Nederlandse vlag 'te veel geclaimd' door groepen, maar trots blijft

De afgelopen tijd duikt-ie steeds vaker op bij protesten: de Nederlandse vlag. Het nationale symbool wordt door bepaalde groeperingen meer en meer gebruikt om onvrede te uiten. Zo hingen boeren enkele jaren geleden massaal de vlag op de kop en is het rood, wit, blauw momenteel veelvuldig te zien bij anti-immigratieprotesten. 

Ook D66-fractievoorzitter Rob Jetten maakte onlangs gebruik van de vlag. Op het partijcongres stond een grote vlag geprojecteerd op een scherm, waar de lijsttrekker voor stond. 

'De vlag geeft me een altijd een glimlach' 

Maar zijn we nog wel trots op onze vlag? Aan de oppervlakte lijken we dat nog steeds wel. Naast dat driekwart van de panelleden trots is op Nederland, is een vergelijkbaar aandeel trots op de vlag. Ze vinden het een 'mooi nationaal symbool' en de vlag staat wat hen betreft voor woorden als 'vrijheid' en 'verbondenheid'.

Driekwart krijgt dan ook een goed gevoel als ze de vlag zien: "Waar ik ter wereld ook ben, een Nederlandse vlag geeft mij altijd een glimlach", schrijft een panellid. Anderen geven aan dat dit goede gevoel bij hen aan het veranderen is, omdat de vlag volgens hen 'misbruikt wordt' door bepaalde groeperingen. 

De helft onderschrijft dit gevoel: 51 procent vindt dat de Nederlandse vlag namelijk te veel door bepaalde groepen of bewegingen wordt geclaimd. Daarbij denken ze vooral aan de boeren en (extreem-)rechtse groeperingen, die de vlag gebruikten bij hun protesten, maar ook partijen als de BBB en PVV worden genoemd. Ruim een derde vindt echter niet dat de vlag te veel wordt geclaimd.

'Heiligschennis' 

Dat er gezwaaid wordt met de Nederlandse vlag, keurt 48 procent af. Panelleden vinden het 'belachelijk' dat demonstranten een nationaal symbool voor de 'eigen mening gebruiken'. Dat vindt men 'respectloos'. 

Een panellid zegt hierover het volgende: "De vlag dient het volk, haar verenigd gevoel. Niet om een wig te drijven of als symbolisch wapen." Ook wordt de vlag volgens sommigen voor racistische doeleinden gebruikt, wat ze 'heiligschennis' vinden. 

Tegelijkertijd heeft 39 procent, voornamelijk rechtse panelleden, er geen probleem mee dat de vlag gebruikt wordt bij protesten. "De Nederlandse vlag is van iedereen en iedereen mag die gebruiken", schrijft iemand. Een ander geeft aan de vlag goed aansluit bij de boodschap van de protesten: "Wij komen op voor ons land, inclusief daarbij behorende waarden." 

Dan maar verbieden? 

Maar moeten we, om ervoor te zorgen dat iedereen trots blijft op de Nederlandse vlag, het dan maar verbieden om ermee te zwaaien bij protesten? Daar is het RTL Nieuwspanel nog niet over uit. Want niet alleen over het gebruik van de vlag bij protesten is er verdeeldheid, ook over het verbieden ervan. 

Waar 40 procent vindt dat het verboden moet worden om de Nederlandse vlag te gebruiken bij protesten, vindt 49 procent dit te ver gaan. Vooral kiezers van rechtse partijen zien niets in een verbod.

Toch is er wel draagvlak voor verbod op een andere vlag: de Prinsenvlag, die onder meer werd gebruikt door de NSB tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar ook te zien was bij de uit de hand gelopen demonstratie in Den Haag, mag volgens 59 procent verboden worden. Alleen FVD-kiezers zijn in meerderheid tegen een verbod (69 procent), maar ook onder PVV'ers is de helft tegen een verbod.

Bekijk hier waarom de Prinsenvlag omstreden is:

Verantwoording 

Het onderzoek is uitgevoerd op 16 en 17 oktober 2025 onder ruim 24.000 leden van het RTL Nieuwspanel. Het onderzoek is na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, werkzaamheid en politieke voorkeur (stemgedrag Tweede Kamerverkiezingen 2023). Het RTL Nieuwspanel telt ruim 62.000 leden.

Wil jij voortaan ook meedoen aan onderzoeken van het RTL Nieuwspanel? Meld je dan hier aan!