Uitdager Magyar wil niets liever dan de Hongaarse premier Orbán van de troon stoten

Orbán is al vijftien jaar onafgebroken aan de macht. Onder zijn leiding is Hongarije ingrijpend veranderd. Er is sprake van corruptie, concentratie van de macht, en de onafhankelijkheid van rechters is zwaar in het geding. Ook zijn de lhbti-rechten ingeperkt en is de vrije pers grotendeels monddood gemaakt.

Het Europees Parlement beschouwt Hongarije – nota bene een lidstaat van de EU – sinds 2022 niet langer als een volwaardige democratie. Het land organiseert nog wel verkiezingen, maar de spelregels zijn zwaar gebogen in het voordeel van regeringspartij Fidesz, die de kiesdistricten heeft hertekend en oppositiepartijen nauwelijks zendtijd of publieke middelen gunt.

Om zich toch luidkeels te laten horen, organiseert de partij van de 44-jarige oppositieleider Peter Magyar vandaag een 'nationale mars' op de Hongaarse nationale feestdag. 23 oktober is een belangrijke dag voor de Hongaren, waarop de Hongaarse volksopstand van 1956 en ook het uitroepen van Republiek Hongarije wordt gevierd. De mars van Magyar is het startpunt van zijn campagne voor de parlementsverkiezingen in april 2026.

Ook conservatief

Wie is deze nieuwe politieke ster? Nou, verwacht geen hele linkse regering als Magyar de verkiezingen wint, zegt Hongarije-kenner en historicus Huub Bellemakers. "Magyar is óók een conservatieve en nationalistische politicus. Hij was zelf lange tijd lid van Fidesz en was getrouwd met oud-minister van justitie Judit Varga. Ongeveer op hetzelfde moment dat hun huwelijk klapte, begon Magyar een tegenbeweging."

Die pro-Europese en liberale tegenbeweging heet Tisza en is in maart vorig jaar opgericht uit onvrede over zowel de regering-Orbán als de overige oppositie. Kort daarop haalde Tisza bij de Europese Parlementsverkiezingen bijna 30 procent van de stemmen – het hoogste aantal van een niet-Fidesz-partij sinds 2006. 

Begin deze maand organiseerde Tisza een protest tegen de staatsmedia, waarbij demonstranten een onpartijdige pers eisten.

In de huidige peiling staat Magyar op dit moment ruim voor op Orbán. Diens populariteit is vooral in de steden dalende. Zeker nu het land kampt met hoge inflatie, en de kosten van levensonderhoud voor burgers sneller stijgen dan hun lonen. Ook zeggen critici dat Orbán EU-subsidies heeft gebruikt voor vriendjespolitiek in plaats van economische ontwikkeling.

Bellemakers: "Magyar voert een slimme campagne die vooral gericht is tégen Fidesz. Hij spreekt zich vooral uit over zaken die dicht bij mensen staan, zoals de slechte staat van het onderwijs, de ziekenhuizen en het openbaar vervoer. Dat leraren al tien jaar geen salarisverhoging hebben gekregen ondanks de gierende inflatie. Over zaken als de rechtstaat en de verboden Pride-parade laat hij zich nauwelijks horen. Wel hoor je hem veel over armoede."

Er is ook boosheid onder de Hongaarse bevolking over het feit dat de Europese Commissie subsidies voor Hongarije heeft bevroren vanwege zorgen over de rechtsstaat, corruptie en belangenverstrengeling. Dat bedrag is opgelopen tot zo'n 18 miljard euro – geld dat Hongarije keihard nodig heeft.

"Dit geeft de oppositie straks wind in de zeilen, mocht Orbán het veld moeten ruimen", zegt Jeroen Akkermans, Oost-Europa-correspondent voor RTL Nieuws. "Dan kan Magyar ervoor zorgen dat de EU het geld vrijgeeft, en heeft hij een vliegende start." 

'Orbán niet uitvlakken'

Al mogen we niet verwachten dat Orbán zich zomaar gewonnen heeft, zegt hij. "Zijn achterstand is niet niks, maar Fidesz zal vechten voor wat het waard is. Ze weten ook dat de verkiezingen pas op het laatste moment wordt beslist, maar moeten zoals het er nu voor staat hopen op een miskleun bij de oppositie."

Van belang daarbij is dat de media zwaar op de hand zijn van Orbán, die bovendien op het Hongaarse platteland nog altijd veel steun geniet. "Je kunt hem niet uitvlakken. Al is zijn pro-Russische koers een groeiend probleem voor een deel van de bevolking", zegt Akkermans.

Vredesmars

De mars van Magyar zal op de Hongaarse nationale tv geen aandacht krijgen. Want ook Orbáns partij  Fidesz organiseert vandaag een mars, die is omgedoopt tot 'vredesmars'. Aan het einde houdt premier Viktor Orbán een toespraak op het Heldenplein in de hoofdstad Boedapest. 

Daarin zal hij zijn grote uitdager ongetwijfeld opnieuw aanvallen.  "We zullen ons nooit neerleggen bij de situatie dat de liberalen en Tisza de hoofdstad van het land veranderen in een drugsnest voor migrantenknuffelaars, een lhbti-paradijs", zei een strijdbare Orbán vorige maand.

Bellemakers: "We weten niet van het komende half jaar in de verkiezingscampagne gebeurt. Maar ze zullen alles uit de kast halen om Magyar zwart te maken."

De Hongaar Adam liep in juni mee in de verboden Pride in Boedapest, en vertelt in deze video waarom hij vindt dat Orbán niet opnieuw mag winnen: