Waarom gaan Keniaanse jongeren door met protesteren nadat kabinet al is afgezet?
Deze week gingen jongeren in Kenia opnieuw de straat op. Al een maand lang protesteren ze tegen hun overheid. In totaal zijn daarbij al vijftig doden gevallen, grotendeels als gevolg van politiegeweld. President William Ruto annuleerde de omstreden belastingwet waar de demonstranten tegen waren, en zette vorige week zelfs zijn kabinet af. Waarom blijven Keniaanse Gen-Z'ers toch de straat opgaan? RTL Nieuws sprak met drie jonge Kenianen.
David Jonnes Muting'a (22) - student analytische scheikunde
"Dinsdag demonstreerde ik in Githurai. Eerder ben ik ook in de hoofdstad Nairobi en in Juja de straat opgegaan. We willen vrijheid! Niet een overheid die belastinggeld uitgeeft aan tripjes naar het buitenland, terwijl wij meer moeten inleveren."
"We begonnen als vreedzame demonstranten, maar de overheid en de politie gebruiken geweld. Agenten gebruiken traangas, rubberen en echte kogels. Ze vermoorden ons. Deze week wilde ik er samen met mijn vrienden bij zijn omdat we een medestudent hebben verloren. We denken dat ze hem na een demonstratie hebben ontvoerd en zijn lichaam in een steengroeve hebben gedumpt."
"Wij zijn Gen-Z. In tegenstelling tot oudere generaties hebben wij lef. Zij zijn bang voor onze overheid, wij niet. We hebben gestudeerd, we zijn geïnformeerd, we zijn slim, en we hebben de overheid door. Toen de overheid met een nieuwe belastingwet kwam, haalden we niet onze schouders op, maar stelden we kritische vragen."
Deze video van de protesten deelde David op TikTok:
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
"Wij jongeren zijn dan wel hoog opgeleid, maar geld verdienen we niet. Je kunt alleen in de hogere banen terechtkomen door iemand af te kopen. Ook het collegegeld is omhooggegaan, waardoor arme jongeren moeten kiezen tussen studeren of iets te eten hebben. Onze generatie kan niet toestaan dat de armen arm blijven en de rijken rijk. We willen geen corruptie meer in ons Kenia."
"Wat we willen is dat Ruto opstapt. Hij beloofde veel voordat hij werd gekozen, maar hij heeft niks gedaan. Zijn overheid is er een van bedrog en leugens. Wanneer Ruto zal opstappen? Al duurt het nog jaren, we zullen dit blijven doen. We zullen hem blijven vertellen dat hij weg moet. En we zullen een regering kiezen die dit land op een goede manier bestuurt."
Bruce Byrone (26) - afgestudeerd apotheker, heeft eigen bedrijf in maatpakken
"Net als veel andere afgestudeerde Kenianen kan ik nog niet aan het werk. Ik heb drie weken geleden mijn diploma als apotheker behaald, maar ik moet nu wachten op mijn overheidsstage. Pas als de overheid je ergens plaatst, kun je een licentie krijgen om je vak te beoefenen. Terwijl ik op die stage wacht, run ik daarom mijn eigen bedrijf in pakken op maat."
"Tot nu toe ben ik naar drie protesten geweest, die grotendeels vreedzaam waren. Maar na een week voegden zich ook demonstranten bij de groep die andere bedoelingen leken te hebben. Ze plunderden winkels, stalen telefoons en gebruikten geweld. Sommigen denken dat deze mensen betaald zijn om de protesten een slecht imago te geven. Ik weet het niet, maar ik besloot een tijdje niet te gaan."
"De protestbeweging wordt door jongeren georganiseerd op socialemediaplatformen. Voornamelijk op X worden mensen gemobiliseerd. De beweging heeft geen leider. In Kenia bestaan meer dan 42 stammen, maar wij jongeren komen juist samen zonder ons te associëren met een leider, een stam of een politieke partij. Dat doen we om het protest te beschermen, zodat de leider de beweging niet kan veilen aan de hoogste bieder."
"Dinsdag wilde ik wel weer gaan protesteren, want het lijkt nu vreedzamer. Behalve dan vanuit de politie - daar komt het geweld nu vandaan. Het is dan ook gevaarlijk om te gaan, maar dit gevecht is groter dan ieder van ons. We strijden een strijd die verdergaat dan het ontbinden van het kabinet. We hebben een overheid die onze levens niet eens respecteert. Het kabinet is naar huis gestuurd, maar niemand is vervolgd voor corruptie. De vis rot vanaf boven, zeggen we hier. We hebben ons vertrouwen in dit parlement verloren. En we vragen aan president Ruto om het eervolle te doen: opstappen."
Rachel Stephanie Akinyi (33) - student digitale communicatie en spoken word artist
"Er heeft een verandering plaatsgevonden: In het begin richtten de protesten zich tegen de nieuwe belastingwet, nu willen demonstranten het parlement bezetten en politici verantwoordelijk houden voor hun uitgaven. Ook mijn manier van protesteren is veranderd. Tijdens de eerste protesten was ik erbij, maar nu kan ik dat om gezondheidsredenen fysiek helaas niet meer. Daarom spreek ik me nu fel uit via sociale media."
"Als deze protesten niet hadden plaatsgevonden, weet ik niet waar we als land waren geweest. Als de belastingwet er toch door was gekomen, hadden mensen nog meer moeite gehad om rond te komen. Het was niet de bedoeling dat het protest zo lang door zou gaan, maar onze overheid luistert niet naar haar volk. Belastingen zijn belangrijk, maar door corruptie weten we niet hoe ons geld echt wordt gebruikt. Als onze leiders ter verantwoording worden geroepen en ons belastinggeld ons ten goede komt, is dat een fijne omgeving om in te leven."
"We zien het afzetten van het kabinet als een overwinning, maar er moet meer gebeuren. Dit is het begin, maar de vraag is nu: welke mensen gaan die functies opvullen? Welke volgende stappen wil president Ruto nemen, of was dit slechts een afleidingsmanoeuvre?"
Nog voor de protesten schreef Rachel een gedicht over politiegeweld:
"We zijn al zeker vijftig mensen verloren in deze protesten. Nu vechten we voor ons recht om te leven. Waarom probeert de overheid haar eigen burgers het zwijgen op te leggen? In plaats van met ze te praten en naar ze te luisteren? We willen een president die erkent wat er gaande is en zijn burgers en hun rechten beschermt. Daarom is het ons nu niet meer om de belastingwet te doen, maar om het vertrek van Ruto. Hoe kunnen we geregeerd worden door hen die ons vermoorden?"
"Natuurlijk voelen we angst omdat mensen doodgaan tijdens de protesten en anderen worden ontvoerd. Er gaat geen dag voorbij dat ik mezelf niet afvraag: wat als dit mijn verhaal wordt? Maar toch weet ik zeker dat ik weer de straat opga als ik beter ben. Uiteindelijk heeft het geen zin om angst te laten regeren."
"Het mooie is dat we nu dit land stap voor stap gaan fixen. Persoonlijk ben ik heel trots om nu Keniaans te zijn. Het voelt als het begin van een revolutie. We kijken uit naar een nieuwe generatie van charismatische leiders die de belangen van hun burgers vooropzetten."