Historische stad dreigt te verdwijnen onder zand Sahara: 'Natuurramp in slow motion'
Bewoners van de historische stad Chinguetti in Mauritanië zien met lede ogen aan hoe de Sahara steeds dichterbij komt. Straten en huizen dreigen volledig onder het zand te verdwijnen. Verwoestijning als gevolg van klimaatverandering is de boosdoener. "Het is alsof je naar een natuurramp in slow motion kijkt."
Omdat het in Chinguetti steeds droger en warmer wordt, laten zandstormen steeds vaker metershoge duinen achter. Overal in de stad zijn de gevolgen van de verwoestijning zichtbaar. "De stad is omsingeld door een oceaan van zand die met elke minuut verder groeit", zegt stamleider Melainine Med El Wely tegen Euronews.
Door zand opgeslokt
In de stad worden al eeuwenlang enkele van de oudste koranteksten en manuscripten van West-Afrika bewaard. Chinguetti trekt al generaties lang dichters, geleerden en theologen van over de hele wereld aan. Maar nu wordt de stad langzaam door het zand opgeslokt. Het 8 eeuwen oude centrum is al gedeeltelijk bedekt door de kruipende woestijn.
Buurten die vroeger volledig bewoond waren, staan nu vrijwel leeg. Med El Wely herinnert zich plekken uit zijn kindertijd waar ooit de daken van huizen zichtbaar waren. Nu ziet hij daar alleen nog maar zandduinen. Hij voelt zich machteloos.
Ongekend tempo
Volgens klimaatspecialist Heleen Ekker van RTL Nieuws zorgt de oprukkende woestijn op steeds meer plekken voor problemen. "Eerder toonden onderzoekers al aan dat de Sahara in een eeuw tijd een stuk groter werd, onder meer als gevolg van klimaatverandering", zegt ze. "Vooral sinds de jaren zestig van de vorige eeuw laten zowel de gemiddelde maximum- als minimumtemperaturen een stijging zien."
Volgens milieuwetenschappers breidt de Sahara zich uit in een ongekend tempo. De opwaaiende zandduinen veranderen vruchtbare gebieden in droge woestijnen.
Ook de dadelboeren van Chinguetti hebben het zwaar door de toenemende waterschaarste die gepaard gaat met de oprukkende woestijn. Ze zien hun palmbomen slap hangen en zijn genoodzaakt water uit tanks aan te voeren om hun bomen te redden.
Gedwongen migratie
Volgens een rapport van de Verenigde Naties uit 2024 zorgt klimaatverandering ervoor dat steeds meer gebieden uitdrogen. Meer dan 75 procent van het aardoppervlak is de afgelopen decennia droger geworden. Bomen sterven af en waterputten raken leeg. "De door droogte veroorzaakte waterschaarste leidt tot ziektes en sterfte, en stimuleert grootschalige gedwongen migratie wereldwijd", staat in het VN-rapport.
"Voor ons lijkt dit misschien ver van ons bed. Maar ook in Zuid-Europa wordt het droger en heter", zegt klimaatspecialist Ekker. "De Sahara is als het ware over de Middellandse Zee aan het stappen, het Mediterrane gebied wordt wel een hotspot van klimaatverandering genoemd."
Niet alleen in Afrika en Zuid-Europa vormt verwoestijning een probleem. Zelfs in delen van Nederland zijn maatregelen nodig om te voorkomen dat het land kurkdroog en onbruikbaar wordt. In deze video zie je meer over de gevolgen van droogte in Nederland: