Biden en Trump willen allebei geschiedenisboeken in als vredesduif Gaza

Biden presenteerde het akkoord tijdens een persconferentie als zijn belangrijkste prestatie op het gebied van buitenlands beleid. Aan het einde van de persconferentie vroeg een journalist wie de geschiedenisboeken ingaat als verantwoordelijke voor de deal: Biden of Trump? "Is dat een grap?", reageerde Biden veelbetekenend en met een lach.

Trump spreekt op zijn platform Truth Social over een 'epische deal', die hij toeschrijft aan zijn 'historische overwinning' bij de presidentsverkiezingen van afgelopen november. "De overwinning liet de hele wereld weten dat mijn regering vrede zou nastreven en deals zou onderhandelen om de veiligheid van alle Amerikanen en onze bondgenoten te waarborgen", aldus Trump op Truth Social.

Samenwerking

Het is duidelijk dat beide presidenten veel waarde aan het akkoord hechten, zegt Amerika-verslaggever Sophie van der Meer. "Biden wilde het Witte Huis niet verlaten terwijl de oorlog in Gaza nog gaande is en Trump wil met een overwinning aantreden." 

Volgens haar leidde dit ertoe dat de twee politieke rivalen samenwerkten om deze deal rond te krijgen. Wie precies verantwoordelijk is voor de deal, ligt dus ergens in het midden.

Basisakkoord 

De basis voor het akkoord werd al in mei gelegd door diplomaten van Biden. Op zijn beurt stuurde Trump zijn aantredend Midden-Oostengezant Steve Witkoff naar Israël voor gesprekken met premier Benjamin Netanyahu.

De ontmoeting tussen Witkoff en Netanyahu wordt door Israëlische media omschreven als 'gespannen'. Witkoff zou druk hebben uitgeoefend op Netanyahu om een ​​staakt-het-vuren te accepteren en akkoord te gaan met belangrijke concessies om de oorlog te stoppen.

Vanwege de oorlog in Gaza is Netanyahu internationaal veel steun kwijtgeraakt. Hij moet akkoord gaan met de wapenstilstand om de steun van Amerika te behouden, zijn belangrijkste bondgenoot en wapenleverancier, zegt Van der Meer. "Trump is ook onvoorspelbaar. Daarom willen leiders als Netanyahu goede banden met hem houden."

Drie fases van de wapenstilstand 

Het akkoord moet leiden tot een tijdelijke wapenstilstand, maar uiteindelijk tot een einde aan de hevige oorlog in Gaza. Het bestaat uit drie fasen.

Tijdens de eerste fase, die zes weken duurt, gaat het staakt-het-vuren in, trekken Israëlische militairen zich terug uit de steden van Gaza en laat Hamas een deel van de gijzelaars vrij in ruil voor honderden Palestijnse gevangenen. 

Fase twee moet tot een meer permanente wapenstilstand leiden. Alle nog levende gijzelaars en militairen in handen van Hamas moeten dan worden vrijgelaten.

In de derde fase moeten de lichamen van overleden gijzelaars naar Israël worden overgebracht en komt de focus op de wederopbouw van Gaza te liggen. Daarmee zou een einde aan de hevige oorlog komen, die het leven heeft gekost aan 46.000 Palestijnen en 1700 Israëliërs.

In deze video wordt teruggeblikt op de oorlog tussen Israël en Hamas:

Biden heeft de basis gelegd, daarna gaf de aanstaande machtswisseling in de VS waarschijnlijk de doorslag, zegt Van der Meer. "Het is teamwork geweest. De doorbraak in de onderhandelingen is te danken aan zowel Biden als Trump."

Wat het gesprek tussen Midden-Oostengezant Witkoff en Netanyahu inhield, is niet bekend. Er wordt gespeculeerd over mogelijke beloftes van Trump aan Netanyahu. Zo sprak Peter Malcontent, expert in het Israëlisch-Palestijnse conflict, over een 'mogelijk cadeau' van Trump aan Netanyahu over de controle van Gaza in de toekomst.

Vredesorganisatie PAX zegt dat Trump Israël mogelijk heeft toegezegd dat het land verdere delen van de Westelijke Jordaanoever mag annexeren. In ruil daarvoor zou Israël akkoord zijn gegaan met het bestand met Hamas. 

"Het is cruciaal dat de internationale gemeenschap ervoor zorgt dat internationaal recht nageleefd wordt. We blijven ons hiervoor inzetten", meldt de vredesorganisatie. 

Palestijnen in Gaza kunnen intussen niet wachten totdat het akkoord in werking gaat. Zij gingen gisteravond de straten op om het te vieren: