Ook vandaag cruciale stemmingen voor Johnson over brexit
Het wordt politiek hordelopen voor de Britse premier Boris Johnson vandaag. Om een brexit voor elkaar te boksen, moet het Britse Lagerhuis twee keer in zijn voordeel stemmen.
Eigenlijk zou zaterdag over Johnson's deal met de Europese Unie over het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU gestemd worden. Die stemming ging op het laatste moment niet door, nadat een partijgenoot van Johnson op het laatste moment roet in het eten gooide.
Oliver Letwin, uit de Conservatieve fractie gezet door Johnson, kreeg een meerderheid in het Lagerhuis voor zijn amendement dat de brexitdeal pas goedgekeurd wordt als die in wetgeving is omgezet.
Een poging van Johnson om gisteren toch nog eens over zijn deal te laten stemmen, strandde bij Lagerhuisvoorzitter John Bercow, omdat er maar één keer over hetzelfde onderwerp gestemd mag worden.
Terugtrekkingsakkoord
En dus wordt vandaag niet gestemd over de deal van Johnson maar over de Withdrawal Agreement Bill, afgekort tot WAB. Dat is de wet waarmee het brexitakkoord van Johnson in Britse wetgeving wordt omgezet. Het debat hierover begint om 13.30 uur. Rond 20.00 vanavond wordt er vervolgens over gestemd.
Als er voor de WAB wordt gestemd, is dat overigens nog lang geen groen licht voor een geordende brexit op 31 oktober. Het proces gaat de zogeheten commissiefase in, waarin parlementariërs het wetsvoorstel woord voor woord uitpluizen en nog amendementen mogen indienen.
Twee amendementen
Twee amendementen zijn al duidelijk, vertelt correspondent Anne Saenen. Labour wil een aanpassing waardoor het Verenigd Koninkrijk toch in de douaneunie met de EU blijft.
En ook is er nog steeds de roep om een nieuw brexitreferendum. Als er een referendum komt dan zal dat niet nog eens over brexit zelf gaan, maar over de deal van Johnson, vertelt Saenen.
Langdurig proces versnellen
De voorzitter van de parlementaire commissie selecteert welke aanvullende voorstellen worden besproken, en alleen commissieleden mogen erover stemmen. Dat is normaal gesproken een proces dat weken in beslag kan nemen.
En hier komt de tweede stemming die Johnson vandaag moet winnen in beeld. Hij wil het hele wetgevende proces binnen drie dagen afhandelen, om de brexitdeadline van 31 oktober te halen.
Oppositie maakt bezwaar
De oppositie is niet blij met dat idee. Zij vinden dat ze te weinig tijd krijgen om de wet grondig te bestuderen voordat er gestemd gaat worden.
De Withdrawal Agreement Bill is gisterenavond pas gepubliceerd. De Lagerhuisleden hebben dus weinig tijd gehad om de details van het voorstel grondig te lezen. Het wetsvoorstel zelf heeft 115 pagina's, met nog eens 126 pagina's lange aanvullende uitleg.
Officieel is in de Britse grondwet ook vastgelegd dat een internationaal verdrag 21 dagen ter inzage aan het parlement moet zijn gegeven, voordat er over gestemd mag worden. Voor de WAB gaat dit niet op, om het mogelijk te maken de brexitdeadline te halen.
Wat als het parlement 'nee' stemt?
In dat geval ligt er al een brief met uitstelverzoek bij de voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk. Hij is de voorzitter van de vergadering van EU-leiders. Boris Johnson moest dit uitstelverzoek zaterdag noodgedwongen versturen, door een amendement van Letwin.
Tusk zei vandaag in het Europarlement dat hij bezig is de regeringsleiders te raadplegen over hun reactie op het verzoek. Hij verwacht in de komende dagen een besluit te nemen. Welke kant dat op gaat is in hoge mate afhankelijk van welk besluit het Britse parlement neemt over het brexitakkoord, aldus Tusk. "We moeten klaar zijn voor elk scenario."
Hogerhuis
En als het Johnson lukt om het Lagerhuis voor zich te winnen, is hij er ook nog niet, vertelt Saenen. Want het wetsvoorstel moet ook in het Hogerhuis worden goedgekeurd. "Daar is de meerderheid voor remain, dus dat kan nog voor flinke moeilijkheden zorgen", zegt zij.
Zaak is dus om met een ruime meerderheid te winnen, vertelt brexitexpert Rem Korteweg van Instituut Clingendael. "Als de marges waarmee hij wint te klein zijn, dan biedt dat ruimte voor de oppositie om druk op hem te zetten of nieuwe eisen op tafel te leggen", zei hij in de extra uitzending van RTL Z over de brexit.
