Negen jaar wachten op een wonder: Hoge Raad doet uitspraak in ontvoeringszaak Insiya
Hoe ga je verder als je kind ontvoerd is en het alweer negen jaar geleden is dat je haar voor het laatst vastgehouden hebt? Nadia Rashid moet haar dochter Insiya elke dag missen. Ontvoering van je kind is een vorm van levend verlies, een van de zwaarste soorten verdriet omdat er geen einde aan komt, zegt rouwexpert Leoniek van der Maarel.
Vandaag heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan in de ontvoeringszaak. Moeder Nadia hoopt op een wonder.
Op 29 september 2016 werd Insiya op gewelddadige wijze ontvoerd uit het huis van haar oma in Amsterdam. In een romper en luier werd het meisje door drie mannen meegenomen en overgedragen aan haar vader, Shehzad H. Via een vluchtroute vanuit Duitsland kwam Insiya in India terecht.
Negen jaar van onzekerheid
Sinds die dag leeft Nadia in constante onzekerheid. Ze weet niet hoe haar dochter zich ontwikkelt, hoe ze eruitziet of wat ze meemaakt. "Ik heb haar al negen jaar niet vastgehouden, niet geknuffeld en al zeven jaar haar stem niet gehoord. In mijn hoofd is ze nog steeds mijn kleine meisje van twee", vertelt Nadia.
In 2018 oordeelde de Hoge Raad in India dat Insiya vier keer per week via Skype contact moest hebben met haar moeder, in het belang van haar ontwikkeling. "Ik heb haar toen drie keer gezien, maar toen haar vader merkte dat ze het leuk met me had, stopte elk Skypegesprek", zegt Nadia.
Sinds de ontvoering heeft Nadia alles gedaan om haar dochter terug te halen: juridische stappen in Nederland en India, contacten met ministers en internationale instanties, en talloze video's de wereld ingestuurd in de hoop dat ze bij Insiya terecht zouden komen. "Ik wil dat ze weet dat er een moeder is die van haar houdt, voor haar vecht en op haar terugkeer wacht."
Levend verlies
Wat Nadia doormaakt, wordt in de psychologie levend verlies genoemd: rouwen om iemand die er nog is, maar die je niet kunt bereiken. "Je kunt het niet afsluiten", legt psycholoog en rouwexpert Leoniek van der Maarel uit. "Het verlies blijft voortdurend aanwezig en krijgt telkens een nieuwe wending."
Volgens Van der Maarel is vechten juist hoe ouders zich staande houden bij levend verlies. "Door te blijven strijden en nieuwe mogelijkheden te zoeken om het verlies ongedaan te maken, behoud je een gevoel van controle en verbinding, ook al is de situatie schrijnend", zegt Van der Maarel.
Op de verjaardag van haar dochter deelde Nadia een emotionele video:
'Rouw bij ontvoering werkt anders'
Normaal doorloop je bij verlies of ziekte vier rouwfases, volgens de rouwexpert:
- Het aanvaarden van de realiteit van het verlies.
- Het doorleven van de pijn en het verdriet.
- Het aanpassen aan een nieuw leven zonder de overledene.
- Het vinden van een voortdurende verbinding met de overledene, terwijl je het leven weer oppakt.
"Bij een ontvoering werkt het anders", zegt Van der Maarel. "Ouders komen vaak niet verder dan de tweede fase. Je weet niet wanneer het leed eindigt, je kunt het verlies niet afsluiten, en je wordt constant geconfronteerd met nieuwe onzekerheden. Elke dag brengt een nieuwe wending, een nieuwe strijd."
"Normaal rouw je om iets dat definitief voorbij is", vervolgt ze. "Bij levend verlies rouw je om iemand die er nog is. Je kind is er, maar je kunt het niet vasthouden of mee praten. Dat maakt het verdriet ongrijpbaar en voortdurend aanwezig. Het proces stopt nooit volledig."
Voor Nadia betekent dit dat ze al negen jaar in een voortdurende staat van spanning leeft. Elke poging tot contact, elke juridische stap, elke nieuwe ontwikkeling brengt hoop én angst tegelijk. "Elke brief, elk telefoontje en elke video die ik de wereld instuur, is een manier om dicht bij Insiya te zijn en om haar terug te krijgen. Als ik opgeef, gebeurt er niets. Ik moet en zal blijven vechten", zegt Nadia.
Volgens Van der Maarel is dat precies hoe ouders omgaan met levend verlies: het vechten geeft een gevoel van controle en verbinding, zelfs in een uitzichtloze situatie. "Zolang er hoop is, is er leven."
Het juridische slot
De rechtszaak tegen de ontvoerders sleept al jaren voort. "De mannen die Insiya hebben meegenomen, werden rond 2020 veroordeeld, maar gingen meteen in hoger beroep en zijn daardoor nauwelijks berecht. Vorig jaar volgde opnieuw een veroordeling, waarna ze cassatie instelden. Dat betekent dat ze bij de hoogste rechter, de Hoge Raad, proberen de eerdere uitspraken te laten vernietigen of corrigeren. Ze proberen zo hun straf te ontlopen en alles te vertragen", vertelt Nadia.
Na de uitspraak van de Hoge Raad vandaag zijn, volgens Nadia, alle rechtszaken over Insiya in Nederland voorbij. "Dan is er geen rechtszaak meer over in ons land", zegt ze.
Voor Nadia is dit een cruciaal moment, niet alleen in de juridische strijd, maar ook in het voortdurende rouwproces dat haar leven sinds 2016 bepaalt. "Ik hoop dat de rechter zegt: het is genoeg geweest. Insiya verblijft illegaal in India, ze is Nederlands staatsburger, en moet terug. Anders volgen sancties. Ik hoop op een wonder."
De Hoge Raad heeft beslist dat de zaak tegen de ontvoerders niet over hoeft en dat de straffen definitief zijn.
Cijfers kinderontvoeringen uit en naar Nederland:
Het aantal kindontvoeringen uit en naar Nederland neemt sinds een aantal jaar af. Van 188 zaken in 2022 naar 148 zaken in 2024.
De afgelopen jaren zet het Centrum Internationale Kinderontvoering (IKO) in op het trainen van professionals, zoals douane, jeugdbescherming, politie, bij het herkennen van eerste signalen bij ontvoeringen. "Dat heeft mede bijgedragen aan de daling van de cijfers", aldus Coşkun Çörüz, directeur van het IKO.
80 procent van de ontvoerde kinderen zijn ontvoerd door de moeders. De meeste kinderen werden in 2024 ontvoerd naar Polen, Duitsland en de Verenigde Staten. Na juridische procedures komt uiteindelijk 50 tot 75 procent van de kinderen weer terug.
