Hackers en drones uit Oekraïne zitten Russisch luchtverkeer steeds vaker dwars

Een grote hack bij de Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot heeft gisteren voor meer dan 100 geannuleerde vluchten gezorgd. De aanval is opgeëist door een pro-Oekraïens hackerscollectief.
De hackersgroep, Silent Crow, claimt een jaar bezig te zijn geweest met de aanval, en zegt dat 'de IT-infrastructuur van Aeroflot volledig is vernietigd'.
Ook drones een plaag voor luchtvaart
Het lijkt onderdeel van een bredere Oekraïense strategie om het voor Russen zo moeilijk mogelijk te maken om het vliegtuig te pakken. Ook met droneaanvallen wordt de Russische luchtvaart regelmatig platgelegd.
"Het is niet zo dat Russische burgervliegvelden ook echt de doelen zijn van die drones. Of tenminste, ze worden niet geraakt", zegt Rusland-correspondent Olaf Koens. "Maar toch: als drones op grote steden afvliegen, wordt het luchtruim vaak uit voorzorg een paar uur gesloten."
Dat is niet voor niks: vorig jaar, op eerste kerstdag, schoot de Russische luchtverdediging per ongeluk een vliegtuig neer dat onderweg was naar Tsjetsjenië. 38 mensen kwamen om.
Opnieuw bijna raak
En een Russische journalist meldt dat het twee weken geleden bijna weer zover was. De luchtverdediging bij Moskou zag een vliegtuig uit Belarus aan voor een Oekraïense drone. Het vliegtuig werd beschoten, maar liep slechts lichte schade op.

Het leidt regelmatig tot dit soort situaties op de grote vliegvelden van Moskou en Sint-Petersburg. Tientallen vertraagde of geannuleerde vluchten, en passagiers die in de terminal overnachten.
Slapen op de grond
"We hebben het hele jaar voor deze reis gespaard", zegt Vladimir Shevchuk tegen The Guardian. Hij had met zijn gezin een vakantie naar Antalya in Turkije geboekt, maar slaapt nu op de grond van het vliegveld. "We krijgen ons geld van ons hotel niet terug, en kunnen niet omboeken."
De afgelopen maand werd 14 procent van de vluchten die zouden moeten vertrekken van een van de drie grootste vliegvelden van Moskou, geannuleerd. Op Vnukovo, het tweede vliegveld van de stad, was dat zelfs 28 procent. Ter vergelijking: in diezelfde periode werd slechts 3 procent van de vertrekkende vluchten op Schiphol geannuleerd.

Vergeleken met de vele dodelijke slachtoffers van de oorlog, zowel aan Oekraïense als Russische kant, zijn gemiste vluchten en uitgestelde vakanties 'natuurlijk klein leed', vindt correspondent Koens.
Miljoen Russische oorlogsslachtoffers
"Het aantal omgekomen Russische soldaten wordt op 200.000 geschat. Dan heb je nog een viervoud daarvan aan soldaten dat zwaargewond terugkeert. Dat zijn al een miljoen slachtoffers, en dan zijn er nog ongeveer een miljoen mensen die nú vechten. Als je de families van al die soldaten meetelt, heb je zo’n 15 miljoen mensen die heel direct getroffen zijn door de oorlog."
De meeste soldaten die in Oekraïne vechten hebben daar niet voor gekozen. "Die moeten gewoon in dienst. Frontsoldaten komen vaak uit arme regio’s, zoals Siberië", legt Koens uit. "De Russen die op vliegvakantie kunnen, komen uit de rijkere middenklasse. Die kunnen vaak onder hun dienstplicht uitkomen, of dienen op een basis in de buurt van Moskou."
Wat de intenties van de Oekraïners ook zijn, het resultaat is duidelijk: sinds de oorlog is het vliegtuig pakken voor Russen moeilijker geworden, en ook een stuk riskanter.
Software zonder updates
"Vliegen in Rusland was altijd al gevaarlijk, maar nu al helemaal", zegt Koens. "Door westerse sancties kunnen vliegmaatschappijen geen reserveonderdelen voor hun vliegtuigen meer krijgen, of alleen via een omweg. Software die gebruikt wordt in de cockpit kan geen update meer krijgen."
Vorige week nog stortte een Russisch vliegtuig neer, 50 inzittenden stierven. De precieze oorzaak is nog niet bekend, wel is duidelijk dat het vliegtuig al 50 jaar gebruikt werd.
Op allerlei manieren voert Rusland ook al jaren een schaduwoorlog uit tegen Europa, hoe dat precies zit, zie je in deze video: