China reikt Westen helpende hand: 'Liefdadigheid en politieke tactiek in één'

China stuurt medische apparatuur, testkits en zelfs artsen naar andere landen. Al die giften worden over de hele wereld met open armen ontvangen.

Ook Nederland ontvangt steun uit China. De eerste lading van in totaal 800.000 mondkapjes werd afgelopen weekend afgeleverd bij het Erasmus MC in Rotterdam, een gift van het Chinese IT-bedrijf Huawei. Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) was hoogstpersoonlijk bij de overhandiging aanwezig.

Situatie onder controle

De ene Chinese gift is nog groter dan de andere. Met als overeenkomst dat elke overhandiging zorgvuldig op beeld wordt vastgelegd en gedeeld door het regime. "De Chinese overheid wil graag laten zien dat zij de situatie volledig onder controle heeft", zegt China-deskundige Frans-Paul van der Putten van Instituut Clingendael.

Chinese bedrijven en de overheid willen graag betrokkenheid met andere zwaar getroffen landen laten zien, zegt Van der Putten. "Ze willen niet te boek blijven staan als het land dat het coronavirus de wereld in heeft geholpen. Met de hulp van Chinese artsen en de donatie van miljoenen mondkapjes proberen ze dat beeld te veranderen. China wil aantonen dat het niet de oorzaak, maar juist de oplossing van het probleem is."

Economische groei

Volgens Van der Putten hoopt China met de giften en steun dat ook de rest van de wereld het virus snel onder controle krijgt. "Maar het heeft ook met eigenbelang te maken. Denk alleen al aan de handel met de rest van de wereld die nu tot stilstand is gekomen. Geen handel betekent ook in China geen economische groei."

De noodhulp die de Chinezen nu bieden, past goed in de tactiek voor de langere termijn. Volgens Van der Putten zoekt China al veel langer aansluiting met Europa voor handel en verdere samenwerking. "De coronacrisis komt dan natuurlijk erg ongelegen. Met die miljoenen mondkapjes wil China aantonen dat het een partner kan zijn in goede tijden, maar dus ook in slechte."

Toch zal het vertrouwen van westerse landen in China niet zomaar hersteld zijn. Ook in China zelf was er bij het begin van de crisis veel boosheid over de aanpak van de Chinese overheid. Zo werden Chinese artsen die het virus ontdekten en aan de bel trokken de mond gesnoerd. "Het is dan begrijpelijk dat mensen buiten China zich afvragen of de wereldwijde gevolgen minder groot geweest waren als die alarmerende geluiden sneller serieus waren genomen", zegt Van der Putten.

Ook op andere manieren wordt geprobeerd om de Chinese betrokkenheid bij het virus weg te poetsen. Deze hooggeplaatste diplomaat deelde bijvoorbeeld de theorie dat het virus helemaal niet in het Chinese Wuhan ontstaan zou zijn.

Volgens hem bracht het Amerikaanse leger het virus naar het Chinese vasteland. "Voor die claim is zover bekend geen enkele feitelijke onderbouwing", zegt Van der Putten. "Het lijkt enkel een poging om de Chinese betrokkenheid bij het virus af te vlakken."