Onderzoek klimaatverandering: geen enkel land doet genoeg, behalve Gambia
Het is een cruciaal moment in de aanpak van klimaatverandering: de klimaattop in Glasgow die komend weekend begint. Doel daar is het maken van afspraken om de opwarming van de aarde verder te beperken, iets waarin landen met hun huidige aanpak verre van slagen. Alleen het Afrikaanse Gambia geeft het goede voorbeeld.
Dat blijkt uit onderzoek van Climate Action Tracker (CAT), een organisatie die de klimaatplannen van landen analyseert en daarmee berekent met hoeveel graden de temperatuur op aarde toeneemt.
Die opwarming van de aarde heeft wereldwijd impact. Denk aan een stijging van de zeespiegel, extreme hittegolven in de VS en Canada of juist zware overstromingen zoals onlangs in Limburg. Natuurrampen die nu al plaatsvinden. Klimaatexperts roepen daarom op tot actie.
1,5 graad
Vóór het klimaatakkoord van Parijs uit 2015 koersten we af op een opwarming van de aarde van ruim 4 graden. Als de bestaande plannen van landen daadwerkelijk worden uitgevoerd, bedraagt de opwarming gemiddeld 2,7 graden. Volgens deskundigen nog steeds veel te veel.
Klimaatwetenschappers schatten in dat pas bij een opwarming van maximaal 1,5 graad de impact van klimaatverandering vermindert. Volgens Climate Action Tracker doet geen enkel land genoeg om onder die 1,5 graad te komen. Behalve Gambia dus, zoals te zien is op deze afbeelding:
Dat de landen tekortschieten, blijkt uit de zogeheten Nationaal Bepaalde Bijdrages, ook wel NDC's genoemd. Dat zijn stappen die werden opgenomen in het klimaatakkoord van Parijs en die de landen moeten zetten om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan.
Maar volgens de analyse van Climate Action Tracker blijft het bij veel landen alleen bij mooie woorden. Zo krijgt Thailand een dikke onvoldoende: "Met het huidige beleid groeit de Thaise uitstoot met 23 procent. De focus van het on-ambitieuze beleid ligt alleen maar op het vervangen van steenkool door gas."
Stap in de goede richting
De Europese Unie, en daarmee ook Nederland, doet volgens het onderzoek ook te weinig om opwarming van de aarde af te remmen. Al is het met 55 procent verminderen van de uitstoot van broeikasgassen volgens de onderzoekers 'een stap in de goede richting'.
Problematischer is het Europese 'eerlijke aandeel' aan ontwikkelingslanden. Gedachte is dat Europese lidstaten rijk werden door het decennialang verbranden van fossiele brandstoffen. Daarvoor moeten armere landen financieel gesteund worden. Geld dat ze vervolgens kunnen investeren in verduurzaming.
Veel sneller
Die is ook volgens klimaatonderzoekers van de Verenigde Naties hard nodig. Met een recent IPCC-rapport toonden ze aan dat de opwarming van de aarde veel sneller gaat dan gedacht. In deze video vertellen we je over de belangrijkste conclusies van dat rapport:
Op schema
Er is dus nog veel ruimte voor verbetering. Alleen Gambia voldoet aan de norm: het West-Afrikaanse land met 2,5 miljoen inwoners koerst als enige af op de 1,5 graden-grens van het Parijse klimaatakkoord.
Gambia is verantwoordelijk voor minder dan 0,01 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Toch laat het land volgens het CAT-onderzoek zien dat het meerdere stappen onderneemt om die bescheiden uitstoot alsnog te verminderen.
Zo zet Gambia steeds meer in op hernieuwbare energie. Maar ook het regelen van efficiëntere kookfornuizen is een oplossing. Er wordt in Gambia op grote schaal gekookt op houtvuur. De bomenkap en verbranden van hout moeten op die manier verminderen.
Voor nu staan alle seinen bij de Gambiaanse klimaataanpak dus op groen. Maar net als bij andere landen kan de economie in de weg gaan zitten. Zo wordt er met enige zorg gekeken naar plannen in Gambia om olievelden nabij de kust te ontginnen.
Toch is het land volgens de onderzoekers alsnog op weg om het doel van het Parijse klimaatakkoord te halen. Of de rest van de wereld dat voorbeeld gaat volgen, wordt wellicht duidelijk tijdens de klimaattop in Glasgow.
