Oud-weerman Hiemstra geeft persconferentie: 'Belangrijkste crisis wordt genegeerd'

Onder het motto 'De aarde vraagt je stem' komen de wetenschappers met verschillende expertises vandaag aan het woord. Volgens hen wordt de belangrijkste crisis, de klimaatcrisis, genegeerd.

De persconferentie gaat over de toestand van de aarde en de gevolgen voor gezondheid, voedselzekerheid, nationale veiligheid en economie.

'Ernst onderschat'

Volgens Gerrit Hiemstra en arts Patrick Deckers, voorzitter van Caring Doctors, wordt de ernst van de klimaatcrisis vaak onderschat. "De toestand van de aarde is de grootste gezondheidscrisis van onze tijd", zegt Deckers. "Opwarming van de aarde, vervuild water, slechte luchtkwaliteit en ons eet- en leefpatroon hangen allemaal samen. Je kunt geen gezonde mensen hebben op een ongezonde planeet."

Livestream

De persconferentie is vanaf 11:00 uur hier live te volgen. Sprekers zijn onder anderen Gerrit Hiemstra, Patrick Deckers, Jan Rotmans en Leon Simons. "We hopen dat er meer begrip komt, dat we mensen hiermee kunnen informeren en dat ze hun stem leren gebruiken voor het klimaat. En dat politici meer aandacht aan het klimaat besteden", zegt Hiemstra.

Het probleem is volgens Hiemstra, oud-weerman en meteoroloog, dat klimaatverandering niet alleen gaat over warmer weer of meer hittegolven, maar over hele systemen die uit balans raken. 

"We maken de aarde langzaam onleefbaar. Als het ijs op de Noordpool blijft smelten en grote oceaanstromen verstoord raken, verandert het weer wereldwijd, ook hier in Nederland. Dan verliezen we letterlijk de controle over ons klimaat. En dan is het te laat om er nog wat aan te doen."

Deckers benadrukt dat de crisis onzichtbaar verloopt. "We merken het pas echt als het te laat is. Overstromingen of hittegolven vallen op, maar verzuring van de oceanen, opwarming van de aarde en verlies aan biodiversiteit spelen zich langzaam af. Daardoor voelt het minder urgent, terwijl het systeem steeds verder uit balans raakt."

Zowel Deckers als Hiemstra pleit voor een massale gedragsverandering. "Die ontstaat pas als er meer bewustwording komt", zegt Hiemstra. "Vaak steken we onze kop in het zand en denken we dat we niets kunnen veranderen. Maar als iedereen zo blijft denken, verandert er niets. Jij kunt morgen al het verschil maken door bewuster te rijden, minder vlees te eten en minder te vliegen."

'Als we het willen, kan het'

Hiemstra voegt daaraan toe: "Ons gedrag van vandaag bepaalt de toekomst. Toen corona uitbrak, konden we ineens allemaal minder vliegen en autorijden. We zagen direct wat dat deed met de luchtkwaliteit. Dat bewijst dat verandering kan, maar dan moeten we het wel echt willen en de urgentie voelen."

In deze video zie je hoe dodelijk klimaatverandering kan zijn:

Hiemstra wijst op de cruciale rol van de politiek. Mensen hebben richting nodig, zegt hij. 

"Duidelijke regels en wetten over energie, vervoer en voedsel helpen enorm. De overheid kan mensen stimuleren om duurzamer te leven, net zoals vroeger met rookverboden of autoloze zondagen. Toen was er een oliecrisis en werden er meteen maatregelen getroffen om eventuele tekorten tegen te gaan. Zulke maatregelen hebben we nu ook nodig, alleen zo krijgen we de omslag die nodig is."

Toekomst van onze kinderen

Er gaan ook al dingen goed, benadrukt Hiemstra. Voor het eerst werd in de eerste helft van 2025 wereldwijd meer elektriciteit opgewekt uit zon en wind dan uit steenkool, blijkt uit een rapport van de internationale energiedenktank Ember. Vooral China en India dragen bij aan deze groei, en wereldwijd nam de productie van zonne-energie met 31 procent toe ten opzichte van een jaar eerder. 

Windenergie groeide met 7 procent. "Dit kan een cruciaal keerpunt zijn", zegt Hiemstra. "Het laat zien dat verandering wél kan als we investeren in schone energie, maar we zijn er nog lang niet."

Voor Hiemstra en Deckers gaat het bij deze crisis vooral om de volgende generatie. "Elke keuze die we vandaag maken, bepaalt wat de wereld morgen wordt", zegt Hiemstra. "Als we blijven wegkijken of vasthouden aan oude gewoontes, geven we onze kinderen een wereld vol hittegolven, overstromingen en voedselschaarste. Maar als we nú ons gedrag veranderen en politici dwingen om echte keuzes te maken, kunnen we de aarde nog herstellen en een leefbare toekomst veiligstellen."