Homoseksuele Duitse militairen krijgen financiële compensatie
In het leger zitten en homoseksueel zijn, dat was lange tijd niet vanzelfsprekend. Althans, dat je voor je geaardheid uitkwam. Wie dat wel deed werd vaak gediscrimineerd. Ook in Duitsland. Om dat leed een beetje goed te maken komt er een financiële compensatie voor iedere homoseksuele Duitser die voor 2000 in het leger heeft gediend.
2000, een jaartal dat in dezelfde eeuw valt als waarin we nu leven. Het klinkt dus dichtbij, maar tot dat jaar kon er legaal gediscrimineerd worden tegen homoseksuelen in de Duitse defensie. Kwam je voor je geaardheid uit, dan kon je bijvoorbeeld je kans op promotie verliezen. Tot de jaren 60 van de vorige eeuw was homoseksualiteit überhaupt illegaal bij onze oosterburen.
Maar nu komt er dus compensatie. Mannen en vrouwen die vanwege hun seksuele voorkeur werden weggestuurd, promotie misliepen, een positie verloren of werden gestraft vanwege seks met hetzelfde geslacht maken aanspraak op die compensatie. 3000 euro per vonnis. Dat wil zeggen, elke zaak die door een militaire rechtbank is behandeld en waar een uitspraak is gedaan ten nadele van de homoseksuele diener van het leger. Ook verdwijnen hun strafbladen.
'Voorbeeld zijn'
Het Duitse ministerie van Defensie denkt dat er in totaal zo'n 1000 mensen aanspraak maken op de compensatie. Tegen Duitse media zegt minister Annegret Kramp-Karrenbauer: "We kunnen het leed van de mensen in kwestie niet goedmaken, maar we willen waar mogelijk een voorbeeld zijn."
Twee maanden geleden bood Kramp-Karrenbauer al excuses aan voor de discriminatie en startte ze een onderzoek naar systematische discriminatie in het Duitse leger tussen 1955 en 2000. Ze krijgt daarbij bijval van de federale regering. Het kabinet onder leiding van bondskanselier Angela Merkel keurde deze week de financiële compensatie goed.
Medische keuringen
Chris is homo en voormalig soldaat. Toen hij uit de kast kwam werd hij opeens onderworpen aan allerlei medische keuringen. Hij vindt het fijn dat er compensatie komt, maar tegelijkertijd is hij ook kritisch.
Tegen het Duitse Deutsche Welle zegt hij: "Ik ben blij dat de goede intenties nu worden vervolgd met actie." Hij gaat verder: "Maar het perfecte ronde bedrag doet geen recht aan de geleden schade. Een extra compensatie van verlies van inkomen en pensioen zou beter zijn."
'Schade groter dan 3000 euro'
Chris wordt daarin gesteund door Sven Bäring van QueerBW, de lhbti-afdeling van de Duitse defensie. Hij is blij dat er een regeling komt, maar vindt ook dat het verder moet gaan. "Mensen kregen geen promotie of hun pensioen werd afgenomen. De schade is veel groter dan die 3000 euro. Defensie moet hier nu verantwoordelijkheid voor nemen", zegt hij tegen Deutsche Welle.
Of er nog meer stappen komen is nog maar de vraag. Minister Kramp-Karrenbauer hoopt dat de nieuwe wet 'een einde maakt aan een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Duitse defensie'.
Hoe is dat in Nederland?
In Nederland is er nooit een formele zaak geweest over discriminatie tegen homoseksuele militairen. ''Maar wij weten aan de hand van onderzoek dat homoseksuelen bij defensie het niet altijd makkelijk hebben gehad. Datzelfde geldt voor mensen met een andere etnische achtergrond en vrouwen'', zegt een woordvoerder van het ministerie van Defensie. ''We zien wel dat wanneer je niet aan de norm voldoet bij defensie – die norm is blank en hetero – je het een stuk pittiger kunt hebben. We vinden het belangrijk om daartegenop te treden. We proberen er wat aan te doen door bijvoorbeeld in te zetten op diversiteit.''
In 1987 werd Stichting Homoseksualiteit en Krijgsmacht opgericht. Dat is een onafhankelijke vrijwilligersorganisatie binnen de Nederlandse defensie die lhbt+ militairen en hun families ondersteunt. ''Het is de afgelopen jaren de goede kant op gegaan'', vertelt voorzitter Jaus Müller. ''De combinatie van het militaire pak dat ik draag en de geaardheid die ik heb was vroeger strafbaar. Dat veranderde in 1974 – Nederland was het eerste land dat dat deed. Maar daarna ging de regenboogvlag niet meteen uit. Het duurde lang voordat die wetswijziging in de praktijk werd omgezet.
We zijn er nog niet helemaal. We streven ernaar om onszelf op te heffen. Dat er helemaal geen noodzaak meer is om actie te voeren. Die dag is nog niet aangebroken. De meeste militairen kunnen nu zichzelf zijn, ook wat betreft hun geaardheid. Maar vaak wachten ze toch nog even met uit de kast komen tot ze bijvoorbeeld hun opleiding helemaal hebben afgerond.''