Trump naar de rechter: wat gaat er gebeuren en maakt hij veel kans?

1. Om wat voor rechtszaak gaat het?

Zeg maar gerust rechtszaken. Want nog voor het einde van deze week worden 'vier of vijf ' nieuwe zaken aangespannen door het juridische team van Trump, beloofde diens persoonlijke advocaat Rudy Giuliani op Fox News. Zijn boodschap: Trump geeft niet op.

Er is volgens het kamp-Trump namelijk 'sterk bewijs' dat de verkiezingen gestolen zijn, zei Giuliani. Een paar uur nadat Biden zaterdag was aangewezen als de nieuwe president werd alvast een rechtszaak aangespannen in de staat Arizona, waar volgens  het team van Trump stemmen ten onrechte niet zouden zijn meegeteld.

Daar blijft het dus niet bij. Ook in de staten Michigan, Pennsylvania, Nevada en Wisconsin – staten die Biden allemaal nipt won – zou het team van Trump rechtszaken voorbereiden wegens gesjoemel met stemmen of het eisen van een hertelling. In Nevada zou gestemd zijn onder naam van overleden mensen en door 'duizenden' mensen die al lang verhuisd zijn, beweert het team. Bewijs daarvan is niet geleverd.

2. Hoe zit het met het stemmen per post?

Al ruim vóór zaterdag werden hierover de eerste rechtszaken aangespannen door Trump en zijn campagneteam. Het leek een vooropgezet plan om het tellen van de stemmen per post via de rechter voortijdig te dwarsbomen. Dat mislukte: de autoriteiten in Georgia en Michigan bleven gewoon doortellen.

De president zelf stelde het tellen van de poststemmen donderdag al ter discussie in zijn omstreden toespraak in het Witte Huis. "Het is een corrupt systeem", zei de president nadat Biden door poststemmen een grote inhaalslag had gemaakt. "Ze proberen duidelijk fraude te plegen, daar is geen twijfel over mogelijk."

Het Amerikaanse volk kijkt heel verdeeld naar deze rechtszaken, zegt verslaggever Ruben Leter vanuit New York. "Trump claimt zonder bewijs dat er fraude wordt gepleegd en veel aanhangers van de president luisteren naar zijn woorden."

3. Wat zijn de kansen van Trump?

Tot dusver ontbreekt welk bewijs dan ook als het gaat om verkiezingsfraude. Maar wat betreft de hertelling is dat nog niet zo zeker. Iedere kandidaat heeft recht op een hertelling, al zijn er per staat verschillen in hoe snel die moet worden aangevraagd.

Maar de kans dat Trump nog president wordt, is erg klein. Om alsnog te winnen, zou een enorm aantal stembiljetten ongeldig moeten worden verklaard. Leter: "Biden-aanhangers en, belangrijk, onpartijdige experts en waarnemers zien dat het kamp-Trump geen poot heeft om op te staan. Vrijwel alle rechtszaken die de campagne of Trumps persoonlijke advocaat zijn gestart, zijn ook weer verworpen."

Bovendien is de achterstand van Trump erg groot, zegt hij. "Biden lijkt twee staten waar nog geteld wordt op zijn naam te gaan schrijven, waardoor het verschil in stemmen zo groot is, dat een herziening in een enkele staat geen verschil maakt. Kortom, het enige wat er voor Trump nog op zit, is zijn verlies toegeven."

Overigens is er ook andere verklaring voor Trumps juridische strijd. Die zou niet gaan over fraude, maar vooral bedoeld zijn om ook bij een definitief verlies veel van zijn aanhangers achter zich te houden, zeggen ingewijden tegen AP.

4. Hoe lang gaat dit nog duren?

Over ruim twee maanden, op 20 januari, moet de nieuwe president worden beëdigd. Terwijl deze inauguratie door miljoenen mensen wordt gevolgd, is achter de schermen een grote verhuizing aan de gang om het Witte Huis in slechts een paar uur tijd klaar te maken voor de nieuwe president. 

In de tussentijd moeten wel eerst alle vijftig staten hun verkiezingsuitslag geldig verklaren. De deadline daarvoor is 14 december. De verwachting is dat Trumps rechtszaken en het mogelijke hertellen deze officiële bevestiging in sommige staten kan doen vertragen.

Als de verschillen erg klein zijn in belangrijke staten, kan het zelfs weken duren voordat een definitieve winnaar wordt benoemd. Er zijn zelfs scenario's waarin dat pas na de jaarwisseling zal gebeuren.

Ruben Leter: "Het zou kunnen dat Trump zijn nederlaag nooit erkent. Dat is in de recente geschiedenis niet voorgekomen, en dus vraagt iedereen hier zich af hoe de machtsoverdracht zal verlopen. Bij de inauguratie van de nieuwe president is normaliter zijn of haar voorganger aanwezig. Maar met Trump weet je het maar nooit."