Is Poetin echt bereid tot vredesdeal met Oekraïne? 'Zijn oorlogsdoelen zijn ongewijzigd'
De Russische president Vladimir Poetin zou bereid zijn om zijn invasie van Oekraïne te stoppen als de huidige frontlinie wordt bevroren. Dat zeggen ingewijden tegen de Britse krant Financial Times.
Poetin zou dit voorstel zelf hebben gedaan tijdens een ontmoeting met Steve Witkoff, de Amerikaanse gezant en bemiddelaar van president Donald Trump. Dat was eerder deze maand in de Russische stad Sint Petersburg.
De vermeende bereidwilligheid van Poetin zou een tegemoetkoming zijn richting Trump, die vooral snel een vredesakkoord wil sluiten. De huidige Amerikaanse regering zou daarvoor zelfs bereid zijn om het gebied te erkennen dat Rusland in Oekraïne met geweld heeft veroverd.
'Kan lang duren'
Oekraïne-correspondent Chris Colijn heeft zo zijn twijfels bij de motieven van Poetin. Volgens hem moet onderscheid worden gemaakt tussen een (tijdelijk) staakt-het-vuren en een (permanent) vredesbestand.
"Ik denk dat Poetin alleen bereid is om de frontlinie te bevriezen tijdens een staakt-het-vuren", zegt Colijn vanuit Kyiv. "Wat ook niet meer dan normaal is tijdens een wapenstilstand. Het zou gek zijn om door te vechten als je onderhandelt."
Het risico is wel dat zo'n staakt-het-vuren lang kan duren. "Met als gevolg dat deze Oekraïense regio's lang in Russische handen zijn, en ondertussen steeds Russischer zullen worden gemaakt."
Poetin is tot dusver altijd duidelijk geweest over zijn beoogde oorlogsdoelen. Hij wil sowieso de vier oostelijke Oekraïense regio's Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson, die nu deels of grotendeels zijn bezet door Russische soldaten, volledig inlijven. Dit in navolging van het Oekraïense schiereiland De Krim, dat in februari 2014 door Rusland werd ingenomen.
Rusland claimde de vier regio's al eenzijdig in september 2022, toen de gevechten ter plaatse nog in volle gang waren. Tijdens een speciaal opgetuigde ceremonie in het Kremlin zei Poetin toen dat de inwoners van de bezette Oekraïense regio's 'voor altijd onze burgers zijn'.
Dat Rusland nu bereid zou zijn tot het bevriezen van de frontlinie, lijkt daarom vooral op een vorm van onderhandelingstactiek van de Russen. Die is tot dusver vooral gericht op vertragen en telkens nieuwe eisen stellen.
"Een aantal weken geleden ging Poetin er nog met gestrekt been in", zegt correspondent Colijn. "Hij kwam met hele harde eisen, zoals dat Oekraïne nooit tot de NAVO mag toetreden, en dat het land alleen een veel kleiner leger mag hebben. Het lijkt nu of Poetin heel bereidwillig is, maar zijn oorlogsdoelen zijn ongewijzigd."
Topoverleg in Londen lastminute uitgesteld
Vandaag stond een topoverleg gepland in Londen tussen hoge vertegenwoordigers van het VK, Frankrijk, Duitsland, de VS en Oekraïne om te praten over het staken of beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Vanmorgen werd het ministersoverleg op het laatste moment uitgesteld. Wel wordt op lager niveau verder gepraat.
Een zware Oekraïense delegatie, met Zelensky's stafchef Jermak, defensieminister Oemjerov en buitenlandminister Sybiha, was afgereisd naar Londen. Jermak zei in Londen dat zijn delegatie zich ondanks het afgeblazen overleg blijft inspannen voor 'een compleet onvoorwaardelijk staakt-het-vuren als eerste stap op weg naar een oplossing' van de oorlog.
Ondertussen neemt de Amerikaanse druk op Oekraïne sterk toe. Sinds president de Oekraïense president Volodymyr Zelensky de wind van voren kreeg van Trump en zijn vicepresident J.D. Vance in het Witte Huis twee maanden geleden, dreigt Amerika zich volledig terug te trekken uit de vredesonderhandelingen als niet snel vooruitgang wordt geboekt.
Trump eist grondstoffen
Onduidelijk is of dat ook betekent dat Amerika zijn militaire steun aan Oekraïne helemaal stopt. Trump eist toegang tot schaarse Oekraïense grondstoffen als vergoeding voor de miljarden dollars die de VS aan Oekraïne heeft gedoneerd. Zelensky zegt daartoe bereid te zijn, maar wil dan wel Amerikaanse veiligheidsgaranties die moeten voorkomen dat Rusland zijn land in de toekomst opnieuw aanvalt.
"Het kan gebeuren dat de Amerikanen weglopen als zij het gevoel krijgen dat er geen akkoord te bereiken valt", zegt correspondent Colijn. "Het wegvallen van Amerikaanse steun zou een hele zware opgave zijn voor Oekraïne. Al geeft het meerendeel van de bevolking aan dat zij liever doorvechten dan dat hun land een hele slechte deal sluit."
Rusland voerde op 13 april een zware luchtaanval uit op de Oekraïense stad Soemy. Met inmiddels zeker 36 doden, onder wie twee kinderen, was het de dodelijkste aanval op Oekraïense burgers sinds 2023.