'Fabriek van de wereld' China zorgt voor valse start klimaattop
Het land met de hoogste broeikasuitstoot ter wereld blijft nog wel even doorstoken, zoveel is duidelijk na de presentatie van de nieuwe Chinese klimaatplannen eerder deze week. Experts reageren teleurgesteld op de plannen, die weinig hoop bieden voor de COP26-klimaattop in Glasgow.
De vraag rijst: kan de 'fabriek van de wereld' eigenlijk wel zonder enorme uitstoot? Op dit moment moet die vraag met nee beantwoord worden. Donderdag maakte Beijing de zogenoemde Nationally Determined Contribution (NDC) bekend, waarin het de CO2-ambities uitspreekt. En uit die NDC blijkt dat de uitstoot de komende jaren nog zal toenemen.
In 2060 CO2-neutraal
Als het meezit, piekt het cijfer dan vóór 2030. Vervolgens wil men dan in 2060 CO2-neutraal zijn, wat wil zeggen dat de hoeveelheid broeikasgassen in evenwicht is met de opname van CO2 uit de atmosfeer.
Maar 2060 is nog ver weg, en dat geldt ook voor het jaar 2030. Voor die tijd zal China dus meer uitstoten. Het land zelf zegt geen keuze te hebben. Het ziet zichzelf namelijk nog altijd als een ontwikkelingsland dat nou eenmaal moet vervuilen om zich te kunnen ontwikkelen. Staatskrant Global Times verwoordt het als volgt: "Klimaatmaatregelen moeten eerlijk zijn, en ze mogen niet de rechten van ontwikkelingslanden beknotten."
Bekijk ook - Nederland smerigste jongetje van de klimaatklas: 'Maar inhaalslag wordt gemaakt'
Burgers in de kou
Want zelfs de maatregelen die China nu al neemt, bijvoorbeeld het enigszins limiteren van steenkoolverbranding, leveren problemen op: Veel regio’s in het land kampen met stroomtekorten, als gevolg van een tekort aan energie van kolencentrales.
Het is China een doorn in het oog, zeker nu het zichzelf presenteert als een leider op het gebied van groene energie. China produceert bijvoorbeeld van alle landen verreweg de meeste zonnepanelen, de meeste windmolens en de meeste elektrische auto’s. Het staat in schril contrast met miljoenen burgers die stroom op rantsoen hebben, en fabrieken die hun productie moeten verminderen vanwege stroomgebrek.
Milieuorganisaties vragen duidelijkheid
De vraag is: kan China een schonere economie creëren die mensen niet in de kou laat staan? Volgens Li Danqing, die voor Greenpeace in China werkt, kan het wel. Zij wijst naar de energiesector als belangrijkste 'strijdtoneel' voor CO2-reductie en roept op tot meer urgentie.
Voor Li en haar organisatie zou China meer duidelijkheid moeten scheppen over hoe het de energiesector 'low carbon' wil maken. "Hoe ga je precies richting CO2-neutraal? Op welke onderdelen van de economie concentreer je het uitstootbeleid? Veel moet nog duidelijker."
Ondertussen probeert China het platteland verder te ontwikkelen. Want qua stedenbouw, onderwijs en openbaar vervoer lopen de plattelandsregio's vaak ver achter op de grote steden als Shanghai en Beijing. Om het platteland ook welvarend te maken, zal er gebouwd moeten worden. Toch is er volgens Li geen conflict tussen ontwikkeling en de transitie naar minder uitstoot: "Hernieuwbare energie kan de groeiende vraag naar energie nu al vervullen", zegt zij.
De fabriek van de wereld
Daarnaast produceert het land goederen die overal ter wereld gebruikt worden, dus een deel van die uitstoot wordt ook gecreëerd om landen als Nederland van allerlei producten zoals mobieltjes, medicijnen en kleding te voorzien.
China-correspondent Roland Smid ziet enkele lichtpuntjes aan het Chinese klimaatbeleid. "De luchtkwaliteit in de grote steden is wel degelijk beter geworden sinds overheden hier drastisch ingrepen. In Shanghai bijvoorbeeld mag je niet meer met een vervuilende scooter rondrijden: Alleen elektrische tweewielers zijn nog toegestaan."
Daarnaast, zegt hij, zijn veel auto’s in China al elektrisch, wat ook weer een gevolg is van overheidsbeleid: "Er kleven allerlei voordelen aan elektrisch rijden. Bijvoorbeeld het verkrijgen van een kenteken voor je auto. Met een benzine- of dieselauto moet je duizenden euro’s aftikken voor een kentekenplaat. Rijd je echter elektrisch, dan is de kentekenplaat gratis."
Economisch belang
En daar komt meteen de economische kant van China’s klimaatambities bovendrijven: Al die elektrische auto’s worden in China gemaakt. De laatste jaren heeft een explosie plaatsgevonden van producenten van elektrische vervoersmiddelen, die de wereldwijde autoindustrie wel eens op zijn kop zou kunnen zetten in de komende decennia.
China heeft er dus ook economisch belang bij dat de wereld vergroent. Als het de lucht schoner kan maken en tegelijkertijd marktleider in groene technologie kan worden, dan is dat voor Beijing mooi meegenomen. Maar voorlopig blijft China nog wel even uitstoten. De top in Glasgow gaat dat niet veranderen. En gelet op de wereldwijde vraag naar producten uit China, en de eigen behoefte het land te ontwikkelen, zit drastische verandering er voorlopig niet in.