Europa dreigt opnieuw met sancties tegen Rusland: 'Richten veel schade aan'
De Europese Unie dreigt met het opleggen van een nieuw sanctiepakket tegen Rusland. Aanleiding is de weigering van Rusland een tijdelijk staakt-het-vuren aan te gaan. Hiermee zal de toch al kwetsbare economie weer een klap krijgen.
Zonder tijdelijk staakt-het-vuren geen vredesonderhandelingen, zo is de houding van een aantal grote Europese landen waaronder Frankrijk, Duitsland en Spanje. Gisteravond liep het ultimatum voor een gevechtspauze van dertig dagen af, de Russische president Poetin heeft dat voorstel genegeerd. Zo vlogen gisteren nog meer dan honderd drones door het Oekraïense luchtruim.
Door het verstrijken van de deadline dreigde de Europese Unie deze week een nieuw sanctiepakket in te voeren. Het zou het zeventiende sanctiepakket van de EU zijn, waardoor Rusland veruit het zwaarst gesanctioneerde land ter wereld is.
21.692 sancties
De eerste sancties werden opgelegd in 2014 na de annexatie van het schiereiland de Krim. Sindsdien is het aantal sanctiepakketten fors uitgebreid. Ook de VS, Engeland en Japan hebben sancties opgelegd om de Russische economie en daarmee indirect de oorlogsmachine te treffen.
De sancties zijn tot nog toe gericht tegen staatsinstellingen, bedrijven en individuen. Zo kunnen duizenden Russische staatsburgers niet naar de EU reizen, zijn hun buitenlandse tegoeden bevroren en is het voor bedrijven verboden technologie te exporteren die mogelijk gebruikt kan worden om wapens mee te maken.
Ook is Rusland van het betalingssysteem Swift afgesloten, waardoor de handel aanzienlijk wordt belemmerd. Via omwegen zijn bepaalde onderdelen weliswaar te krijgen, maar dat is veel duurder.
Vanaf de Russische invasie in 2022 tot begin dit jaar hebben landen wereldwijd ten minste 21.692 sancties opgelegd aan Moskou. Die zullen op de langere termijn een grote weerslag op de Russische economie hebben, zegt Ruslanddeskundige Hans van Koningsbrugge van de Rijksuniversiteit Groningen.
Economie de pineut
"De Russische economie draait helemaal om de oorlog. Tot de wal het schip keert. Als je bijvoorbeeld niet investeert in onderwijs en medische zorg, dan ga je dat later voelen. Op de lange termijn zorgen de sancties voor echt grote schade."
En inmiddels hebben de sancties ook op kortere termijn al de nodige impact, zegt Van Koningsbrugge. "De steenkoolindustrie is in moeilijkheden, burgervliegtuigen zijn bijna verdwenen en de hele Russische maakindustrie verdwijnt ten koste van de defensie-industrie. Uiteindelijk is je economie de pineut."
Hij vervolgt: "De Russische consument voelt dit ook. De inflatie is erg hoog. Voor een hypotheek betaal je bijvoorbeeld 25 procent rente." Door die hoge rente zijn bedrijven ook zeer terughoudend met het doen van investeringen.
Wat het nieuwe sanctiepakket precies inhoudt, is nog niet precies bekend. Zo goed als zeker is de Russische schaduwvloot het doelwit. Dat zijn schepen die niet direct te herleiden zijn naar Rusland. Door geregeld de lading van schip naar schip over te laden is niet te traceren waar de vracht vandaan komt.
Schaduwvloot
Rusland gebruikt de schaduwvloot om westerse sancties te omzeilen, waardoor het land handel kan blijven drijven met Europa. "Het land verdient nog steeds veel geld met olie en gas", zegt advocaat Robbert de Bree die gespecialiseerd is in sanctierecht. "Daardoor blijft de economie nog enigszins draaien. Daar zit de mogelijkheid om Rusland nog hard te raken."
Niet voor niets heeft Engeland eind vorige week sancties op de Russische schaduwvloot ingevoerd. Daardoor hebben zo'n honderd schepen geen toegang meer tot Britse havens en wateren. Sinds begin vorig jaar zouden zij samen voor vele miljarden dollars aan fossiele brandstoffen hebben verhandeld. De Britse regering sprak daarom van het grootste sanctiepakket ooit.
Het nieuwe sanctiepakket van de Europese Unie zal het mogelijk ook hebben voorzien op de bankensector. "Zo hebben nog minder Russische banken toegang tot het betalingsverkeer via Swift", zegt De Bree. "Ook kan het Europese banken dwingen om dochterbedrijven in Rusland te verbieden. Dat kan ook enige impact hebben."
Istanbul
Rusland toont zich allerminst onder de indruk van de toegenomen Europese druk. "Rusland accepteert geen ultimatums, dat is ongepast. Je kunt niet op zo'n manier tegen Rusland praten", foeterde Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov gisteren. Het land weigert akkoord te gaan met een tijdelijk staakt-het-vuren, zolang Oekraïne militair wordt ondersteund door het Westen.
In plaats van een tijdelijke gevechtspauze zet Moskou in op directe vredesonderhandelingen met Oekraïne. Aankomende donderdag staat een ontmoeting tussen Poetin en Zelensky op het programma in de Turkse stad Istanbul. De vraag is of dat doorgaat als de wapens nog steeds niet zwijgen.
In 2023 zette RTL Z al op een rijtje welke gevolgen de sancties voor Rusland hadden, een jaar na de inval in Oekraïne.
