'Dode lichamen om ons heen en een golf van angst', schokkende taferelen bij voedselpunten in Gaza

Vrijwel dagelijks zijn er beschietingen bij de GHF-distributiepunten in Gaza. Daarbij waren begin deze week ruim 410 doden gevallen, meldt VN-mensenrechtenorganisatie OHCHR. De afgelopen dagen kwamen daar volgens lokale ziekenhuizen nog eens bijna 50 doden bij. 

Minstens 93 anderen zouden zijn gedood toen ze probeerden de zeer beperkte hulpkonvooien van de VN en andere humanitaire organisaties te naderen.

Al deze mensen kwamen om door beschietingen van Israëlische soldaten en drones, laten lokale hulpverleners en medici weten. Ooggetuigen zeggen dat Israëlische militairen de afgelopen twee weken herhaaldelijk het vuur hebben geopend op menigten die op weg waren naar dringend benodigd voedsel.

'Israël schiet vaak op grote groepen'

Zo ook de 23-jarige Warda Nabaheen, die samen met haar moeder, twee zussen en broertje naar een hulppost van GHF ging om bloem te halen. "We hadden al dagenlang niets meer te eten. We hadden het al drie keer eerder geprobeerd, maar het was toen niet gelukt om hulp te krijgen", zegt ze tegen RTL Nieuws.

"We stonden op een afstand van de menigte, omdat we wisten dat Israël vaak op grote groepen mensen schiet. We wilden geen doelwit worden. Tot een helikopter over ons heen vloog. Die gooide bommen, en soldaten op de grond begonnen te schieten. Ik zag mensen om ons heen op de grond liggen – dood. Er lagen meer dan tien lichamen."

Via een lokale journalist lukt het om Warda en haar familie op te zoeken, bekijk de video:

Warda's moeder raakte gewond aan haar hand en been. Een zus wordt in haar arm geraakt, een andere zus breekt haar arm op drie plekken. Warda zelf raakt gewond aan haar hoofd, en ze krijgt drie granaatscherven in haar buik.

"Alles wat ik me herinner zijn de dode lichamen om ons heen, en een golf van angst die door me heen ging. Daarna verloor ik het bewustzijn", vertelt ze verder. "In het ziekenhuis hebben ze mijn milt moeten verwijderen omdat er een scherf in zat. Ik had veel bloed verloren en dacht dat ik zou overlijden. Ik kreeg een plaatselijke verdoving en was nog bij bewustzijn toen ze mijn buik opensneden."

Leger ontkent

Het Israëlische leger ontkent de beschietingen op Palestijnen in de buurt van de GFH-voedselpunten. Het beweert dat het slechts waarschuwingsschoten afvuurt op mensen die zich verdacht zouden gedragen richting militairen. "Maar van waarschuwingsschoten ga je niet dood", zegt RTL-correspondent Pepijn Nagtzaam. "We horen van mensen die daar zijn, ook hulporganisaties, dat er gericht geschoten wordt."

De GHF-locaties zelf bevinden zich in Israëlische militaire zones waar onafhankelijke media geen toegang toe hebben. Om daar te komen moeten de Gazanen langs stukjes grond die door Israëlische soldaten bezet zijn, dit zijn no-go-areas voor de Palestijnen. "Maar vaak weten die mensen dat niet eens. Het is een denkbeeldige lijn. Als ze dan net even te dichtbij komen, kunnen Israëlische soldaten met scherp schieten als die hun ogen zich verdacht gedragen. Dat kan al als ze een rugzak dragen of net over het verkeerde zandpad lopen. Je weet pas dat je er niet mag komen van Israël, als je neergeschoten bent."

Nagtzaam geeft aan dat er wetteloosheid in Gaza heerst en een mensenleven voor veel Israëlische soldaten niets waard is. "Ze staan op scherp, het zorgt ervoor dat er maar weinig aanleiding nodig is om te schieten."

