Kan Oekraïne het tij keren in de oorlog? 'Westerse wapens moeten boost geven'
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken probeert Oekraïne gerust te stellen. "Wapens zijn onderweg", zegt hij. Volgens defensiespecialisten zijn die wapens hard nodig om het tij te keren. "Want een Russisch offensief lijkt aanstaande," zegt voormalig commandant der Landstrijdkrachten Mart de Kruif.
Tijdens een verrassingsbezoek aan Kyiv zei Blinken dat de eerste wapens zijn aangekomen op een 'uitdagend' moment voor Oekraïne. Rusland rukt op meerdere fronten op, waaronder in het Oosten en richting de belangrijke stad Charkiv in het noordoosten van Oekraïne.
Daar veroverden Russische troepen afgelopen weekend negen dorpen. En vandaag werd ook het dorpje Lukianivtsi ingenomen. 7000 inwoners zijn inmiddels geëvacueerd uit de regio. Bekijk hier hoe inwoners noodgedwongen hun huizen moeten verlaten vanwege het naderende gevaar.
De Russische aanval op meerdere fronten verhoogt de druk op Oekraïne, legt De Kruif uit. "Want wie alles verdedigt, verdedigt niets."
En dus moeten er keuzes gemaakt worden, des te meer vanwege de tekorten waarmee Oekraïne te maken heeft. "Van alles is er te weinig, denk aan wapens, maar ook aan mensen."
De Amerikaanse hulp komt dus als geroepen. Na maanden van gesteggel nam de VS vorige maand een steunpakket van 61 miljard aan. En de eerste wapens daarvan zijn inmiddels gearriveerd, laat Blinken weten. "En dat gaat echt een verschil maken tegen de aanhoudende Russische agressie op het slagveld."
Te weinig manschappen
De Oekraïense president Zelensky omschreef de Amerikaanse hulp als 'cruciaal'. Maar hij benadrukte dat Oekraïne dringend nog twee luchtverdedigingssystemen nodig heeft om de stad Charkiv te verdedigen.
Toch verwachten zowel De Kruif als defensiespecialist Patrick Bolder, verbonden aan het HCSS, dat Rusland voorlopig niet zal doortrekken naar die stad. "Want de Russen hebben er nu niet genoeg manschappen gestationeerd."
Hoopvol
Oekraïne wachtte ondertussen hoopvol het Amerikaanse hulppakket af, maar omdat die maanden op zich liet wachten, greep Rusland zijn kans. Een slimme actie, zeggen zowel De Kruif als Bolder. Maar nu de eerste wapens van het steunpakket eindelijk het land binnenkomen, kan dat het tij ook zomaar weer doen keren. Volgens Amerika zouden de leveringen gaan om luchtverdedigingsraketten, artillerie en ATACMS, ook wel langeafstandsraketten genoemd.
Vooral de luchtverdediging is van groot belang, benadrukken de experts. De afgelopen weken bestookten raketten en drones dagelijks Oekraïne, met name energie-infrastructuur. "Maar bijvoorbeeld ook militaire vliegvelden zijn belangrijk om te beschermen," zegt Bolder. "Want vanaf volgende maand gaan ook F16's daar opereren."
Verder moeten wapens aan het front Oekraïners helpen bij het terugdringen van het opgerukte Rusland. "Daarbij moet je denken aan artillerie granaten, maar ook aan langeafstandswapens, zoals de ATACMS die nu in Oekraïne zijn aangekomen," legt Bolder uit.
Hoewel dat laatste wapen van Amerika absoluut niet mag worden gebruikt op Russisch grondgebied, heeft Oekraïne het bijvoorbeeld wel al eerder ingezet om aanvallen uit te voeren op de bezette Krim. En het wapen maakt een Russisch offensief moeilijk, stelt De Kruif. "Want als je bij zo’n offensief in massagetallen aanwezig bent, dan ben je extra kwetsbaar voor z’n precisiewapen."
Toch kunnen alleen wapens het tij niet keren, stelt De Kruif. "Zonder motivatie komt een leger namelijk nergens." Maar juist de recente wapenleveringen en het bezoek van Blinken kunnen een groot effect hebben op de motivatie van het Oekraïense leger. "Ze zien dat het Westen hen nog steunt en als dat zou stoppen, dan zou die motivatie dramatisch omlaag gaan."
Belangrijke zomer
Of de wapens in de praktijk en als motivator genoeg zijn, dat weten we pas als Rusland daadwerkelijk een groot offensief start, benadrukt De Kruif. Maar dat dat offensief er komt, daar is De Kruif wel stellig over. "Alles wijst erop, bijvoorbeeld het openen van meerdere fronten, het opvoeren van de luchtaanvallen en het inzetten van veel mankracht."
En dus komt er voor Oekraïne een belangrijke zomer aan, zegt De Kruif. "Houdt Oekraïne stand of weet Rusland verder door te breken?" Daarbij kan eventuele verovering van de stad Charkiv een grote rol spelen. "Als Rusland die belangrijke stad bezet, dan kan dat een beslissende impact hebben op het moreel van de Oekraïners."
