

Zo vroeg de moeder in april 2022 naar de littekens op het gezicht van haar jongste: 'En hoe heeft ze die nou gekregen?' De hulpverlener reageerde kort: 'Dat litteken was van de poes. Is al bijna weg.'

In augustus dat jaar appt de biologische moeder: 'Ik vind hun wel allebei heel erg dun geworden'. De hulpverlener geeft als antwoord het gewicht van de dochters door.  

In juni 2022 ziet de moeder op nieuwe schoolfoto's dat haar oudste dochter is kaalgeschoren. Ze reageerde geschrokken via de app: 'Wat hebben jullie met mijn kind der haren gedaan? Dit is een vorm van kindermishandeling, ook door jullie. Nu weet ik waarom jullie niet willen dat ik haar zie!'

Het antwoord van de hulpverlener luidde: 'Dit hoort bij de persoonlijke verzorging van jouw oudste dochter, die pleegouders zelf doen'.

En in mei 2023 deed de moeder direct een beroep op een van de hulpverleners, ze appte: 'Wil je er aub bovenop zitten en vragen/kijken dat mijn dochter niet gepest/geslagen wordt?'

De oudste dochter trok ook zelf aan de bel, zo schreven hulpverleners in december 2023 in een mail aan de biologische moeder: 'Ze geeft aan dat ze thuis straf krijgt, geslagen wordt en er wordt tegen haar geschreeuwd. Soms moet ze naakt in de tuin staan.' In diezelfde mail wordt vermeld dat er een andere hulpverlener komt en wordt de moeder fijne feestdagen gewenst. 

Staatssecretarissen Vincent Karremans (Jeugd, Preventie en Sport) reageerde eind januari aangeslagen, nadat felle kritiek was gekomen op de falende hulpverlening, zie je in onderstaande video:

Begin dit jaar concludeerden de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Inspectie Justitie en Veiligheid (Inspectie JenV) nog dat de betrokken instanties ernstig tekort zijn geschoten. Het meisje is onvoldoende gehoord en gezien. Er volgde een vervolgonderzoek naar het individueel handelen van vijf hulpverleners. 

'Voorbarige conclusie van OM'

Advocaten en experts reageren verbaasd op de gang van zaken. Strafrechtadvocaat Jaantje Kramer zegt tegen RTL Nieuws dat van het OM mag worden verwacht dat zoveel mogelijk informatie wordt verzameld voordat ze besluiten om wel of niet tot vervolging over te gaan. "En zeker bij zo'n heftig incident als deze", benadrukt Kramer.

André den Exter, hoogleraar gezondheidsrecht van de Erasmus Universiteit in Rotterdam, vraagt zich af of het OM in dit geval niet te snel heeft besloten om af te zien van vervolging van de hulpverleners. ''Als je alle berichten en signalen meeneemt en de reacties van de hulpverleners daarop bekijkt, dan zou je kunnen concluderen dat het voorbarig is."

De inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) laat aan RTL Nieuws weten dat deze onderzoeken in 'afrondende fase' zijn, maar wil deze in verband met de privacy niet delen. Het OM zegt tegen RTL Nieuws dat ze niet in het bezit zijn van het rapport, maar het inmiddels wel hebben opgevraagd. "Op het moment dat er nieuwe informatie beschikbaar komt, kunnen we bezien of dat aanleiding geeft voor een heroverweging." Wel zegt een woordvoerder van het OM dat ze de berichten van de biologische moeder betrokken hebben bij het onderzoek.

Hulpverleners worden vrijwel nooit vervolgd, maar het kan wel, zegt Den Exter: "Er is een zware bewijslast nodig om te kunnen oordelen dat een hulpverlener medeverantwoordelijk is voor het letsel bij het pleegmeisje."

Aangifte

Tot nu toe wachtte de moeder het onderzoek van het OM in stilte af, maar Bart Visser van Namens de Familie laat namens haar weten waarom ze nu toch informatie deelt: "Dit is wel typisch zo'n moment dat je als moeder dan voor jezelf en je kinderen op moet komen. En dan moet ze zeggen, nou dat wisten ze echt wel."

De biologische moeder zegt dat zij en haar dochters 'nooit serieus zijn genomen' door de hulpverleners. Behalve de appjes heeft ze ook op andere manieren haar zorgen geuit. Zo zegt ze vaak 'schreeuwend en scheldend' gebeld te hebben met de pleegzorg, maar dus ook apps en mails stuurde.

De vrouw overweegt nu om zelf aangifte te doen tegen de hulpverleners en mogelijk ook de instanties die verantwoordelijk waren en zijn, zegt Visser: "Alle opties zijn natuurlijk open, van aangifte doen tot andere juridische stappen."

Reacties jeugdzorginstellingen

Enver

"We hebben alles gedeeld met het IGJ en andere instanties. We kunnen hier verder geen uitlatingen over doen. Vast staat: wij hebben deze situatie als organisatie onvoldoende in het vizier gehad en op ingegrepen. Deze ernstige calamiteit had nooit mogen gebeuren. De (betreffende red.) pleegzorgwerker is sinds augustus 2024 niet meer betrokken op pleeggezinnen. Over arbeidsrechtelijke zaken doen wij geen mededelingen."

William Schrikker Stichting

"Onze organisatie was verantwoordelijk voor het zicht en de regie op de veiligheid van het meisje en daarin hebben we verzaakt. In een organisatie waar medewerkers zich met hart en ziel inzetten voor het veilig en kansrijk opgroeien van kinderen is het onverteerbaar dat dit meisje zo'n triest lot moest ondergaan. Dat raakt ook ons diep en staat ver af van de standaarden die wij als organisatie hoog willen houden. Wij zijn in de voogdij over dit meisje ernstig tekortgeschoten."