Duitsers reizen voor 49 euro per maand hele land door met ov, en jij mag dat ook
Al eerder experimenteerde Duitsland met treintickets tegen bodemprijzen. Dat beviel goed en nu krijgen onze oosterburen een definitief goedkoop abonnement. Voor 49 euro per maand kun je vanaf maandag onbeperkt gebruikmaken van regionaal en lokaal openbaar vervoer. En dat is ook goed nieuws voor Nederlanders die een tripje wel zien zitten.
Om te kijken hoe soepel dat reizen eigenlijk gaat met die regionale treinen, gaat treinexpert Jon Worth de komende twee weken met het Deutschlandticket heel het land door. "Ik ga eerst richting het noorden, daarna reis ik naar de grens met Nederland."
Worth, een Brit die in Duitsland woont, is voorzichtig optimistisch. "Zo'n abonnement zorgt ervoor dat je compleet anders gaat denken. Een vriend van mij woont op een uur reizen vanaf mijn woonplaats Berlijn. Stel ik wil een kopje koffie met hem drinken. Normaal gesproken ga je dan berekenen hoeveel een treinticket kost en welke trein je moet nemen. Dat is in Duitsland wat ingewikkelder dan in Nederland. Nu kan ik gewoon gaan, zonder daarover na te denken. Dat is een ongelooflijke vrijheid."
Wat houdt het precies in?
Voor 49 euro per maand kun je al het openbaar vervoer in heel Duitsland gebruiken, behalve in de eerste klas en op hogesnelheidslijnen, zoals DB Fernverkehr en FlixTrain. Iedereen, dus ook Nederlanders, kan het abonnement, dat maandelijks opzegbaar is, kopen. Dat kan vanaf 1 mei, maandag dus. Maar met het ticket kan je dus bijvoorbeeld niet direct vanuit Nederland naar Berlijn reizen. Je koopt het ticket online of in een van de vervoerskantoren in Duitsland zelf.
Het Deutschlandticket is een vervolg op de actie van vorige zomer, toen je voor 9 euro onbeperkt kon treinen. "Dit is het gevolg van een politiek compromis van afgelopen jaar", legt Worth uit. "De Liberalen wilden toen dat er iets gedaan werd aan de stijgende benzineprijzen. De Groenen wilden dat dan óók reizen met de trein goedkoper zou worden."
Het experiment met de 9 euro-tickets beviel goed. Volgens de Duitse vervoerbedrijvenvereniging is hiermee ongeveer 1,8 miljoen ton CO2-uitstoot voorkomen. "Het was zeker een succes", vindt ook Worth. "Maar het doel is om meer forenzen die nu met de auto gaan, de trein in te krijgen. En het is nog maar de vraag of dat gaat lukken. Want voor de meeste mensen is het niet zozeer de prijs die hen tegenhoudt, maar ze gaan met de auto omdat het sneller of makkelijker is."
Maar, als meer mensen de trein gaan nemen, zijn er ook meer treinen nodig. Op sommige trajecten is de dienstregeling daar al voorzichtig op aangepast. Worth ziet deze eerste maand ook vooral nog als testperiode. "Na een tijdje wordt waarschijnlijk beter zichtbaar waar meer capaciteit nodig is."
Compensatie inkomstenverlies
Reizigers massaal zo goedkoop laten reizen, dat moet wel een grote kostenpost zijn voor Duitsland. Toch durft Duitsland het aan. Vervoersbedrijven worden gecompenseerd voor het inkomensverlies dat ze zullen lijden. Hiervoor reserveren de landelijke regering en de deelstaten tot en met 2025 een flink bedrag. Berlijn stelt 1,5 miljard euro beschikbaar, net als de deelstaten. Een wet hierover is afgelopen maand goedgekeurd.
Steeds meer landen voeren maatregelen in om reizen met de trein te stimuleren. In Luxemburg is sinds 2020 al het openbaar vervoer gratis en ook in Spanje en Oostenrijk waren afgelopen jaar acties om de reiziger te compenseren voor de hoge inflatie.
In Nederland wordt er nog niet serieus nagedacht over grote kortingen of gratis openbaar vervoer. Volgens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zou compensatie van reizigerskosten door gratis openbaar vervoer in Nederland ongeveer 4 miljard euro kosten. En door de huidige personeelstekorten bij de NS zou het vervoersbedrijf het momenteel ook niet aankunnen dat meer mensen met de trein gaan reizen.
Naar de Nederlandse grens
Zin in een goedkope vakantie, dan kun je dus als Nederlander lekker door Duitsland treinen. Zeker voor mensen die in grensregio's wonen kan het Deutschlandticket interessant zijn. Eerder reisde Worth in 40 dagen over alle Europese grenzen. Komende twee weken wil hij ook gebruiken om specifiek naar alle Duitse grenzen te reizen, ook die met Nederland dus.
"Het is nog wat rommelig", zegt Worth. "We weten nog niet hoe het ticket werkt als je de grens over gaat." Provincie Overijssel heeft aangekondigd dat je met het maandelijkse abonnement naar de dichtstbijzijnde stad aan de Nederlandse grens kunt reizen. "Enschede en Hengelo zouden dus inbegrepen moeten zijn. Maar het is voor mij nog onduidelijk of ik ook van Aken naar Heerlen mag reizen." Dit soort verbindingen zijn volgens Worth enorm belangrijk als Europese landen reizen met de trein écht willen stimuleren.
Daarnaast had Worth liever gezien dat het Deutschlandticket niet in abonnementsvorm verkocht zou worden, maar als los ticket dat een maand geldig is. "Nu moet je met je creditcard betalen, en dan weer cancelen. Dat is niet zo toegankelijk voor toeristen. Het 9 euro-ticket leidde tot een enorme boost aan bezoeken buiten de Duitse steden. Mensen gingen massaal naar meren en kastelen. Het Deutschlandticket kan dus goed gebruikt worden voor duurzaam toerisme, maar dan moet het wel gebruiksvriendelijker worden."