'Trump afzetten is kansloze exercitie, maar Democraten willen gewoon iets doen'
Er wordt al lang over gesproken, maar nu is het zover: Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, is een formeel onderzoek gestart naar de mogelijkheid om president Trump af te zetten. Amerika-correspondent Erik Mouthaan beantwoordt vijf vragen over wat dit precies betekent.
De aanleiding van het onderzoek is een telefoongesprek van afgelopen juli tussen Trump en de Oekraïense president Zelenski. Trump zou daarin hebben aangedrongen op een onderzoek naar mogelijke corruptie van de voormalige Amerikaanse vicepresident Joe Biden en diens zoon Hunter. Joe zou zijn zoon aan een goedbetaalde baan hebben geholpen bij een Oekraïens bedrijf toen hij nog vicepresident was.
In dat telefoongesprek zou Trump hebben gedreigd hulpgeld voor Oekraïne achter te houden. Ook had hij vlak daarvoor betalingen aan Oekraïne stilgezet. Dat is zo, erkent Trump, maar niet om druk uit te oefenen op Oekraïne; hij zou alleen maar willen dat Europese landen daardoor met meer geld voor Oekraïne over de brug komen.
1. Waarom komen de Democraten nu met dit onderzoek?
Erik Mouthaan: "Er is een nieuw schandaal waarvan de Democraten hopen dat dit Trump wel wordt aangerekend door de kiezers. Het Ruslandonderzoek ging toch als een nachtkaars uit. Trump is door aanklager Mueller niet in staat van beschuldiging gesteld. Ook kwam het niet binnen bij het grote publiek.
Dit is ook gewoon de zoveelste keer dat Democraten het gevoel hebben dat Trump denkt weg te komen met gedrag dat niet acceptabel is voor de leider van een land. Er is nu de beschuldiging dat Trump een buitenlandse leider chanteerde voor eigen gewin. Hij zou geld hebben achtergehouden dat hij pas wilde vrijgeven als zijn persoonlijke tegenstander werd onderzocht. Het gaat nu niet om gedrag uit het verleden of tijdens de campagne, maar als president. Democraten vinden dat de maat vol is."
2. Hoe reageert Trump?
"Hij zegt dat hij niets verkeerd heeft gedaan. Hij heeft daarom het gesprek vrijgegeven dat hij heeft gehad met de president van Oekraïne. Maar dit is aan het licht gekomen door een melding van een klokkenluider. Volgens de regels moet die melding ook openbaar worden gemaakt, maar Trump houdt dat tegen. Hij wil naar buiten brengen wat in zijn straatje past, en hij wil niet praten over wat daar niet in past."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
3. Wie heeft hier voordeel bij?
"Beide partijen eigenlijk. Trumps achterban staat vierkant achter hem. Op Fox News wordt geroepen dat het een complot is en dat er geen bewijs is. Trump denkt daarom dat het zijn achterban gaat mobiliseren om op hem te stemmen. Hij gedijt het beste als er een vijand is die hij kan aanwijzen. Nu kan hij zeggen: de Democraten zijn gek geworden, je moet op mij stemmen om de president te beschermen.
Democratische kiezers waren dan weer boos op hun eigen partij omdat ze vonden dat Trump niet hard genoeg werd aangepakt. Dus ook Democraten spinnen er garen bij. Als er eenmaal een impeachment-onderzoek loopt, dan kunnen ze allerlei papieren en getuigen opeisen waar ze nu niet bij kunnen. Het is dus ook een parlementair middel om meer te weten te komen over Trump."
4. Gaat de afzettingsprocedure er echt komen?
"Dat is lang niet zeker. Dit is nog maar een onderzoek. Dan moet een meerderheid van de parlementaire justitiecommissie het voorstel oppakken, en daarna stemt het Huis van Afgevaardigden. Als in het Huis een meerderheid voor stemt, is de president ‘impeached’, oftewel aangeklaagd. Maar dan is de president nog niet verwijderd. Daarna gaat het naar de Senaat, de Eerste Kamer, voor een rechtszaak.
Pas als twee derde van het senaat tegen de president stemt, wordt hij uit het Witte Huis gezet. Maar in de senaat hebben de Republikeinen een meerderheid. Het is dus een soort kansloze exercitie. De Democraten willen gewoon iets doen, ze willen stelling nemen."
5. Heeft Trump niet een punt – het is toch raar dat de zoon van Biden een baan kreeg in Oekraïne?
"Het Openbaar Ministerie in Oekraïne zegt dat er geen aanleiding is om te denken dat Joe Biden iets gedaan heeft wat strafbaar is. Je kunt er best vragen bij stellen dat Biden zich bemoeit met de regering van Oekraïne op het moment dat zijn zoon daar een investering heeft, maar er is niets aangetoond wat zou wijzen op belangenverstrengeling.
Het is niet zo ingewikkeld. Republikeinen en Trump weten het heel ingewikkeld te maken, om het beeld neer te zetten dat politici allemaal één pot nat zijn. Maar we moeten naar feiten kijken: Trump heeft gesproken met de president van een ander land en heeft vlak daarvoor een betaling aan het land stilgezet. Ook heeft hij toegegeven dat hij begon over onderzoek naar Biden."