Kritiek op nieuw nummer Flemming om lyrics over manische depressie: 'Weggezet als gekken'

Joost zat vrijdagmiddag in de auto toen hij het nummer voor het eerst hoorde. Het werd aangekondigd als de nieuwe alarmschijf op radiozender Q-music. In het lied wordt gezongen: 'Ik snap het even niet. Ben ik te naïef of ben ik nog een beetje verliefd? Ik word manisch depressief.'

In huilen uitgebarsten

Joost barstte in huilen uit, zegt hij. Hij vecht al jaren tegen zijn manische depressie, beter bekend als bipolaire stoornis. Acht jaar geleden raakte hij voor het eerst in een psychose. “Ik was zo druk in mijn hoofd dat ik nauwelijks kon slapen en totaal in paniek ben geraakt.’’

Daardoor kan hij nu niet werken en loopt hij nog steeds dagelijks tegen problemen aan. Dat de ziekte op deze manier door de zangers in het lied wordt gebruikt, maakt hem dan ook ontzettend boos. "Het doet pijn om te zien dat de term op deze manier wordt gebruikt. En de bewegingen erbij in de video maken mij woest."

Volgens hem wordt de ziekte in de verkeerde context geplaatst door de artiesten. "Het klinkt nu als een luchtige grap. En ze wekken de indruk dat je alleen door liefdesverdriet manisch depressief kunt worden."

Toen hij later die dag thuiskwam, luisterde hij het nummer opnieuw en bekeek hij de video's die erbij worden gedeeld op sociale media. "Op de video's die zij plaatsen doen ze alsof iemand gek is in zijn hoofd. Dit vergroot het stigma en raakt mensen die al elke dag vechten om stabiel te blijven."

Wat is een bipolaire stoornis?

In Nederland heeft ongeveer 1 tot 2 procent te maken met een manische depressie. Het gaat om zeker 200.000 mensen. Een bipolaire stoornis bestaat uit twee varianten. Mensen kunnen last hebben van depressies waarin ze somber zijn en geen contact meer willen met de buitenwereld. 

"Dat kenmerkt zich door somberheid, een gebrek aan energie en nauwelijks kunnen denken", legt Henk Mathijssen uit. Hij is voorzitter van Plusminus, de landelijke vereniging voor mensen met een bipolaire stoornis.

Een andere variant is dat mensen hypomanisch zijn. Dan heb je eigenlijk te veel van alles. "Er is dan een gevoel van euforie, alsof je alles aankunt. Het kenmerkt zich door weinig slaap, veel praten en een opgeblazen ego. Tussen deze episodes in zijn mensen stabiel. Maar bij een hypomanische episode kunnen mensen last hebben van psychoses of hallucinaties."

Een bipolaire stoornis kan ontstaan door stress, trauma's, slaaptekort of drugsgebruik. Voor veel mensen blijft het een opgave om ermee om te gaan in het dagelijkse leven. Ook Matthijssen is ervaringsdeskundige. "Er zijn mensen die zeggen dat ze ervan kunnen genezen, maar dat is echt voor iedereen anders. Voor mij zal het altijd een kwetsbaarheid blijven en ik moet goed op blijven letten. Zo zijn een goede nachtrust en ritme belangrijk om de situatie stabiel te houden."

Mathijssen vindt de songtekst dan ook kwalijk. "Als je deze aandoening hebt, dan zak je echt door je voeten. Dat is echt heel wat anders dan een beetje liefdesverdriet zoals in het lied wordt gezongen." Volgens hem gebeurt het vaker dat de ziekte in een verkeerde context wordt geplaatst. "Dat slaat nergens op."

Als het aan Joost ligt, wordt het lied aangepast. "Ik hoop dat de artiesten zich realiseren wat ze hiermee aanrichten."

'Artistiek bedoeld'

Het management van beide artiesten laat weten dat de tekst niet zo bedoeld was. "We begrijpen dat de term gevoelig is, maar dit nummer is ontstaan vanuit belevingen en de woordkeuze is artistiek bedoeld." 

Ook laat het management weten dat de artiesten mentale gezondheid belangrijk vinden. "We hebben nooit de intentie gehad om dit te bagatelliseren of verkeerd te framen."