Extreemrechts in Duitsland: 'Jongeren vinden het cool om neonazi te zijn'
Twee doden bij een aanslag op een synagoge en een dönerbroodjeszaak, een neonazi die wordt verdacht van de moord op een politicus en een Joodse jongen die in elkaar wordt geslagen omdat hij een keppeltje draagt. De incidenten laten het toenemende geweld zien van extreemrechts in Duitsland. De autoriteiten maken zich zorgen.
“We moeten in veiligheid kunnen leven en het is mijn doel om daar alles aan te doen”, zei de Duitse bondskanselier Merkel toen ze gisteravond in Berlijn een synagoge bezocht. Eerder op de dag werd een synagoge in Halle onder vuur genomen. Critici verwijten de overheid dat die de dreiging van rechts-radicalen onderschat.
Gewelddadig
In Duitsland zijn zo’n 25.000 rechts-extremisten, blijkt uit een rapport dat in mei is gepubliceerd door de overheid. De harde kern, zo’n 13.000 neonazi’s, is bereid geweld te gebruiken.
"Extreemrechts is altijd wel aanwezig geweest in Duitsland, maar je ziet nu een duidelijke toename van geweldsincidenten", zegt correspondent Jeroen Akkermans.
Kat-en-muisspel
Met name in Oost-Duitsland is het rechts-extremisme groot. Daar worden bijvoorbeeld nazi-concerten georganiseerd die duizenden mensen trekken. "Voor jongeren die daar op afkomen is het cool om neonazi te zijn. Ze mogen in Duitsland nog erg veel. Veel meer dan in Nederland mogelijk zou zijn", zegt Akkermans.
Volgens hem weten ze door handige trucjes, zoals het omzeilen van de woorden ‘Heil Hitler’, binnen de regels van de rechtsstaat te blijven. Het is een kat-en-muisspel met de autoriteiten.
Schaamte
Het is een dilemma voor de regering van Merkel. Duitsland heeft de vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel staan, maar schaamt zich kapot voor deze extreemrechtse uitingen en aanvallen. "Wil de regering geloofwaardigheid behouden, dan moeten ze veiligheidsmaatregelen opkrikken, zodat minderheden zich veilig voelen", zegt Akkermans.
Veel Duitsers hebben het gevoel dat de autoriteiten het rechts-extremisme hebben verwaarloosd. "Het zegt veel dat joden niet meer met een keppeltje over straat durven." Ook de Joodse gemeenschap onderstreept dat veel mensen zich onveiliger voelen op straat. Ze eisen een betere bescherming van de overheid.
Maatregelen
De overheid heeft de beveiliging van joodse instanties na geweldsincidenten in grote steden de laatste jaren flink opgeschroefd. Zo worden in Berlijn ook instellingen als een joodse bagelshop of een kinderdagverblijf beveiligd. Maar om in heel Duitsland alle joodse winkels, organisaties en gebedshuizen te beveiligen is veel geld en mankracht nodig. Dat heeft de Duitse politie niet.