Heeft Poetin een dubbelganger? 'Deze beelden zijn wel verdacht'
De afstandelijke Vladimir Poetin staat op beelden met om zich heen tientallen mensen die hem aanraken, omhelzen en kussen. Het zijn video's die vragen oproepen. "In ieder geval is dit in scène gezet", zegt Ruslandkenner Hubert Smeets. "Dit is geen spontane ontmoeting."
Poetin zou gisteravond zijn gearriveerd in de afgelegen Zuid-Russische regio Dagestan, zo'n 2000 kilometer van Moskou. Na een rondleiding leek hij te worden opgewacht door tientallen fans.
Tegen alle verwachtingen in liep Poetin op de menigte af en schudde hij handen, omhelsde hij de mensen en gaf hij zelfs kussen. Hij poseerde ook voor een selfie, zoals te zien is op deze beelden:
In eerste instantie lijken het doodgewone beelden van een populaire politicus. Maar deze video's zijn in Rusland zeer ongebruikelijk. De Russische leider houdt de laatste jaren grote afstand tot anderen, zelfs als het gaat om andere wereldleiders. Zo zat hij tijdens politieke ontmoetingen in coronatijd, bijvoorbeeld met de Franse president Macron, aan de andere kant van een vijf meter lange tafel.
'Pathologisch bang voor zijn leven'
Verder wordt de Russische president altijd streng beveiligd. Eén van zijn beveiligers beschreef Poetin ooit als 'pathologisch bang voor zijn leven'. Het roept vragen op. Loopt Poetin echt zijn aanhangers met open armen tegemoet, of zijn deze beelden in scène gezet? Of kijken we in dit filmpje zelfs naar een dubbelganger van Poetin?
Over die vraag twijfelt Hubert Smeets, historicus en oprichter van kennisplatform Raam op Rusland, geen moment. De groep mensen die Poetin tegemoet trad in Dagestan is daar neergezet. "Zeker dat dit in scène gezet is", zegt Smeets. "Deze mensen zijn zorgvuldig gescreend. Dit is geen spontane ontmoeting."
Volgens Smeets zit er een duidelijke boodschap achter deze videobeelden. "Het Kremlin wil doen alsof Poetin overal op handen wordt gedragen en nergens gevaar loopt. In werkelijkheid verschijnt Poetin nauwelijks spontaan in het openbaar."
Het Kremlin staat erom bekend in scène gezette beelden als propaganda te verspreiden. Vaak doet het niet eens zijn best om dat goed te verhullen.
Begin dit jaar achterhaalde de BBC met gezichtsherkenningssoftware dat 'burgers' met wie Poetin op foto's staat, vaker terugkomen in andere foto's. Op een foto uit 2016 staat een vissersvrouw naast Poetin, op een volgende foto een jaar later is dezelfde vrouw een kerkganger. En weer dezelfde vrouw poseert in 2022 achter Poetin, dit keer is ze militair.
Dubbelganger
Om die reden zijn velen altijd sceptisch als er een video of foto rondgaat waarin Poetin 'onder de mensen' is. Maar op sociale media gaat het een stapje verder: sommigen suggereren dat Poetin gisteravond in Dagestan een dubbelganger heeft ingezet.
Het idee van een politieke dubbelganger van Poetin is niet nieuw. Regelmatig wordt erover gespeculeerd. Zoals eerder dit jaar, in maart, toen Poetin in het door Rusland bezette Marioepol verscheen. In die zuidoost-Oekraïense stad werd lange tijd hevig gevochten. Poetin werd daar juichend opgewacht door lokale bewoners van Marioepol, blijkens de videobeelden. Te mooi om waar te zijn, dachten de mensen. En al snel werd gespeculeerd dat Poetin dit bezoek aan Marioepol nooit zélf zou maken.
Stalin had ook dubbelganger
Op blogs en sociale media gingen foto's rond van Poetin vanuit verschillende hoeken. Die zouden moeten bewijzen dat het niet de echte Russische leider was, maar een stand-in. Zo zou hij een andere kin hebben op de foto's, of op een andere manier lopen dan normaal.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Sommigen verwijzen in een vergelijking naar Jozef Stalin, voormalig leider van de Sovjet-Unie, die naar verluidt ook een dubbelganger had. Maar nog altijd zijn de dubbelgangergeruchten van Poetin nooit bewezen.
Correspondent Olaf Koens gelooft niet in de dubbelgangertheorie die al jarenlang rondgaat. Volgens Koens is het filmpje van de kussende Poetin in Dagestan compensatiegedrag voor de Wagner-opstand van afgelopen weekend.
Concurrentie Prigozjin
"Wagner-baas Prigozjin werd na zijn afgebroken opstand als held uitgezwaaid in Zuid-Rusland. Mensen gaven hem een high five of wilden met hem op de foto. Dat staat in contrast met Poetin, die altijd een kille afstand houdt. Het Kremlin moet hebben gedacht: we zetten Poetin ook als zo'n held neer." Maar dan wel tussen mensen die eerst zorgvuldig zijn geselecteerd en gefouilleerd, voegt Koens toe.
Rusland-historicus Hubert Smeets geloofde tot nu toe nooit écht dat Poetin een dubbelganger zou inzetten. Maar toen hij de beelden zag uit Dagestan, vond hij de theorie nu voor het eerst terecht.
"Ik vind het krankzinnig dat Poetin in Dagestan was. Het voelt bijna kinderachtig, maar het is de eerste keer dat ik het terecht vind dat de dubbelgangervraag gesteld wordt." Dubbelganger of niet, de beelden van Poetin in Dagestan zijn in ieder geval in scène gezet, zegt hij.