Grote vervuiler India doet wegwerpplastic in de ban

"We zijn erg blij dat onze overheid deze stap heeft genomen", zegt Anoop Kumar van Campaign Against Plastic Pollution in New Delhi. "We hebben ernaar uitgekeken. Maar de grote uitdaging is de uitvoering van het verbod. Daar is nog geen goed plan voor."

Straatverkopers

In totaal worden 19 plastic producten verboden in India, waaronder bekertjes, bestek, rietjes en verpakkingen. En dat is hard nodig, want India is een van de grootste plasticvervuilers te wereld. Volgens de Indiase overheid gaat het om 3,5 miljoen ton per jaar en dat is meer dan een verdubbeling ten opzichte van vijf jaar geleden.

Maar niet iedereen is blij met het verbod. Straatverkopers die nu hun verse fruit in plastic zakjes aan hun klanten meegeven, zien geen alternatief. Papieren zakken zouden bijvoorbeeld scheuren, zeggen ze. "Maar 40 jaar geleden deden we toch ook onze boodschappen zonder plastic tassen?", reageert Kumar. "We zijn te veel gewend geraakt aan het gemak van plastic. Het gaat dus niet alleen om dat de overheid het beleid moet uitvoeren, mensen moeten ook zelf hun gewoontes veranderen."

Volgens Kumar is er in India nog lang niet genoeg kennis over het feit dat plastic afval slecht is voor de natuur en de gezondheid. Daarom zet hij zich met zijn organisatie in om mensen dit bewustzijn bij te brengen. "We moeten ze vertellen wat de gevaren zijn en ze proberen over te halen om hun voetafdruk te verminderen."

Europese wetgeving

"Zo op het eerste oog lijkt het verbod heel erg op de wetgeving in Europa", zegt Wouter Post, onderzoeker Substainable Plastics Technology aan de WUR. "En ik weet dat China ook met dit soort initiatieven aan de gang is. Het lijkt een wereldwijde trend te worden om dit soort plastic uit te bannen."

Sinds 2021 moeten Europese lidstaten hun wegwerpplastic verminderen. In de richtlijn daarvoor staat onder meer dat plastic bordjes, bestek en rietjes niet meer mogen. "Maar plastic zakjes of voedselverpakkingen zijn niet verboden, daar zijn extra regelingen voor", legt Post uit.

"Het is een goede stap, maar het zou nog beter zijn als er een verbod komt op wegwerpproducten. Want als mensen vervolgens andere materialen, zoals metaal of papier gaan gebruiken als wegwerpproduct, dan pak je alsnog niet die ophoping in het milieu aan."

Kenia voerde al eerder een streng verbod in op plastic tasjes, inclusief hoge boetes. Nu, ruim vier jaar later, blijkt dat beleid in ieder geval positief te werken, schetst Greenpeace. De plastic tasjes zijn uit het straatbeeld verdwenen, al is er nog steeds veel ander wegwerpplastic dat rondzwerft. Een ander positief effect is dat veel andere Afrikaanse landen het voorbeeld van Kenia volgden.

Maar of we echt al van een verbetering kunnen spreken, dat is lastig te beantwoorden, zegt Post. "De Europese wetgeving is er nog te kort geleden geïmplementeerd om daar iets over te zeggen. Wereldwijd neemt de productie van plastic nog toe. De vraag wordt niet minder. En het meten van de hoeveelheid plastic die in het milieu terechtkomt is heel moeilijk, daar hebben we geen volledige data van."

Een mogelijke oplossing is volgens Post om in te zetten op duurzaam plastic. "Die kunnen afbreken in het milieu, maar op dit moment wordt er in de Europese regelgeving geen onderscheid tussen duurzaam en fossiel plastic gemaakt. Een oplossing die dus technisch al mogelijk is, wordt nu aan de kant geschoven."