Ook in België klinkt roep om socialmediaverbod voor kinderen: 'Hoe kunnen we ze dit aandoen?'

Zeventien deskundigen, onder wie twee Nederlanders, hebben de Vlaamse overheid vandaag een open brief gestuurd met een dringende boodschap: bescherm kinderen en jongeren tegen sociale media. België volgt daarmee het voorbeeld van Australië, dat zelfs al verder is. "Ik voorspel dat we binnen tien jaar vol ongeloof terugkijken op deze periode."
Volgens de experts zijn er genoeg wetenschappelijke bewijzen van de slechte effecten van overmatig schermgebruik, en is het de taak van de overheid om de kinderen hiertegen te beschermen.
Slechte schoolprestaties
De brief is ook ondertekend door de Nederlandse emeritus hoogleraar onderwijspsychologie Paul Kirschner.
"Het leidt tot slechte leerresultaten", zegt hij tegen RTL Nieuws. "Ze worden erdoor afgeleid als ze leren voor een proefwerk, ze gaan later naar bed en hebben daardoor een minder goede nachtrust. Dat zorgt ervoor dat ze minder goed kunnen onthouden wat ze geleerd hebben. Maar waar ik me het meest zorgen over maak, zijn hun schoolprestaties. Wat leren ze nog als ze constant afgeleid worden tijdens de les, tijdens het studeren, tijdens het huiswerk maken?"
Volgens pedagoog Marie Loop, één van de andere ondertekenaars, zijn onze kinderen 'ongevraagd een proefkonijn in het grootste sociale experiment ooit'. "Ik voorspel dat we binnen tien jaar vol ongeloof terugkijken op deze periode – en ons huidige onvermogen om hen te beschermen."
Baby op een loopfiets
Kinderpsychiater Binu Singh omschrijft het alsof je een baby op een loopfiets zet – daar is het dan ook nog te vroeg voor, schrijft Singh in de open brief. "Tegen het einde van de lagere school, tussen de 9 en 12 jaar, maken kinderen een grote sprong in hun sociale ontwikkeling. Het is geen goed idee om die cruciale vaardigheden vooral te leren in een virtuele wereld, waar weinig grenzen of correctie bestaan. In de echte wereld ziet en ervaart een kind van mens tot mens de impact van eigen handelen en spreken. Dit krachtig leermiddel valt weg online."
In de onderstaande video zie je wat social media met het tienerbrein doet:
De experts vinden daarom dat de minimumleeftijd voor sociale media omhoog moet naar 16 jaar, zoals in Australië ook al het geval is.
Ook vinden ze dat er voor ouders een nieuw advies moet komen over het schermgebruik van hun kinderen en willen ze dat er nieuwe doelstellingen worden gemaakt om schermgebruik in het onderwijs terug te dringen.
De brief is een initiatief van KidsUnplugged, een Belgische burgerbeweging die ouders, professionals en beleidsmakers samenbrengt rond het thema digitale gezondheid bij kinderen. Via KidsUnplugged kunnen ouders een pact ondertekenen om de aankoop van een smartphone voor hun kinderen uit te stellen.
In Nederland bestaat dezelfde beweging onder de naam Smartphonevrij Opgroeien. Die bood eind maart een petitie aan de Tweede Kamer aan.
"Dit gesprek moet gevoerd blijven worden", zei medeoprichter Danielle Batist van Smartphonevrij Opgroeien toen. "We hopen dat de politiek beseft dat het een ingewikkelde opvoedtaak is. Ouders snakken naar duidelijke en heldere richtlijnen. Voer niet alleen die eindeloze discussie over socialmediagebruik. Dat helpt allemaal niet als die kinderen die telefoons in de handen hebben."
Volgens haar moet de jeugd beschermd worden. "Als het vastgelegd of verboden is, kun je als ouder nog altijd daarnaar verwijzen. Maar nu ligt alles zo in het midden. Wanneer is jong te jong?"
Voor Nederland te betuttelend
Onderwijspsycholoog Kirschner verwacht dat een soortgelijke brief aan de Nederlandse overheid geen zin heeft. "België heeft nu een minister van Welzijn, Caroline Gennez, die zich er echt hard voor maakt. Daarom geloof ik dat zo'n brief daar ook echt effect gaat hebben. In Nederland noemen we dit al snel betuttelen en daarom ben ik bang dat het weinig effect zal hebben."
Maar mocht iemand zich geroepen voelen om een soortgelijke brief op te stellen voor de Nederlandse overheid, dan zal hij deze ook zeker weer ondertekenen.