Dodelijke val

De internationale kritiek zwelt steeds verder aan door de stroom aan verklaringen van Palestijnen, medici en andere hulpverleners. "Het nieuw gecreëerde, zogenaamde mechanisme is een gruwel die wanhopige mensen vernedert en degradeert", zegt Philippe Lazzarini, hoofd van het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA). "Het is een dodelijke val."

De Gaza Humanitarian Foundation (GHF) is opgericht in februari op initiatief van Israël en de VS. De organisatie zegt dat het tot dusver 40 miljoen maaltijden heeft uitgedeeld in Gaza. 

GHF vervangt het gebruikelijke noodhulpsysteem dat door de VN wordt gecoördineerd, omdat Israël beweert dat Hamas uitgedeeld voedsel steelt. Bewijs hiervoor heeft het land nooit geleverd. Ook de VN zelf ziet geen bewijs dat Hamas systematisch humanitaire hulp in beslag neemt.

De GHF wordt zwaar bekritiseerd door internationale hulporganisaties. Zij vinden dat het nooit zo mag zijn dat een van de strijdende partijen bepaalt wie er wel of geen noodhulp krijgt. De hulporganisaties hekelen de GHF-punten en eisen dat voedsel en hulpgoederen zo snel mogelijk en ongehinderd wordt geleverd aan de bevolking van Gaza. 

"Het is echt een schijnoplossing", zegt Rode Kruis-woordvoerder Daniëlle Brouwer. "Je ziet bijna dagelijks dat deze zogenaamde 'hulp' alleen maar mensenlevens kost in plaats van redt. Laat dit over aan onafhankelijke organisaties. Want dat zijn zij niet."

Rode Kruis-medewerkers van een veldziekenhuis in Rafah, nabij de GHF-voedselpunten, zien de slachtoffers van de beschietingen binnenstromen. Van 27 mei tot en met 22 juni registreerde het veldhospitaal 1728 extra patiënten als gevolg van incidenten waarbij meerdere slachtoffers betrokken waren (zogeheten 'mass casualty incidents'). 

In bijna 90 procent van de gevallen ging het om schotwonden of verwondingen door explosieven. Dat zijn zelfs in de Gaza-oorlog ongekende aantallen, zegt Brouwer.

Teruglopen door hongerige menigte

De manier waarop GHF het schaarse voedsel nu uitdeelt, levert gevaarlijke situaties op, ziet het Rode Kruis. Zo moeten Palestijnen die net een zak meel hebben gekregen, geregeld weer door de hongerige menigte teruglopen, wat de kans op afpakken en vechtpartijen aanzienlijk vergroot.

Ook is er veel chaos bij de GHF-voedselpunten omdat er geen ordelijk systeem is met bijvoorbeeld bonnetjes, waardoor mensen niet weten of zij nog wel aan de beurt komen.

Een ander punt van kritiek is dat ook niet goed wordt nagedacht wie welke noodpakketten mee krijgt. Noodpakketten waarin bovendien vaak cruciale dingen ontbreken, zoals eiwitrijk voedsel en medicijnen, maar vooral gedroogd voedsel zit dat door een gebrek aan water niet of moeilijk gekookt kan worden.

Volgens het Wereldvoedselprogramma (WFP) neemt de kans op hongersnood in de Gazastrook toe door de Israëlische blokkades. De gehele bevolking van Gaza – 2,1 miljoen mensen – krijgt naar verwachting binnenkort te maken met acute voedselonzekerheid. Voor 470.000 mensen dreigt binnen drie maanden een extreem voedselgebrek waarbij mensen zullen sterven van de honger.

VS doneert 30 miljoen dollar

Gisteren onthulde Reuters dat de Verenigde Staten 30 miljoen dollar doneert aan de omstreden Gaza Humanitarian Foundation. Dat bevestigen meerdere bronnen aan het persbureau. Dat de Amerikanen diplomatieke steun geven aan GHF was al langer bekend, maar dit is de eerste keer dat ook een financiële bijdrage van de Amerikaanse overheid aan de organisatie naar buiten komt.