Onbekend, maar onmisbaar: hoe de Taiwanese chipreus TSMC groot werd
De kans is groot dat je nog nooit van het bedrijf hebt gehoord, terwijl het grote impact maakt op ons leven: Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC). De chipmaker is oppermachtig in de techsector maar ook onderdeel van een geopolitieke strijd tussen China en de VS. RTL Nieuws ging in Taiwan op zoek naar het verhaal achter het chip-succes.
Ze hebben er flink de pas in, de TSMC-medewerkers die na hun dienst de reusachtige fabriek op Hsinchu Science Park uitlopen. We spreken er tal van mensen aan, maar krijgen telkens hetzelfde antwoord. "Ik mag niet met je praten, bedrijfsregels."
Geheimhouding is een belangrijke reden waarom TSMC domineert op de chipmarkt. Het betreft een miljardenbusiness en veel betrokkenen willen hun positie niet op het spel zetten. Of met naam en toenaam worden genoemd in dit verhaal.
Toch zijn we afhankelijk van dit Taiwanese bedrijf. Het maakt namelijk ruim de helft van alle computerchips ter wereld. Bij de meest geavanceerde chips gaat het zelfs om 90 procent. Die chips zitten in je smartphone, laptop, auto en televisie. Als TSMC morgen omvalt, merken we dat kortom direct in ons dagelijks leven.
Het succes heeft TSMC vooral te danken aan oprichter Morris Chang (91). "Hij realiseerde zich destijds dat de complexiteit van het ontwerpen en produceren van chips zo hard groeide, dat bedrijven zich wel moesten specialiseren", zei computerchip-expert Chris Miller recent tegen The New York Times.
De ontwikkeling van computerchips gaat zo snel dat het miljarden kost om alles bij te benen. TSMC kan dat, omdat het bedrijf zich sinds dag één focust op het produceren van chips. Het hoeft dus geen geld uit te geven aan ontwerpen, winkels of marketing.
Onbetaalbaar
Andere techbedrijven hebben die kosten wel en kampten in toenemende mate met onhoudbare kosten. Het maken van chips werd daarom steeds vaker uitbesteed aan TSMC. "Omdat het de grootste chipmaker ter wereld is, heeft TSMC ongekende schaalvoordelen en kan het productiekosten relatief laag houden", zegt Miller.
TSMC heeft inmiddels een waarde van ruim 480 miljard euro en de middelen om de beste machines te kopen. Bijvoorbeeld die van ASML. Het bedrijf uit Veldhoven verkocht de afgelopen jaren EUV (extreme ultraviolet) lithografie machines aan TSMC. Zonder die machines kan het Taiwanese bedrijf niet de meest geavanceerde computerchips te maken.
ASML beschikt over unieke technieken: "Het is de enige manier om de precisie te krijgen die we nodig hebben", zegt Chris Miller over de ASML-machines.
Zo werkt dat: computerchips maken
Chips worden gemaakt van ronde schijven van silicium. Daarop worden met de lichttechniek van ASML patronen gedrukt. In die patronen worden transistoren geplaatst: elektronische schakeltjes die signalen kunnen doorgeven: bijvoorbeeld als je op het knopje drukt om je smartphone aan te zetten.
Hoe meer van die schakeltjes op een chip zitten, hoe sterker en sneller de chip. Dat maakt het proces ook ingewikkeld: elke chip telt honderden miljoenen elektronische schakels. En die zijn heel klein, het gaat om nanometers: duizenden keren fijner dan een mensenhaar.
Salaris van 60 duizend euro
Naast geheimhouding speelt het hoogopgeleide en gemotiveerde personeel van TSMC een cruciale rol in het succes. Veel Taiwanezen staan in de rij om te kunnen werken bij het bedrijf, zo ook de 23-jarige studente Vivian Chuang.
"Vanwege de goede reputatie die zo'n baan oplevert ", zegt Chuang. "Al wil ik het zeker ook vanwege het salaris en de bonus die je jaarlijks krijgt." Nieuwe ingenieurs verdienen volgens TSMC 60.000 euro per jaar, drie keer zoveel als het gemiddelde salaris in Taiwan.
Werkdagen van soms wel 12 uur neemt Chuang voor lief. "Vrienden die al bij TSMC werken, zeggen dat het zwaar is. Maar ik zorg gewoon voor een goede balans tussen werk en privé: ik kan bijvoorbeeld een serie kijken als ik ga eten", zegt ze.
Business die nooit stopt
TSMC neemt hele industrieën mee in zijn kielzog en trekt bedrijven naar Taiwan. Zo investeert het Duitse Merck een half miljard euro in de bouw van een nieuwe fabriek in het zuiden van het land. Merck produceert chemicaliën en gassen voor de productie van computerchips.
"Chipproductie is een onwijs kapitaalintensieve en innovatiegedreven business die nooit stopt", zegt Benjamin Hein. Vanuit zijn kantoor in Taipei regelt hij de zaken van Merck in het grootste deel van Azië. "Omdat de ontwikkelingen hier nooit stoppen, investeren we de komende jaren drie miljard euro in nieuwe technologie."
Achterstand proberen in te halen
Taiwan speelt een hoofdrol in nieuwe chiptechnologie, toch hopen de Europese Unie en Verenigde Staten minder afhankelijk te worden van het land met eigen productiefaciliteiten. Dat lukt niet zomaar, zo moeten de te bouwen fabrieken aan tal van eisen voldoen. "Je kunt geen trillingen in de fabriek hebben, omdat die het productieproces kunnen verwoesten", zegt een Amerikaanse analist tegen CNN.
Verder is het vinden van genoeg personeel met de juiste kennis een uitdaging. Net als het opzetten van complete productieketens met op elkaar ingespeelde toeleveranciers. "Je moet al deze dingen heel, heel snel aan de praat krijgen, om überhaupt in de race te kunnen zijn", vertelt professor Dan Wang van de Columbia Business School. Terwijl de EU en VS opstarten, bouwt TSMC haar kennisvoorsprong verder uit met nieuwe technieken.
Race met Samsung
Zo is het met Samsung verwikkeld in een race om in 2025 de meest geavanceerde chips te produceren. Benjamin Hein hoopt vooral op meer samenwerking tussen de twee: "De productie van chips is per definitie geglobaliseerd", zegt hij. "Van de materialen en kennis tot het personeel, in de chipwereld zijn alle landen met elkaar verweven."
Alleen kom je nergens, aldus de kenner die vindt dat we ons neer moeten leggen bij de afhankelijkheid van Taiwan. "Volledig loskoppelen duurt tientallen jaren en kost ongekend veel geld. Dat kunnen we veel beter gebruiken om samen de technologie van de toekomst te ontwikkelen."
