Zwichten voor Saoedisch geld? Woede en onbegrip over nieuwe serie golftoernooien
Je had in het golf de PGA Tour en de Europese Tour, en vanaf vandaag komt daar de LIV-tour bij. De meest controversiële serie aan toernooien, kun je wel zeggen. De enorme berg prijzengeld wordt namelijk betaald door de regering van Saoedi-Arabië en dat is alleen maar om hun discutabele reputatie op te krikken, zeggen critici.
Bij elkaar opgeteld wordt er 255 miljoen dollar (ruim 238 miljoen euro) aan prijzengeld verdeeld op de acht toernooien die de LIV-tour rijk is, onthulde sportzender ESPN.
'Een kans die je één keer in je leven krijgt'
Per evenement gaat het om minimaal 25 miljoen dollar, waarbij iedere deelnemer sowieso 120.000 dollar in zijn zak steekt en de winnaar 4 miljoen dollar opstrijkt. Bij de laatste teamwedstrijd in Miami wordt zelfs 50 miljoen dollar verdeeld. Ter vergelijking: de grootste prijs op het prestigieuze Masters-toernooi was dit jaar 2,7 miljoen dollar.
In totaal investeert Saoedi-Arabië de komende jaren 2 miljard dollar in het LIV-toernooi via staatsfonds Public Investment Fund. "Een kans die je maar een keer in je leven krijgt om de golfsport echt te laten groeien", zegt LIV-directeur en oud-topgolfer Greg Norman.
'Moorddadig regime'
Daar is zeker niet iedereen het mee eens. Critici zien de sponsoring als 'sportswashing': landen of bedrijven die veel geld steken in sportwedstrijden om ze te gebruiken om hun discutabele reputatie op te vijzelen.
De Amerikaanse organisator PGA Tour geeft spelers geen toestemming om te spelen. Zeventien van hun spelers doen dat wel mee en worden geschorst. Daar zitten grote namen bij: Phil Mickelson, Dustin Johnson, Sergio Garcia, Ian Poulter, Martin Kaymer, Graeme McDowell, Louis Oosthuizen, Charl Schwartzel en Lee Westwood.
Mensenrechtenorganisaties zien de Saoedische regering bovendien als een moorddadig regime dat mensenrechten schendt, vooral van vrouwen en minderheden. Ook wordt de moord op de kritische journalist Jamal Khashoggi in 2018 toegewezen aan het regime van kroonprins Mohammed bin Salman.
Meer controverse over Saoedisch sponsorgeld
Ook in de Formule 1 en het voetbal heeft Saoedi-Arabië zijn intrede gemaakt. Zo investeert het land honderden miljoenen in de koningsklasse van de autosport en stak het zo'n 350 miljoen euro in de overname van de Engelse voetbalclub Newcastle United. In beide gevallen leidde dat tot ophef en discussie.
Kritiek op deelnemers
Greg Norman en bekende golfers die meedoen aan het toernooi op de Centurion Club in Hertfordshire nabij Londen, zoals Phil Mickelson, Dustin Johnson en Graeme McDowell, krijgen daarom bakken aan kritiek over zich heen.
"Clichés dat golf verandering kan afdwingen, betekenen heel erg weinig als spelers optreden als onofficiële medewerkers van de PR-machine van de Saoedische regering", zegt directeur Sacha Deshmukh van Amnesty International in het VK.
Volgens Deshmukh omzeilen sommige spelers de ernst van de situatie in Saoedi-Arabië. "Het is buitengewoon teleurstellend als sommige bekende golffiguren de moord op Khashoggi proberen te bagatelliseren. In tegenstelling tot de retoriek van sommige spelers, is Saoedi-Arabië de afgelopen jaren niet minder repressief geworden. Verdedigers van mensenrechten en vreedzame critici zijn opgesloten, marteling in gevangenissen is wijdverbreid en massa-executies hebben de wereld geschokt."
'Slecht voor onze sport'
Ook directeur Jeroen Stevens van de Nederlandse Golf Federatie is kritisch. "Dit is slecht voor onze sport om meerdere redenen. Dit soort sponsorbedragen zijn weerzinwekkend en als je dan hoort wie erachter zitten, waar ik zelf het fijne niet van weet, dan is dat allemaal slecht. Zeker als je weet dat deze deelnemers al miljoenen verdienen: deze mensen kunnen voor principes gaan."
Dustin Johnson is dus één van de deelnemers. Hij verdiende al een slordige 74 miljoen dollar aan prijzengeld op de PGA Tour. Toch kiest hij nu voor de LIV-tour. "Dit is een keuze die het beste is voor mij en mijn familie. Het is iets nieuws en dat is spannend."
Johnson had op basis van geld dus wellicht andere keuzes kunnen maken. Voor anderen is dat lastiger, merkt Stevens. "Het Saoedische oliebedrijf Aramco is bijvoorbeeld sponsor van de Ladies Tour en steunt ook de Nederlandse golfster Anne van Dam. Deze vrouwen verdienen veel minder dan de mannen en op een moment dat er schaarste is en mensen kunnen er niet van leven, dan kan ik het misschien snappen. Maar als je het gaat vermengen met mensenrechten is het heel ingewikkeld."