Donald Trump blijkt slechte verliezer – waarom geeft hij niet gewoon toe?

Sinds het bekendmaken van de winnaar is Trump nog niet in het openbaar verschenen. Maar een greep uit de tweets van Trump de afgelopen dagen laten zien dat hij zijn nederlaag niet toegeeft.

'Niet zomaar opgeven'

Zo schrijft hij: "Ik heb de verkiezingen gewonnen met 71 miljoen legale stemmen", "Er heeft fraude plaats gevonden" en "Sinds wanneer bepalen de media wie de volgende president is?"

Tot dusver ontbreekt welk bewijs dan ook als het gaat om verkiezingsfraude. Ook de ex-vrouw van de president mengt zich in de discussie. "Ik ben er helemaal klaar mee", zegt Ivana, die van 1977 tot 1992 met Trump getrouwd was. "Donald is geen goede verliezer, dus hij zal deze strijd niet zomaar willen opgeven."

Waarom geeft Trump niet gewoon zijn verlies toe? Volgens hoogleraar sociale psychologie Kees van den Bos bestaan er goede en slechte verliezers. "De mens is een doelgericht wezen. Trump had de afgelopen weken maar één doel in zijn hoofd: nog een keer herkozen worden. Als dat dan niet gebeurt, roept dat heel veel woede en teleurstelling op. Die reactie gaat tegen de feiten in", zegt van den Bos.

"Bij Trump zie je dat die woede eruit komt op Twitter. De schuld wordt vooral bij de ander gezocht." Bijvoorbeeld bij Biden, de stembureaus of de media.

Concession speech

Door zijn verlies vooralsnog niet toe te geven, breekt Trump ook met een jarenlange Amerikaanse traditie: de concession speech. De vorm van deze toespraak kan verschillen, maar meestal geeft de verliezende presidentskandidaat hierin zijn nederlaag toe, feliciteert hij de nieuwe president en roept hij het volk op tot eenheid. Hoe pakten Trumps voorgangers dit aan?

De meest recente concession speech is die van Democraat Hillary Clinton. Zij verloor vier jaar geleden van Trump.

Voor Clinton kwam het verlies als een grote verrassing. Hoewel Trump en zij geen grote fans van elkaar waren, hield ze de volgende dag een toespraak. "Gisteravond heb ik Donald Trump gefeliciteerd en hem voorgesteld om met hem samen te werken ten voordele van ons land. Ik hoop dat hij een succesvol president zal zijn voor alle Amerikanen."

Losers of winnaars

Trump zelf liet één jaar na de verkiezingen – via het door hem veelgebruikte Twitter – nog eens weten wat hij van Clinton vindt. "Hillary Clinton is de ergste (en grootste) loser ooit", schreef hij destijds in zijn tweet. "Ga verder met je leven en probeer het over drie jaar nog eens."

Het woord losers komt vaker voor in de tweets van Trump. "Trump is al jaren bezig met mensen indelen in winnaars of verliezers", zegt Van den Bos. "Als je steeds in die twee categorieën denkt kan het lastig zijn om toe te geven dat je zelf soms ook een verliezer bent."

Speech van 2008 gaat nu viral

Iemand die bekendstaat als één van de beste verliezers van de Amerikaanse presidentsverkiezingen is John McCain. Hij verloor in 2008 van Barack Obama. De speech van McCain werd vorige week massaal gedeeld omdat het volgens Amerikanen 'in contrast staat met wat er nu gebeurt'.

McCain feliciteerde Obama niet alleen, maar sprak ook uitgebreid zijn lof uit over hem. Zelfs toen de achterban van McCain begon te joelen na het noemen van Obama's naam in de toespraak, kalmeerde hij het publiek.

"Dit is een historische verkiezing en ik erken het speciale belang voor Afro-Amerikanen", zei McCain.

Bestaan er dan echt slechte en goede verliezers? "Ja, die bestaan", zegt Van den Bos. "Dat kan te maken hebben met persoonlijkheid en levenservaring. McCain was bijvoorbeeld beroepsmilitair bij de marine. Daar krijg je discipline aangeleerd en leer je dat je onderdeel bent van een groter geheel."

"Als zakenman is Trump gewend zijn eigenbelang voorop te stellen. Op dat gebied vond hij het ook al belangrijk om te winnen."

Toch nog zijn zin?

Nog voor het einde van deze week worden nieuwe zaken aangespannen door het juridische team van Trump. Er is volgens het kamp-Trump namelijk 'sterk bewijs' dat de verkiezingen gestolen zijn. Maar de kans dat Trump nog president wordt, is erg klein. Om alsnog te winnen, zou een enorm aantal stembiljetten ongeldig moeten worden verklaard. 

En dus lijkt het waarschijnlijk dat Biden 20 januari 2021 het stokje van Trump overneemt als president van de Verenigde Staten. Of er voor die tijd nog een concession speech van Trump komt, is afwachten.