Beelden te gruwelijk om te bekijken: OM onderzoekt sadistisch onlinenetwerk '764'

Dat bevestigt het OM na berichtgeving van Zembla, dat uitgebreid onderzoek deed naar sadistische chatgroepen in het onlinenetwerk '764'. Dat netwerk is berucht is vanwege beelden van gewelddadig extremisme van kinderen en jongvolwassenen.

Het onderzoeksprogramma achterhaalde dat de politie een destijds 24-jarige man uit Eindhoven, die ook Zembla op het spoor was gekomen tijdens het onderzoek, heeft gearresteerd op verdenking van terrorisme. 

De man zit vast in de zwaarbeveiligde terroristenafdeling in Vught. De eerste (pro forma) zitting in deze zaak is op 28 oktober.

Sadistische handelingen

De politie kwam de man, die onder de naam Cxrpse ('Lijk') handelde, tegen in een onderzoek naar chatgroepen in het onlinenetwerk '764'. In dat netwerk, waarin de Eindhovenaar een leidinggevende rol had, werden beelden gedeeld van leeftijdsgenoten die waren 'gedwongen tot onder meer automutilatie, dierenmishandeling, seksueel misbruik of zelfs suïcide', schrijft Zembla.

Ook zouden jongeren zijn gedwongen de gebruikersnaam van hun afpersers op hun lichaamsdelen te kerven. De politie heeft tientallen slachtoffers van dit soort misbruik geïdentificeerd. Het OM maakt zich 'grote zorgen over dit fenomeen' en noemt de chats 'extreem schadelijk'.

Hoe worden slachtoffers in de val gelokt?

De daders gaan op slinkse wijze te werk om jongeren te benaderen. Die zijn bijvoorbeeld actief op een gameplatform als Roblox of Minecraft en krijgen daar berichtjes van een onbekend persoon. 

Dat gaat in het begin nog heel vriendelijk zodat er een band ontstaat. Maar vervolgens wordt het kind of de puber uitgenodigd om over te stappen naar een chatgroep op bijvoorbeeld Discord of Telegram. En daar is veel minder toezicht.

De jongere wordt vervolgens op sluwe wijze gevraagd om bijvoorbeeld een naaktfoto te sturen, waarmee hij of zij vervolgens wordt gechanteerd. Met de naaktfoto als chantagemiddel wordt er om steeds extremere handelingen gevraagd. 

Het gaat om de meest gruwelijke zaken, zoals kinderporno, zelfverminking maar ook geweld tegen anderen. Foto's en filmpjes daarvan worden gedeeld in besloten, sadistische chatgroepen waar de deelnemers tegen elkaar opbieden om steeds verder te gaan met het geweld.

Officier van justitie Linda van den Oever zegt op de website van Zembla nog geen idee te hebben hoe groot het '764'-netwerk is, maar volgens haar zijn 'er enorm veel groepen waarbij het hoofdonderwerp terrorisme is'.

Naast zijn rol in de chatgroepen van '764' zou de Eindhovenaar ook hebben deelgenomen aan de terreurorganisatie No Lives Matter. Volgens een woordvoerder van het OM bestaan er diverse soorten aftakkingen van de sadistische groep, waarin elk 'verschillend soort beeldmateriaal wordt gevraagd en gedeeld'. Het gaat om zeer extreem materiaal: hoe extremer, hoe beter, geldt in deze groepen, meldt het OM.

Ook zouden er handleidingen worden verspreid over hoe je bijvoorbeeld een moord pleegt, bommen maakt of hoe je uit handen van de politie kunt blijven.

Nog twee arrestaties

Zembla wist na Cxrpse nog drie Nederlandse daders van het '764'-netwerk te identificeren. Het gaat om een 28-jarige man uit Amsterdam en een minderjarige jongen uit Sittard, die beiden gearresteerd zijn. De laatste is in april veroordeeld tot jeugddetentie en een gedwongen behandeling. De vierde persoon is een minderjarige jongen uit Zaandam, bij wie huiszoeking is gedaan. Hij is niet gearresteerd.

Naar aanleiding van het onderzoek van Zembla naar het onlinenetwerk ‘764’ is de politie al tientallen Nederlandse slachtoffers op het spoor gekomen. 

Annemiek van Noord van het politieteam bestrijding kinderporno zegt op de website van Zembla dat de beelden op '764' zo gruwelijk zijn dat gespecialiseerde politierechercheurs er soms niet naar kunnen kijken. "In deze groepen wordt naast kinderpornografie nog veel meer gedeeld. Veel gewelddadige seksuele delicten worden er gepleegd, folteringen van volwassenen. Het is echt te bizar voor woorden en ook te gruwelijk voor ons om naar te kijken."

'Fenomeen is relatief nieuw voor ons'

"Het fenomeen 'radicaal sadistisch netwerk' is relatief nieuw voor ons in Nederland", zegt een woordvoerder van het Openbaar Ministerie tegen RTL Nieuws. "Wat we zien is dat jonge daders anderen (jonge, kwetsbare slachtoffers) tot steeds extremere daden drijven. Wat er gebeurt in de groep, is echt heel erg naar, het gaat om kinderporno en soms zelfs moord en suïcide. Ze krijgen slachtoffers zover dat ze bijvoorbeeld hun eigen huisdier iets aandoen of iets in hun lichaam kerven. Vervolgens worden die daarmee dan ook weer afgeperst. Zo willen ze slachtoffers angst aanjagen en onder druk zetten." 

Het hoogste doel in de groepen is het shockeffect en het verkrijgen van meer status, zegt ze. "Wat we zien, is dat de daders in deze groepen macht verwerven door elke keer met nog extremer materiaal te komen, omdat je daarmee in aanzien stijgt. We komen echt heel nare dingen tegen in de groepen, het is een heel zwarte wereld."

Het Landelijk Parket doet altijd al onderzoek naar terrorisme en kinderporno in onlinegroepen in het algemeen, zegt de woordvoerder. "We kennen het fenomeen 'sadistische netwerken' wel uit de VS en doen daar dan zelf onderzoek naar. Zo zijn we ook de 24-jarige man op het spoor gekomen."