Scheldpartij in het Witte Huis: 'Trump wil deal met Rusland en gooit Oekraïne voor de bus'

Tijdens de ontmoeting smeet Trump ook met kaarten van de huidige frontlinie in Oekraïne. Trump waarschuwde dat Poetin Oekraïne zal 'vernietigen' als Zelensky niet akkoord gaat met een deal die de Amerikaanse president voor ogen heeft. Olaf Koens vertelt hoe de ontmoeting uit de hand liep.

Wat gebeurde er in het Witte Huis?

"Het had een vrij eenvoudig bezoek moeten worden", legt Koens uit. "De Oekraïners willen meer militaire wapenleveranties veiligstellen, en deze reis naar Washington was zorgvuldig voorbereid. Het idee was dat Zelensky om de levering van Tomahawk-raketten zou vragen, langeafstandsraketten waarmee doelen diep in Rusland kunnen worden geraakt. Al eerder is afgesproken dat Europese landen voor de Amerikaanse wapenleveranties gaan betalen."

"Maar het liep, zo blijkt nu, heel anders. Afgelopen vrijdag wisten we al dat Trump de levering van de Tomahawks niet heeft toegezegd. Voor hij Zelensky ontving in het Witte Huis sprak hij telefonisch met de Russische president Poetin. Die stelde opnieuw een topontmoeting voor, deze keer in de Hongaarse hoofdstad Boedapest. Bovendien kwam Rusland zelf met een voorstel tot een regulering van de oorlog waarbij Oekraïne de Donbas aan Rusland zou moeten overgeven, iets wat voor de Oekraïners onacceptabel is. In ruil daarvoor zou Rusland zich terugtrekken uit twee andere gebieden in Oekraïne die het nu bezet. Het is een beetje alsof je je been moet inleveren, maar er een hand voor terugkrijgt."

Volgens de Financial Times werd het een scheldpartij, net als afgelopen februari, zegt Koens. "Toen voltrok dat zich voor het oog van de camera's, nu gebeurde het achter gesloten deuren. Trump zou de kaarten met de huidige frontlinies in Oekraïne hebben weggesmeten. Volgens bronnen aan de krant is hij er klaar mee 'steeds maar weer' de kaart van Oekraïne te zien. 'Deze rode lijn, ik weet niet eens waar dat is. Ik ben er nog nooit geweest!' zou Trump hebben gezegd. Bovendien zou hij verschillende Russische standpunten uit zijn gesprek met Vladimir Poetin hebben overgenomen."

Waar gaat het precies om?

"Ik denk dat het te maken heeft met het succes van de deal die Trump eerder sloot in het Midden-Oosten. Het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas is al lang weer geschonden, maar in de ogen van Donald Trump is hij de held. Dat wil hij doortrekken naar de oorlog in Oekraïne. Na afloop van de topontmoeting zei Donald Trump dat hij voor zich ziet hoe de huidige frontlinies in het oosten van Oekraïne kunnen worden bevroren en dat de oorlog zo kan stoppen. Maar achter de schermen zet hij blijkbaar meer druk op Oekraïne om ze te overtuigen land af te staan." 

"Behalve het schiereiland De Krim bezet Rusland vier verschillende regio's in Oekraïne: Donetsk en Loehansk, en de regio's rondom Cherson en Zaporizja. Poetin zou Trump hebben voorgesteld zich terug te trekken uit Cherson en Zaporizja, mits hij Donetsk en Loehansk zou kunnen houden. Dat is pijnlijk, want Oekraïne vecht al elf jaar om controle van het gebied, en sommige delen van de regio zijn nog altijd niet door Rusland veroverd."

Wat gaat er de komende tijd gebeuren?

"Het blijft opmerkelijk om te zien hoe makkelijk de Amerikaanse president Trump zich door de Russische president Poetin laat beïnvloeden. Een eerdere topontmoeting in Alaska draaide op niets uit, en zorgde er juist voor dat de Amerikanen meer steun voor Oekraïne uitspraken. Trump beloofde zware sancties in te stellen, maar daar is maar weinig van terechtgekomen. Ook nu weer lijkt Trump na één telefoontje uit Moskou bij te draaien."

Het wordt interessant om te komende dagen te zien wat de Europese reactie zal zijn, zegt Koens. "Na de eerdere schreeuwpartij begin dit jaar zag je dat Europese leiders, net als secretaris-generaal Mark Rutte van de NAVO, niet alleen hun steun voor Oekraïne uitspraken, maar Zelensky ook fysiek vergezelden bij ontmoetingen met Donald Trump. Europese diplomaten maken zich intussen grote zorgen over de topontmoeting tussen Trump en Poetin in Boedapest. De komende dagen zal duidelijk worden wanneer dat gaat gebeuren, en wie er aan tafel zit."

"Eerder zagen we dat Trump de interesse in de oorlog in Oekraïne is kwijtgeraakt. Maar met het vooruitzicht op een deal net als in het Midden-Oosten lijkt hij opnieuw geïnteresseerd, én lijkt hij bereid Oekraïne voor de bus te gooien."

De Tomahawk-kruisraketten van de Verenigde Staten zijn een gewild wapen bij de Oekraïne president Zelensky. Met de raketten zou hij doelen diep in Rusland kunnen raken. Dat zou Rusland kunnen dwingen aan te schuiven aan de onderhandelingstafel: