Olieproducent Rusland heeft te weinig benzine, en dat komt door Oekraïense aanvallen
Oekraïne weet meerdere keren per week succesvolle aanvallen uit te voeren op Russische olievoorzieningen. Vannacht werd een van de grootste raffinaderijen van het land geraakt, in de plaats Rjazan. Russische burgers merken dat de benzineprijs stijgt, en op sommige plekken is de brandstof zelfs op rantsoen.
"De raffinaderij van Rjazan heeft een verwerkingscapaciteit van 17,1 miljoen ton per jaar, en is één van de vier grootste olieraffinaderijen in Rusland", schrijft de hooggeplaatste Oekraïense commandant Robert Brovdi vanochtend op sociale media.
Brovdi leidt de zogeheten 'onbemande macht', een aparte tak van de Oekraïense strijdkrachten die zich bezighoudt met droneaanvallen. Het bestaat naast de landmacht, luchtmacht en marine. De onbemande macht voert bijna dagelijks droneaanvallen uit op Russisch grondgebied, vaak in samenwerking met de Oekraïense geheime dienst.
De aanvallen hebben impact: volgens onafhankelijke schattingen is tot wel 20 procent van de Russische raffinaderij-capaciteit beschadigd door Oekraïense aanvallen. Die raffinaderijen heeft Rusland nodig om brandstof te maken van ruwe olie.
Geen paniek
Rusland kampt nu met recordprijzen voor benzine, en op sommige plekken wordt de brandstof alleen nog op rantsoen verkocht. Dat geldt bijvoorbeeld op het schiereiland de Krim, dat Rusland in 2014 illegaal inpikte van Oekraïne.
"Er zijn tekorten, maar er is geen paniek", legt Rusland-correspondent Olaf Koens uit. "De Oekraïense aanvallen raken de productie, dat zien mensen aan de pomp. Soms zijn benzinestations uitverkocht, soms staan er lange rijen."
Op Russische sociale media klagen mensen over de lange rijen en hoge prijzen. "We wachten al uren, en niemand weet of we onze auto's überhaupt vol kunnen tanken", zegt een man in een van de berichten.
Maar omdat Rusland zo’n enorme olieproductie heeft, zijn zelf dit soort grote aanvallen relatief volgens Koens. "Twintig procent van de raffinaderij-capaciteit is significant, maar het legt de Russische economie niet plat."
Sociaal contract onder druk
Toch zit er voor Rusland een risico in, zegt Koens. "Als de Oekraïners er in slagen om de aanvallen op te voeren en er daadwerkelijk grote tekorten ontstaan, zal dat voor verdere economische neerslag zorgen. Dan komt er ook meer onrust onder de bevolking."
"Er is een ongeschreven sociaal-contract in Rusland. De politiek heeft vrij spel, zolang de levensstandaard hoog blijft. Dat merk je ook in de oorlog. Zolang de middenklasse in de grote steden er niet te veel van merkt, zul je geen grote protesten zien. Maar wanneer er geen benzine meer is, wanneer je uren moet wachten voor een paar liter brandstof, dan zal dat voor beroering zorgen."
"Op zichzelf zal de daling van de benzineproductie geen invloed hebben op Poetins greep op de macht, of op zijn bereidheid om zijn oorlog tegen Oekraïne te beëindigen", schrijft de Amerikaanse denktank Center for Strategic and International Studies. Niettemin kunnen de aanvallen wel zorgen dat de druk op Poetin iets hoger wordt, schrijven de experts.
Dat lijkt ook de inschatting van Oekraïne's Europese bondgenoten. Verschillende Europese functionarissen vertellen aan nieuwssite Politico dat Oekraïense aanvallen kunnen helpen om Poetin onder druk te zetten. Het doel is om hem te dwingen tot vredesonderhandelingen. De aanvallen moeten dan wel gecombineerd worden met andere drukmiddelen, zoals sancties.
Russische aanvallen op Oekraïne
Rusland voert al sinds de herfst van 2022 aanvallen uit op Oekraïense energievoorzieningen, nog ver voordat Oekraïne op grote schaal zulke aanvallen kon uitvoeren. Miljoenen Oekraïners kampten daardoor met stroomuitval en een gebrek aan verwarming in huis.
De afgelopen maanden richtte Rusland zich voornamelijk op andere doelen, maar sinds eind augustus lijkt Rusland het weer gemunt te hebben op de Oekraïense energievoorzieningen.
"Het Kremlin lijkt zijn drone- en raketaanvallen op de Oekraïense energie-infrastructuur voorafgaand aan de winter van 2025 te hervatten", schrijft de denktank Institute for the Study of War. "Waarschijnlijk is het een poging om de Oekraïense wil te breken, zodat het zich niet verzet tegen de Russische agressie."
Rusland neemt ook Oekraïense steden onder vuur, bijna iedere dag. Hieronder zie je een video over een van die recente aanvallen, vorige week.
