Palestijnse Israëliërs tijdens raketaanvallen: 'We worden letterlijk buitengesloten van schuilkelders'

Op vrijdag 13 juni begon Israël een grootschalige luchtaanval op Iran. Het Iraanse regime onder leiding van ayatollah Khamenei reageerde met honderden raketten en drones. Inmiddels zijn daarbij meer dan 200 Iraniërs en ruim 20 Israëliërs omgekomen

Bij elke raketaanval gaat het luchtalarm in Israël af. Voor veel Israëliërs betekent dat direct vluchten naar een schuilkelder. Het land beschikt naar schatting over ongeveer een miljoen privé-schuilkelders en tienduizenden openbare. Toch is er volgens correspondent Olaf Koens een groot verschil in de beschikbaarheid van schuilkelders tussen steden waar voornamelijk Joodse Israëliërs wonen en waar Palestijnse Israëliërs de meerderheid vormen. 

In onderstaande kader leggen we uit wat precies verstaan wordt onder Palestijnse Israëliërs:

Palestijnse Israëliers

Voor de Tweede Wereldoorlog bestond ongeveer driekwart van de bevolking in het huidige Israël uit moslims, tegenover bijna een kwart Joden. Tijdens de Nakba in 1948 vluchtten honderdduizenden Palestijnse moslims en christenen naar de Westelijke Jordaanoever en Gaza. Een deel bleef achter in Israël en kreeg de Israëlische nationaliteit. Inmiddels heeft ongeveer 20 procent van de Israëlische bevolking een Arabische achtergrond, wat neerkomt op bijna twee miljoen Palestijnse Israëliërs. 

Schuilkelders verplicht 

Sinds 1951 is het in Israël verplicht om beschermde ruimtes te bouwen in nieuwe gebouwen. "Vanaf 1992 is de wetgeving aangescherpt", legt Koens uit. Sindsdien moet elke woning een versterkte kamer hebben, een mamad, die bestand is tegen explosies. 

"Veel Palestijnse Israëliërs wonen in relatief oude steden waar weinig stadsontwikkeling is geweest", vertelt Koens. “Denk aan steden als Nazareth en Umm al-Fahm. Daar zijn nauwelijks schuilkelders aanwezig. Het verschil met steden waar voornamelijk Joodse inwoners wonen, is echt schrijnend."

In steden als Tel Aviv en Oost-Jeruzalem waren beschermde ruimtes een prioriteit. "In nederzettingen, of steden die ooit als nederzetting begonnen, waren schuilkelders een eerste vereiste,” zegt de correspondent. "Die kwamen meteen tijdens de bouw van metrolijnen, zwembaden of universiteiten."

De 31-jarige Tariq woont in Nazareth en bevestigt aan RTL Nieuws dat de meeste gebouwen in de stad oud zijn en de verplichte schuilkelders dus niet hebben. "In steden met een Joodse meerderheid is er dan een alternatief: openbare schuilkelders of verplaatsbare schuilplaatsen die door de gemeente worden geplaatst", zegt hij.

"Helaas is de staat niet geïnteresseerd in het leven van haar Arabische burgers", laat Tariq weten. "De overheid geeft niet genoeg budgetten aan Arabische gemeenten, die al kampen met financiële tekorten, om zulke schuilkelders te regelen." Bovendien dreigt de minister van Financiën, de omstreden Bezalel Smotrich, steeds opnieuw met het verder verminderen van deze middelen. 

Tijdens raketaanvallen moeten Palestijnse Israëliërs daarom zelf beschutting zoeken. "Bijvoorbeeld onder een trappenhuis of hopen dat je bij een buurman mag schuilen die wel een veilige kamer heeft", zegt Tariq. "Anders sta je dus op straat, onder het loeien van de sirenes, op zoek naar een veilige plek."

"In de praktijk komt het erop neer dat je dekking zoekt en bidt dat geen raket of granaatscherf je raakt. De kans om gewond te raken door raketten is veel groter in een Arabische stad", vertelt de Palestijnse Israëliër. Hetzelfde geldt voor Arabieren in steden als Haifa en Lod. In Joodse steden staan overal openbare schuilkelders, maar in de wijken waar vooral Arabieren wonen, is er niemand die investeert in veiligheid." Vijf dagen geleden eiste een Iraanse raket het leven van vier Palestijnse-Israeliërs in de Israëlische stad Tamra, vlakbij Haifa. 

Discriminatie in Israel 

Discriminatie speelt niet alleen een rol bij Palestijnen, maar ook bij andere niet-Joodse bevolkingsgroepen. Zo deelde het Turkse nieuwsmedium TRT World onlangs een video waarin Thaise gastarbeiders werden geweigerd bij een openbare schuilkelder in Israël. "Er zijn veel buitenlandse gastarbeiders, vooral uit Azië, en zij worden regelmatig geconfronteerd met racisme", zegt Koens. 

De Iraanse ballistische raketten zijn krachtiger dan die van Hezbollah, waarvan de meeste grote steden als Tel Aviv of Jeruzalem niet bereiken. "En de raketten van Hamas zorgen bij veel Israëliërs nauwelijks nog voor paniek,” zegt Koens. Israëlische luchtafweer, de Iron Dome, onderschept bijna alle aanvallen. Maar veel Iraanse raketten bereiken hun doel en richten meer schade aan, waardoor nu meer Israëliërs massaal de schuilkelders opzoeken. “Hoe meer mensen, hoe voller de schuilkelder."

En hoe voller de schuilkelders, hoe meer mensen worden geweigerd. Volgens Tariq worden vooral niet-Joden 'letterlijk buitengesloten'. "Er zijn deze week al een paar incidenten geweest waarbij Palestijnen en buitenlanders geen toegang kregen tot schuilkelders. Ik weet dat er één incident was in Jaffa, en een ander in Haifa, waar een Palestijnse verpleegkundige werd geweigerd – ironisch genoeg stonden daar mensen die ze zelf verzorgde als patiënt in het Rambam-ziekenhuis."