Russen bouwen linie van loopgraven tegen Oekraïense opmars: 'Maar Oekraïne blijft niet lang'

Het Oekraïense leger is volgens president Zelensky al 35 kilometer diep op Russisch grondgebied doorgedrongen. Daar, in de regio Koersk, hebben Oekraïense strijdkrachten volgens opperbevelhebber Oleksandr Syrsky al meer dan 84 dorpen en ruim duizend vierkante kilometer grondgebied veroverd.

Loopgraven

Rusland leek totaal verrast door de aanval op Russisch grondgebied, die zo'n tien dagen geleden begon. De afgelopen dagen hebben de Russen in allerijl kilometerslange loopgraven in het land uitgegraven, ten noorden van de huidige frontlijn. Daar wachten ze de Oekraïners nu op.

"Het verbaast me niet dat de Russen voor de tactiek van de loopgraven kiezen", zegt defensiespecialist Patrick Bolder van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. "Ze werden verrast door de aanval in hun eigen land, waardoor ze snel terrein prijsgaven. Nu creëren ze een linie waar ze de Oekraïense troepen kunnen opvangen. Dat geeft ze tijd om meer legereenheden in de regio te verzamelen voor een gecoördineerde verdediging. Met deze linie kunnen de Russen ook de aanvoerwegen naar het front beschermen."

Op dit kaartje zie je het gebied in Rusland dat door Oekraïne veroverd is in de afgelopen tien dagen:

Ook Mart de Kruif, voormalig commandant der Landstrijdkrachten, is niet verbaasd over het Russische graafwerk. Hij wijst erop dat de Russische soldaten die in eigen land achterbleven 'heel slecht getraind' zijn. Om de opmars van Oekraïense troepen te vertragen is de tactiek van loopgraven daarom logisch, vindt hij. Zonder zo'n linie worden de ongetrainde Russen makkelijk overlopen.

"De goedgetrainde Russische soldaten vechten in Oekraïne", legt De Kruif uit. "De soldaten in Rusland zelf zijn jong, slecht bewapend en slecht getraind. Ze hebben waarschijnlijk ook niet het sterkste moreel. Je ziet dan ook dat ze zich gemakkelijk overgeven. Het Oekraïense leger heeft dit zwakke punt in de Russische verdediging herkend en optimaal uitgebuit."

Militaire colonne rijdt traag

De Russische verdediging van het eigen land komt op het oog langzaam op gang. Maar daar is volgens beide experts een goede verklaring voor. De Kruif: "Het kost nu eenmaal tijd om eenheden en materieel te verplaatsen. Een paar dagen op z'n minst. Na aankomst in het belegerde gebied zit je nog met allerlei verschillende eenheden en milities, bestaande uit bijvoorbeeld Tsjetsjenen of andere nationaliteiten. Eenmaal ter plaatse moeten ze met elkaar nog een strijdplan afstemmen."

Patrick Bolder vult aan: "Sommige Russische eenheden moeten van 1000 kilometer afstand komen. Een colonne militaire voertuigen rijdt maximaal 50 kilometer per uur - en dat is als je over goede wegen rijdt. Vervolgens moet je al die milities en eenheden van de landmacht en de grenswacht tot één leger smeden. Dat kost allemaal tijd."

Bolder gaf eerder deze week zijn visie op de verrassingsaanval, dat zie je hier:

De binnengevallen Oekraïners aanvallen vanuit de lucht met een bommentapijt zal Poetin liever niet doen, verwacht Bolder. "Dat is hoe ze Oekraïense steden hebben veroverd: door ze plat te bombarderen. Maar je eigen dorpen platgooien? Dat zal hij niet zo gauw doen."

Terwijl de Russen hun linies groeven, werden tienduizenden burgers uit de regio geëvacueerd. Inmiddels heeft de gouverneur van de regio Belgorod, die in het zuiden grenst aan Koersk en net over de grens bij de Oekraïense stad Charkiv ligt, de noodtoestand afgekondigd.

Gecontroleerd terugtrekken

De Kruif denkt niet dat de loopgraven zelf onderdeel zullen worden van het strijdtoneel: "De loopgraven liggen buiten bereik van de artillerie vanuit Oekraïne. De Russen rukken naar het gebied, dus ik verwacht niet dat Oekraïne hier nog lang zal blijven. Waarschijnlijk trekken de troepen zich de komende week gecontroleerd terug."

In de tussentijd wrijven de Oekraïners de vernedering er bij de Russische president Poetin gretig in met beelden uit het gebied. Bijvoorbeeld van soldaten die een Russische vlag op een overheidsgebouw vervangen door een Oekraïense. Gisteren meldde de Oekraïense bevelhebber Syrsky trots dat zijn leger in de regio Koersk een commandopost heeft opgericht. De Oekraïense strijdkrachten geven ook beelden vrij van Russische soldaten die zich aan de Oekraïners hebben overgegeven.

Volgens De Kruif legt de verrassingsaanval het verschil in tactiek tussen beide legers goed bloot: "Het leger van Rusland is log en top-down. Gebeurt er iets onverwachts, dan kijkt iedereen naar boven. Je ziet dat Oekraïne meer volgens westerse tactieken vecht: flexibel en met meer ruimte voor eigen initiatief."

'Ze lieten de wapens uit hun handen vallen'

Journalisten van Sky News waren gisteren als eerste onafhankelijke media ter plaatse om te berichten vanuit de grensregio. Daar zagen ze hoe Oekraïense militairen en militaire voertuigen Rusland binnentrokken. Ook spraken ze met Oekraïense soldaten die vertelden dat Russische soldaten 'hun wapens uit hun handen lieten vallen en wegrenden'. Ze toonden ook wapens die ze buitgemaakt hadden.

De journalisten werden toegelaten tot een gevangenis in Oekraïne waar Russische krijgsgevangenen uit de Koersk-regio vastgehouden worden. Het zijn volgens de reportage 'jonge dienstplichtigen tussen 19 en 21 jaar'.

Beelden uit die reportage zie je hier: