Nog geen vredesoverleg, maar ruzie tussen Rusland en Oekraïne: 'Zelensky is een loser'

De Oekraïense president Zelensky is niet onder de indruk van de delegatie die Rusland naar Turkije heeft gestuurd, omdat er geen hooggeplaatste vertegenwoordigers bij zijn. Bij zijn aankomst in Turkije noemde Zelensky de Russische delegatie een 'poppenkast'.

"Wie gebruikt er nou het woord 'poppenkast'? Een clown? Een loser?", zei een woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken als reactie op Zelensky. Ze beweert dat Zelensky geen fatsoenlijke opleiding heeft genoten, terwijl Zelensky een rechtenstudie heeft afgemaakt in Oekraïne.

Opvallende afwezigen zijn de Russische buitenlandminister Sergei Lavrov en de hooggeplaatste diplomaat Joeri Oesjakov. Eerder dit jaar waren zij allebei aanwezig in Saoedi-Arabië voor gesprekken met de Verenigde Staten over de oorlog in Oekraïne. Lavrov hekelde het voorstel van Zelensky voor een persoonlijke ontmoeting met de Russische president Vladimir Poetin in Istanbul. Hij noemde Zelensky om die 'eis' een 'zielig persoon'.

Zelensky zegt een topdelegatie te hebben gestuurd om over vrede te praten. Wie er precies in die delegatie zit, is niet bekend. Voorheen leidde Zelensky's meest vertrouwde adviseur, Andriy Jermak, de gesprekken met de Verenigde Staten over vrede.

"Een van de belangrijkste spelregels van diplomatie is dat je op gelijk niveau onderhandelt", vertelt Oost-Europadeskundige Nicolaas Kraft van Ermel-Nijland, van de Rijksuniversiteit Groningen. "Zelensky is wél in Turkije en Poetin niet, en daaruit kunnen we afleiden dat Rusland nu helemaal niet op vrede zit te wachten. Je kan je ook afvragen of Oekraïne tegen elke prijs vrede wil, maar Kyiv kan zich minder permitteren. Zij zijn namelijk sterk afhankelijk van de grillen van Donald Trump. Die mogen ze niet boos maken."

In de onderstaande video legt correspondent Olaf Koens uit waarom Vladimir Poetin vandaag niet in Turkije is om te onderhandelen over vrede, terwijl Volodymyr Zelensky hem heeft uitgenodigd en vandaag wél in Turkije is.

Zo konden Rusland en Oekraïne het niet eens worden over het tijdstip waarop de gesprekken zouden beginnen. Het Russische persbureau TASS meldde dat de ontmoeting vanochtend om tien uur zou beginnen, maar Oekraïne noemde dat 'nepnieuws'.

Een grote groep journalisten stond om tien uur vanochtend op de plek waar de onderhandelingen zouden plaatsvinden, maar er gebeurde niets. "Zelfs de bewakers buiten leken niet te weten waarom we daar waren", schrijft een journalist van CNN. Later stelde de woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken dat de gesprekken in de middag zouden beginnen. Turkije en Oekraïne hebben dat allebei nog niet bevestigd.

Voordat de vredesonderhandelingen beginnen zou Rusland eerst over andere aspecten van de oorlog willen praten. De landen zijn hierdoor in een patstelling geraakt, aldus een Turkse bron. Volgens het Kremlin is de Russische delegatie klaar voor overleg, maar is het niet bekend of Oekraïne komt opdagen. Zelensky liet in de ochtend weten dat hij na een gesprek met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan de volgende stappen bepaalt.

Poetin niet, Trump niet

Oekraïne en Rusland staan op het punt voor het eerst in ruim drie jaar vredesonderhandelingen te houden. Dat gebeurt op initiatief van Poetin. Hij reageerde daarmee op een voorstel van Oekraïne en bondgenoten om een staakt-het-vuren van dertig dagen in te voeren. Zelensky stelde Poetin vervolgens voor elkaar in Istanbul te treffen, maar die ging niet akkoord. Het Kremlin meldt dat Poetin woensdagavond topfunctionarissen sprak en de delegatie instructies gaf.

De Amerikaanse president Donald Trump, die in het Midden-Oosten is, heeft gezegd mogelijk naar Turkije te gaan als er aanleiding voor is. Volgens het Kremlin heeft Poetin ondanks die aankondiging geen plannen om naar Istanbul te gaan. Het Witte Huis liet daarop weten dat Trump niet naar Turkije gaat. "Waarom zou Poetin gaan als ik er niet ben?", zei Trump vandaag.