Ook bij nieuwe ontmoeting Rusland en Oekraïne zal 'wonderbaarlijke doorbraak' uitblijven

Oekraïne en Rusland gaan vandaag of morgen voor de derde keer om de tafel in de Turkse stad Istanbul. En hoewel Amerika de afgelopen weken de druk opvoerde, zijn de verwachtingen laag gespannen. "Het gebrek aan vertrouwen is nog altijd even groot", stellen correspondenten Chris Colijn en Olaf Koens.
Alleen al het uitzoeken van de dag van de ontmoeting leidde tot onenigheid. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zei eerder deze week dat de gesprekken vandaag zouden plaatsvinden, terwijl het Russische staatspersbureau TASS morgen noemt. En op dit moment, woensdagmorgen, is nog steeds niet duidelijk wanneer er gesproken gaat worden.
Over de eigen lage verwachtingen liet het Kremlin geen gras groeien. "Er is geen reden om een wonderbaarlijke doorbraak te verwachten", zei Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov tegen verslaggevers. "Dat is onder de huidige omstandigheden onwaarschijnlijk." Ook vertelde hij dat het 'misleidend' was om een tijdlijn vast te stellen voor een mogelijke vredesregeling en noemde hij de agenda 'ingewikkeld'.

En ingewikkeld, dat zijn de vredesbesprekingen, want beide partijen vertrouwen elkaar nog altijd even weinig, stellen beide correspondenten. Ook houden ze vast aan hun eigen voorwaarden, legt correspondent Koens uit. "Rusland wil bijvoorbeeld nog altijd de bezette gebieden behouden en Kyivs regering veranderen." Oekraïne daarentegen eist dat de Russen vertrekken en het bezette land teruggeven.
Op een onmiddellijk staakt-het-vuren, waar Oekraïne al maanden bereid toe zegt te zijn, is ook nog weinig zicht, vult verslaggever Chris Colijn aan. "Want de Russen zeggen daar alleen toe bereid te zijn als Oekraïne grondgebied afstaat." Rusland zou volgens hem pas echt in beweging komen als het akkoord gaat met een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren.
Ultimatum: 50 dagen
Of Rusland in beweging komt, blijft de vraag, zelfs nu de Amerikaanse president Donald Trump de druk opvoert. Zo wil hij sinds vorige week wapens verkopen aan Oekraïne en kwam hij met een ultimatum van vijftig dagen. Als er dan geen vredesakkoord ligt, volgen er sancties.
Maar of dat de onderhandelingen versnelt, vraagt Koens zich af. "Mijn inschatting is van niet." Het land kent al sinds 2014 sancties. "En ook nu zijn ze er niet heel bang voor, heb ik het idee." Colijn ziet hetzelfde. "Tot nu toe zijn ze niet onder de indruk. Toen Trump het aankondigde, stonden Russische beurzen juist in de plus, omdat ze eerder op directe sancties hadden gerekend."
Toch kunnen Trumps sancties wel degelijk effect hebben, benadrukt Colijn. "Als die er echt komen, dan is dat echt zwaar voor de Russische economie." De sancties raken namelijk ook Ruslands handelspartners, zoals China en India. "Die zullen dan geen olie meer kopen en dan loopt Poetin flinke inkomsten mis."
Kleine succesjes
Hoewel voorgaande gesprekken in mei en juni niet leidden tot een staakt-het-vuren, hadden ze wel resultaat, benadrukt Koens. "Daar kwam de grootste gevangenenruil tot nu toe uit voort." En bij de tweede ruil werden ook veel overleden soldaten uitgeruild, voegt Colijn toe. "Dat zijn kleine succesjes en dat is op zich al winst," aldus Koens.
Toch hebben de Oekraïners weinig hoop dat de gesprekken tot iets goeds leiden, stelt Colijn. "President Poetin heeft vijftig dagen extra gekregen en elke dag dat de oorlog doorgaat, wint Rusland ietsje aan terrein." Intussen hebben de Russen ook het aantal droneaanvallen opgevoerd, waardoor ook veel nieuwe burgerdoden blijven vallen.
Eind mei maakten Rusland en Oekraïne een begin aan de grootste gevangenenruil sinds het begin van de oorlog. Bekijk het in deze video: