'Topspion voor Cuba' na ruim 20 jaar vrijgelaten uit Amerikaanse gevangenis

En daarvoor moest ze boeten. Ze werd veroordeeld voor 25 jaar gevangenisstraf, maar kwam gisteren na ruim 20 jaar weer op vrije voeten.

Pagina's uit haar hoofd geleerd

Montes werkte overdag jarenlang als Amerikaanse veiligheidsagente, maar in werkelijkheid spioneerde ze op haar werk 17 jaar lang voor Cuba. Dat deed ze niet door documenten te stelen, maar door 's nachts pagina na pagina aan Amerikaanse staatsgeheimen uit te typen die ze overdag uit haar hoofd had geleerd.

Al die pagina's gingen vervolgens op beveiligde schijven richting de Cubaanse inlichtingendienst. Wat haar dreef? Ze was het gewoonweg niet eens met het Amerikaanse beleid ten opzicht van Cuba. Ze noemde dat wreed en onrechtvaardig, en wilde daarom Cuba helpen.

Door haar jarenlange spionage onthulde ze onder meer de identiteit van vier geheime Amerikaanse inlichtingenofficieren die in Cuba aan het spioneren waren en wist ze ontelbaar veel geheime documenten te delen.

'Eén van de schadelijkste spionnen'

Contes werd daarmee in 2012 door Michelle Van Cleave, het hoofd van de Amerikaanse contraspionagedienst onder president George W. Bush, een van de meest schadelijke spionnen genoemd die de Verenigde Staten ooit had gearresteerd. "De Cubanen waren door haar goed op de hoogte over alles wat we over hen wisten, en konden dat daarom in hun voordeel gebruiken."

Maar in 2001 kwam daar een einde aan. Amerikaanse inlichtingendiensten kregen een tip over Montes, de FBI zocht alles over haar uit en uiteindelijk konden ze haar slechts 10 dagen na de aanslagen op het World Trade Center aanhouden. Tijdens haar arrestatie zou ze koeltjes hebben gereageerd.

Door de rechter kreeg ze dus 25 jaar celstraf opgelegd, maar aan het gevangenschap kwam gisteren een einde. Montes blijft de komende vijf jaar nog wel onder verscherpt toezicht staan, zo wordt onder meer haar internetgedrag bijgehouden en mag ze geen contact hebben met buitenlandse agenten.