Lagerhuis stemt in met vervroegde verkiezingen, 12 december naar stembus

Vanmiddag en vanavond debatteerde het Britse Lagerhuis over de verkiezingen. Het was al vrij snel duidelijk dat die in december zouden plaatsvinden, maar er werd nog gesteggeld over de datum. Morgen moet het Hogerhuis nog instemmen met de vervroegde verkiezingen, maar daar worden geen verrassingen meer verwacht. 

Hoewel de komende verkiezingen absoluut in het teken van brexit zullen staan, is het allerminst zeker dat de brexit-impasse opeens is opgelost na de verkiezingen. Premier Boris Johnson heeft met de Europese Unie een akkoord uitonderhandeld, maar het Lagerhuis heeft daar nog niet definitief over besloten.

Tot 31 januari de tijd

Omdat het te lang duurde om tot overeenstemming over het akkoord te komen, moest premier Johnson op 19 oktober uitstel van de brexit vragen aan de Europese Unie. Zo moest een no deal-brexit op 31 oktober voorkomen worden. De 27 EU-landen die blijven hebben vandaag officieel uitstel verleend.

Dat betekent dat de Britten nu tot uiterlijk 31 januari 2020 hebben om eruit te komen. Als dat eerder lukt, mogen ze op iedere eerste van de maand vertrekken.

Na de verkiezingen

Ondertussen is de brexitdeal nu in een soort niemandsland terecht gekomen. Bij de verkiezingen in december zouden de Conservatieven, de partij van premier Johnson, als winnaar uit de bus kunnen komen. Nu heeft de premier geen meerderheid en riskeert hij bij iedere stemming een fors verlies. Als hij wel weer een meerderheid zou hebben, zou het wellicht lukken om de wetgeving voor een brexit op 31 januari door te voeren.

Boris Johnson heeft echter altijd luidkeels verkondigd dat hij uiterlijk 31 oktober 2019 de Europese Unie wilde verlaten. Zo zei hij 'liever dood in een greppel' te liggen, dan de brexit uit te stellen. Door nu toch - gedwongen door het parlement - uitstel aan te vragen, heeft hij die belofte gebroken.

Het is de vraag of kiezers hem dat vergeven. Voorlopig loopt de Conservatieve Partij wel voor in de peilingen. Ze worden op ruime afstand gevolgd door Labour, met daar weer een stuk achter de Liberal Democrats. 

Referendum, intrekken brexit of no deal?

De kans is dus zeer aanwezig dat na de verkiezingen de brexitwetgeving alsnog wordt doorgevoerd. Dan verlaat het Verenigd Koninkrijk op 31 januari 2020 de EU. Er zijn nog een aantal minder waarschijnlijke opties.

Als de verhoudingen in het Lagerhuis volledig verschuiven, is het in principe mogelijk dat Artikel 50 wordt ingetrokken, en dat de Britten in de EU blijven. Een andere mogelijkheid is dat er een referendum wordt georganiseerd waarin de bevolking zich nogmaals mag uitspreken over brexit.

Daar zou wel veel meer tijd voor nodig zijn, en die is er niet. Dan zou er nieuw uitstel moeten komen. 

'Maak goed gebruik van de tijd' 

Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad, richtte zich in een tweet aan de Britten. Hij benadrukte dat dit de laatste keer zou kunnen zijn dat de brexit is uitgesteld, en raadde aan om 'zo goed mogelijk gebruik te maken van de tijd' die ze nog hebben.

Als de Britten er ook na een verkiezing niet uitkomen, is een no deal-brexit nog steeds een mogelijkheid. Die mogelijkheid is alleen vooruitgeschoven tot 31 januari 2020.