Waarom de taliban de Panjshirvallei per se in handen willen krijgen
Het is de enige plek in Afghanistan waar nog om gevochten wordt: de Panjshirvallei. Wat maakt dit gebied, ingeklemd door hoge bergen, zo bijzonder en waarom willen de nieuwe machthebbers van Afghanistan het zo graag in handen hebben? Twee experts leggen het uit.
Het zijn achtergelaten, verroeste Sovjettanks die opvallen als je de weg van Kabul naar de vallei neemt. Bij aankomst moet je door een nauwe doorgang, waar meerdere checkpoints zijn opgesteld. Via een smalle weg, langs een rivier, bereik je een oase van groen.
"Het is een totaal andere wereld dan de drukte van Kabul, waar de smog voortdurend boven de stad hangt. In de Panjshirvallei zie je groene weides en blauwe luchten", vertelt Rik Brinks. "Het is één en al rust."
Mooiste stukje Afghanistan
Brinks was twee jaar geleden voor het laatst in het gebied. Met zijn reisbureau CultureRoad, organiseert hij reizen naar uitdagende oorden. Bij een reis naar Afghanistan staat de Panjshirvallei standaard op het programma.
"De inwoners zijn heel ontspannen. Ze leven een simpel bestaan. Er zijn kleine akkertjes en soms moet je onderweg stoppen omdat een groep schapen bezit heeft genomen van de weg. Ik denk dat de mensen hier gelukkiger zijn dan in de andere delen van het land."
Hevige gevechten
Van rust is nu geen sprake meer. Er wordt hevig gevochten rond het gebied. De vallei wordt gezien als een onneembare vesting. Er is maar één doorgang, dus je ziet de vijand van ver aankomen, of je moet over de bergen komen.
Er circuleren beelden van talibanstrijders die al in de vallei zijn. De taliban zouden de overwinning zelfs al geclaimd hebben, maar dat wordt door de verzetskrachten in de vallei ontkend.
Het belangrijkste boegbeeld van dat verzet is Ahmad Massoud. "We zullen de strijd voor God, vrijheid en rechtvaardigheid nooit opgeven", meldde hij zaterdag via sociale media.
Hij is de zoon van de 'Leeuw van Panjshir', Ahmad Sjah Massoud. De beeltenis van vader Massoud zie je overal in de vallei, zegt Brinks. "Hij wordt door iedereen geëerd en je kunt z'n mausoleum bezoeken." Vader en zoon lijken sprekend op elkaar.
Altijd weerstand
Onder aanvoering van Ahmad Sjah Massoud beten de Sovjets zich stuk op de Panjshirvallei in de jaren '80, en in de jaren '90 wisten ook de taliban het niet te veroveren. "Het is het verhaal van Asterix en Obelix. Altijd weerstand," zegt Brinks.
Nu proberen de taliban het opnieuw, en dit keer moet het koste wat kost wel lukken. "Het gaat om de macht en de taliban willen kunnen zeggen dat ze de baas zijn in heel Afghanistan," vertelt Peter Wijninga. Hij is defensie-expert bij denktank HCSS in Den Haag. "Het blijft een smet, zolang dat niet zo is."
Er speelt meer dan alleen het blazoen. Zolang er verzet is, blijft Afghanistan instabiel en kunnen de taliban niet werken aan de opbouw van het land, zegt Wijninga. Onrust blijft dan maar dooretteren.
Als andere landen de opstandelingen in de vallei steunen, kan het verzet ook nog eens groeien, maar Wijninga acht de kans klein dat andere naties geld en wapens gaan doneren. "Afghanistan zou dan in een burgeroorlog belanden, en dat is in niemands belang."
Stabiliteit en rust
Massoud riep eerder, in een brief, landen op om zijn strijd te steunen, maar volgens Wijninga staat hij er alleen voor. "Het land is het meest gebaat bij stabiliteit en rust." Uitdagingen genoeg.
