Oorlog verplaatst zich naar Rusland: 'Ineens zijn het de Russen die moeten vluchten'
Vijf dagen geleden werd het Russische leger verrast met een Oekraïense inval in Koersk. Inwoners van de regio reageren kritisch op het bestuur dat de evacuaties regelt, en op het Russische leger. "Oekraïners prikken een mythe door: het grote machtige Rusland dat zijn eigen grenzen niet kan verdedigen", zegt Rusland-correspondent Olaf Koens.
Rusland bleek niet voorbereid op de Oekraïense aanval dinsdag, waarbij zo'n duizend Oekraïense militairen de grens zijn overgestoken. Een deel van de Russische grenstroepen moest zich snel overgeven en de Russische overheid riep de noodtoestand uit in de regio.
Klachten van bewoners
Lokale bewoners moesten door de aanval halsoverkop hun huis in de regio verlaten en klagen nu dat er geen georganiseerde evacuatie was. Sommigen moesten midden in de nacht hun huis verlaten, zonder dat er tijd was om bezittingen mee te nemen.
De Russische autoriteiten hebben inmiddels meer dan 76.000 mensen geëvacueerd.
Eergisteren namen inwoners van Soedzja, in de regio Koersk, een videoboodschap op gericht aan president Poetin. Volgens hen is de informatie die ze kregen van het ministerie van Defensie onjuist. Dat ministerie beweerde in de eerste dagen van de aanval namelijk dat de situatie onder controle was.
"Deze leugens zorgen ervoor dat de lokale bewoners sterven. De chef van de generale staf vertelde u onlangs dat de situatie onder controle is, maar vandaag zijn er enorme, felle gevechten gaande", zei één van de bewoners.
'Falen lokale bestuur'
"Nadat Soedzja werd aangevallen veranderde het in een paar uur tijd in ruïnes. Het lokale bestuur functioneerde niet", zei een andere inwoner.
Een andere vrouw barst in tranen uit: "We zijn alleen achtergelaten met kinderen, zonder een plek om naartoe te gaan, zonder compensatie, zonder geld. We zijn gevlucht met alleen kleren aan ons lichaam."
Volgens Rusland-correspondent Olaf Koens is de oorlog nu duidelijker voelbaar in Rusland. "Rusland voert al 2,5 jaar een vernietigende oorlog in Oekraïne, maar daar merken ze in Rusland zelf niet heel veel van. De oorlog speelt zich buiten het zicht af. Nu is dat anders. Nu zien de Russen ineens Russen die moeten vluchten voor bombardementen."
"Je ziet dat inwoners vooral reageren met: wat hebben wij gedaan, wij zijn ook maar gewoon burgers." En daarnaast is er ook verbazing. "Eerst vroegen mensen zich af hoe het kan dat het Rusland niet lukt om Kiev in te nemen. En nu blijken ze niet in staat om hun eigen grenzen te bewaken", zegt Koens.
Ook Russische pro-oorlogbloggers zijn kritisch, vooral op de 'nalatigheid' van het ministerie van Defensie. "We wisten dat de Oekraïense strijdkrachten de Koerskregio zouden binnenvallen, maar er werd niets gedaan aan de top", zegt één van de bloggers op Telegram.
Reactie Poetin
Volgens Koens gebeurt het vaker dat Russen zich richten naar de president, zoals de inwoners van Koersk deden in een video. "Op het moment dat er iets verkeerd gaat, richt de kritiek zich direct richting Poetin. Ze vragen Poetin om hulp, met de gedachte: als hij hiervan weet dan komt het goed."
In de eerste paar dagen van de aanval deden de Russische autoriteiten alsof het wel meeviel. Maar inmiddels heeft president Poetin de aanval een 'grote provocatie' genoemd. Hij gaf geen commentaar op het vermogen van het Russische leger om dit te voorkomen.
"Dat de Russische autoriteiten hebben gereageerd, duidt erop dat het groot is en dat ze het niet meer onder tafel kunnen vegen", zegt Koens.
Compensatie van 100 euro
Inwoners die hun huis hebben moeten ontvluchten, worden gecompenseerd. Ze krijgen een eenmalige betaling van 10.000 roebel. "Dat is omgerekend zo'n 100 euro. Daar kan je een paar dagen mee vooruit en dan is dat op", zegt Koens. "De compensatie is schrikbarend weinig. Maar de hoop is om op deze manier de angel eruit te halen."
De mensen die gevlucht zijn uit de getroffen regio's, moeten worden opgevangen. "Nu zit Rusland ook met een vluchtelingenprobleem. En het is maar de vraag of die mensen terug willen naar hun woonplek, dichtbij Oekraïne."
Troepen naar Koersk
Rusland heeft meer troepen naar Koersk gestuurd om de aanval af te slaan. Volgens het Russische ministerie van Defensie zijn er raketwerpers, artillerie, tanks en ander zwaar materieel gestuurd om de verdediging in deze regio te versterken.
"De prioriteit voor de Russen is nu dat de Oekraïners in Rusland worden verslagen", zegt Koens.