Wie is prinses Haya en waarom verstopt ze zich in Londen?

1. Wie is prinses Haya?

Haya (45) is de dochter van koning Hoessein en koningin Alia van Jordanië. Haya was pas drie jaar oud toen haar moeder omkwam bij een helikoptercrash. Haar vader overleed in 1999.

Prinses Haya heeft een hechte band met Groot-Brittannië, zegt correspondent Anne Saenen. "Haya bracht een groot deel van haar jeugd door in Engeland. Ze kreeg les op meerdere privéscholen en studeerde filosofie, politiek en economie aan de universiteit van Oxford." Haya trouwde in 2004 met sjeik Mohammed. Hij was toen 53 en zij 30. Ze werd zijn zesde en jongste vrouw. Samen kregen ze een zoon en een dochter: Zayed (11) en Jalila (7).

Professioneel springruiter

Prinses Haya rijdt graag paard en is zelfs professioneel springruiter geweest. Vanaf haar 13e deed ze mee aan verschillende internationale springwedstrijden. In 2000 kwalificeerde ze zich voor de Olympische Spelen in Sydney.

In recente interviews vertelde ze ook een passie te hebben voor valkerij en schietsport, meldt de BBC. Ook zou ze de enige vrouw in Jordanië zijn met de juiste papieren om een zware vrachtwagen te kunnen besturen. 

2. Wie is sjeik Mohammed?

Sjeik Mohammed bin Rashid Al Maktoum (69) is een steenrijke miljardair. Hij is premier van Dubai en heeft naar verluidt minstens 23 kinderen bij verschillende vrouwen. 

Het vermogen van sjeik Mohammed wordt op 4 miljard dollar geschat. Hij is verantwoordelijk voor de oprichting van een aantal grote bedrijven in Dubai, waaronder Emirates Airlines en was betrokken bij een aantal grote projecten zoals de bouw van Burj Kalifa, het hoogste gebouw ter wereld.

Essalaam-moskee in Rotterdam

Sjeik Mohammed is eigenaar van het jacht 'Dubawi', dat met een lengte van 162 meter het op twee na grootste jacht ter wereld is. Het biedt plaats aan 115 personen, inclusief bemanning. 

Mohammed zette ook een liefdadigheidsinstelling op, waarmee hij ontwikkelingsprojecten in het buitenland financiert. Deze stichting schonk in 2000 vier miljoen euro voor de bouw van de Essalaam-moskee in Rotterdam. 

Gedichten

Ook sjeik Mohammed heeft een grote liefde voor paardensport. Hij is eigenaar van Darley Stud, de grootste paardenfokkerij ter wereld, met vestigingen in de Verenigde Staten, Iederland, Engeland en Australië.

Sjeik Mohammed schrijft ook gedichten. Nadat zijn vrouw Haya bij hem wegvluchtte, schreef hij: "Oh lieverd, er is niets meer te zeggen. Je doodse stilte heeft me uitgeput." In een ander gedicht is hij minder romantisch: "Je hebt niet langer een plaats bij me. Het maakt me niet uit of je leeft of sterft."

3. Waarom vluchtte prinses Haya weg uit Dubai? 

Om die vraag te beantwoorden moeten we een paar jaar terug in de tijd, zegt Saenen. Het is namelijk niet de eerste keer dat een familielid van sjeik Mohammed probeert te ontsnappen. "In 2001 deed zijn dochter Shamza  (toen 18) ook een poging. Tijdens een wandeling in het Britse Cambridgeshire was zij weggerend. Ze bleef toen twee maanden spoorloos, tot haar familie haar terugvond. Gemaskerde mannen trokken haar toen een auto in en ze werd op een privejet terug naar Dubai gezet."

Vorig jaar deed zijn andere dochter, Latifa, een poging om uit Dubai te ontsnappen. In een video vertelde ze dat er in haar thuisland geen sprake is van rechtvaardigheid. "Vooral als je een vrouw bent, is je leven gewoon inwisselbaar", zei ze. Ook zei ze in de video dat ze was misbruikt.

"Heel ver kwam Latifa niet", vertelt Saenen. "Tijdens haar vluchtpoging werd ze door gewapende mannen ontvoerd en weer teruggestuurd naar Dubai. Sindsdien is er bijna niets meer van haar vernomen."

Scheurtjes

Deze ontsnappingspogingen zorgden voor scheurtjes in het huwelijk van Haya en Mohammed. Haya stond lange tijd achter de uitspraken van haar man, die aangaf dat zijn dochter Latifa kwetsbaar was voor uitbuiting en nu weer veilig zou zijn. Maar nu, zes maanden later, zou Haya nieuwe verontrustende informatie hebben gekregen over de ontvoering van Latifa. "Wat die informatie precies is, weten we niet", zegt Saenen. 

4. Hoe staat het met de vrouwenrechten in Dubai?

De Verenigde Arabische Emiraten (VAE) wordt door critici beschouwd als zeer discriminerend tegenover vrouwen. Zo is verkrachting binnen het huwelijk geen misdaad en huiselijk geweld is toegelaten zolang 'het de grenzen van de islamitische wet niet overschrijdt’, volgens Human Rights Watch.

Er zijn volgens de organisatie verschillende wetten die vrouwen discrimineren, zoals:

• Vrouwen hebben niet het recht om autonome beslissingen te nemen over het huwelijk. 
• Om een ​​vrouw te laten trouwen, moet haar mannelijke voogd haar huwelijkscontract ondertekenen. Eenmaal getrouwd, moet ze haar man 'gehoorzamen'. 
• Echtelijke verkrachting is geen misdaad.
• Een vrouw kan als ongehoorzaam beschouwd worden als ze zonder de toestemming van haar echtgenoot werkt. 
• Ze kan haar recht op financiële ondersteuning verliezen als ze weigert seks te hebben met haar man zonder een wettig excuus. 
• Als een vrouw besluit te scheiden van haar man, moet ze een rechterlijk bevel aanvragen, terwijl mannen het recht hebben om eenzijdig van hun vrouw te scheiden.
• De VAE heeft ook geen specifieke wet op huiselijk geweld. Het Federale Hooggerechtshof van de Verenigde Arabische Emiraten heeft in 2010 geoordeeld dat mannen andere vormen van straf of dwang tegen hun vrouw kunnen verslaan of gebruiken, zolang dit geen fysieke sporen achterlaat. 

5. Waarom koos prinses Haya Londen als toevluchtsoord?

"Zowel prinses Haya als sjeik Mohammed zijn dol op Groot-Brittannië", vertelt Anne Saenen. "Sjeik Mohammed heeft hier enorm veel huizen en ander bezit. Hij is één van de grootste particuliere grondbezitters van Engeland. Hij is regelmatig in Engeland te vinden, en dompelt zich dan ook onder in de Britse cultuur. Hij en prinses Haya verschijnen regelmatig in traditionele Britse outfits bij Britse paardenraces."

Ook heeft het stel warme banden met het Britse koningshuis. "Mede vanwege hun gedeelde liefde voor de paardensport, zijn prinses Haya en sjeik Mohammed regelmatig te zien in het gezelschap van koningin Elizabeth en prins Charles."

Prinses Haya zou naar verluid zijn ondergedoken in een huis van bijna 100 miljoen euro in de tuinen van Kensington Palace. "Omdat zij een groot deel van haar jeugd doorbracht in Engeland en hier veel bekenden heeft, is het dus niet zo gek dat ze voor Londen heeft gekozen."

7. Mag prinses Haya in Engeland blijven?

De band tussen Dubai en Groot-Brittanië is volgens Saenen 'hecht'. "Er zijn heel veel Britten die naar Dubai op vakantie gaan, het is een beetje het Las Vegas van Europa. Andersom komen veel jongeren uit Dubai na de ramadan naar Londen, op zoek naar verkoeling en vertier. Veel Britse zakenlieden werken voor banken en oliebedrijven in Dubai en ook op politiek en diplomatiek niveau zijn de banden sterk."

Vrijheid, gelijkheid en vrouwenrechten

Nu prinses Haya asiel aangevraagd zou hebben in Londen, is het dan ook de vraag wat er gaat gebeuren. "Er is tot nu toe geen officiële reactie van de autoriteiten. Waarschijnlijk zullen de leiders in Dubai zeggen dat dit een familiaire aangelegenheid is, maar de Britten hebben vrijheid, gelijkheid en vrouwenrechten hoog in het vaandel staan. Dus ik kan me voorstellen dat ze wel asiel zou krijgen, als daar aanleiding toe is. Zeker als de zaak veel media-aandacht krijgt, kunnen ze bijna niet anders."

Op 30 juli komt de zaak voor bij een zogeheten 'family-court', een soort civiele rechter. Dan zal blijken wat er precies aan de hand is en of de prinses kan blijven.