Ouders letten op schermtijd, maar vergeten het volume: 'Gehoorschade begint al op de iPad'

Veel telefoons en tablets tonen een waarschuwing als het geluid te hard staat. Maar die bescherming stelt weinig voor, waarschuwt VeiligheidNL. "Kinderen kunnen zo’n melding makkelijk wegklikken door op 'OK' te drukken", zegt voorlichter Tom de Beus van VeiligheidNL. "Daarna luisteren ze gewoon verder op een hoger volume, bijvoorbeeld tijdens het gamen of muziek luisteren."

Al op jonge leeftijd gehoorschade

Dat is geen theoretisch risico. Uit bevolkingsonderzoek door het Erasmus MC bleek al in 2018 dat 14 procent van de kinderen tussen de 9 en 11 jaar tekenen van beginnende gehoorschade heeft, ook wel lawaaischade genoemd.

"Ouders denken vaak: als mijn kind later uitgaat, doen ze wel oordoppen in", zegt De Beus. "Maar gehoorschade begint veel eerder en op meerdere plekken: thuis, op de telefoon of op de iPad. Veel ouders kunnen zelf wel al iets doen." 

En daar is volgens VeiligheidNL een relatief eenvoudige oplossing voor: de volumebegrenzer. Dat is een instelling op bijvoorbeeld een telefoon of tablet waarmee het maximale geluidsniveau wordt beperkt, zodat kinderen het volume niet onbeperkt harder kunnen zetten.

Toch blijkt uit een peiling van VeiligheidNL dat ongeveer de helft van alle ouders met een kind dat een tablet of telefoon heeft, niet weet dat deze functie bestaat. En van de ouders die er wél van op de hoogte zijn, heeft meer dan de helft de volumebegrenzer nog niet ingesteld. "Het is een simpele maatregel om het gehoor van je kind gezond te houden", benadrukt VeiligheidNL. 

Volgens KNO-arts Veronique van den Heuvel van het KNO Medisch Centrum Asten is het lastig om exact aan te geven wanneer geluid schadelijk wordt, maar er zijn wel duidelijke richtlijnen. "Je kunt per dag ongeveer acht uur naar 80 decibel (dB) luisteren zonder dat het schadelijk is", zegt ze. Dat is vergelijkbaar met het geluid van druk stadsverkeer of een stofzuiger.

De richtlijnen zijn voor kinderen in principe hetzelfde als voor volwassenen. Maar, waarschuwt Van den Heuvel: "Met decibels gaat het hard. Elke toename van 3 decibel betekent een verdubbeling van de geluidsbelasting. Dat betekent ook dat de veilige luistertijd telkens halveert. 83 dB is dus twee keer zo hard dan 80 dB. En dat betekent dat je daar maar vier uur naar mag luisteren."

Bij muziek luisteren via oortjes kan het geluidsniveau oplopen tot 95 decibel. Zet je het volume helemaal open, dan kan dat zelfs 100 decibel worden – vergelijkbaar met een concert. Vanaf ongeveer 90 decibel kan gehoorschade ontstaan. Dat kan al binnen enkele uren gebeuren. En bij zeer hard geluid, zoals een luid concert of een ambulance die vlak langsrijdt, kan schade zelfs binnen enkele minuten optreden.

Onomkeerbare schade

Het oor bevat zogeheten haarcellen, die geluid omzetten in signalen voor de hersenen. Die haarcellen raken beschadigd door te hard geluid en herstellen niet. Hoe vaker de veilige luistertijd wordt overschreden, hoe groter de kans op blijvende schade. Gehoorschade door hard geluid is onomkeerbaar en kan volgens VeiligheidNL leiden tot klachten als oorsuizen, concentratieproblemen en slaapproblemen. 

Wat kun je als ouder doen om dit te voorkomen? Veiligheid NL deelt een aantal tips: 

• Geef je kinderen een koptelefoon of oortjes met noisecancellingfunctie. Deze filtert de omgevingsgeluiden weg, waardoor het volume minder hard hoeft.
• Kies een koptelefoon of oortjes die volledig op of in het oor passen. Hierdoor 'lekt' er minder geluid.
• Stel luistertijd in, dus laat je kind op tijd een oorpauze nemen.
• Stel een volumebegrenzer in op de iPad of de telefoon via de instellingen.

Veel mensen gebruiken white noise of achtergrondgeluid om in slaap te vallen. Maar dat is niet zonder risico. Deskundigen waarschuwen dat ook een laag volume al voor gehoorschade en slechtere slaap kan zorgen.